Big Three willen bevriezing van EU-budget tot 2020

De krachtmeting om het Europese geld is losgebarsten. Een half jaar voor de lancering van de onderhandelingen over de EU-meerjarenbegroting gooiden Groot-Brittannië, Duitsland, Frankrijk en enkele medestanders een knuppel in het hoenderhok met een pleidooi voor een bevriezing van de uitgaven van de EU tot 2020. Her en der wordt vermoed dat de grote drie lidstaten een deal aan het sluiten zijn.

"De Europese Unie kan niet immuun blijven op een moment dat alle regeringen in Europa de broeksriem moeten aanhalen", verklaarde de Britse premier David Cameron na afloop van de Europese top. Cameron schaarde de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy achter het idee dat de Europese begroting het komende decennium niet mag groeien, met uitzondering voor aanpassingen aan de inflatie. De drie leiders publiceerden een brief die al zeker ook door Nederland en Finland ondertekend zal worden.

In Europa worden de uitgavenplafonds voor verschillende jaren vastgelegd. Zo werd in 2005 afgesproken dat de Europese Unie van 2007 tot en met 2013 zo'n 925 miljard euro of iets meer dan één procent van het Europees bruto nationaal inkomen zou kunnen uitgeven. Die oefening start volgend jaar opnieuw. In juni presenteert de Europese Commissie haar becijferde voorstellen voor de periode van 2014 tot 2020.

Sinds Cameron in mei zijn intrek nam in Downing Street, is de beteugeling van de Europese uitgaven opnieuw een Brits speerpunt. In de zomer werd Londen nog buitenspel gezet toen de lidstaten het eens raakten over een begrotingstoename met 2,91 procent in 2011, maar in de recente onderhandelingen met de Europarlementsleden wist Cameron voldoende landen te overtuigen om geen cent extra toe te geven. "En we willen nog beter doen in 2012", zei hij.

"Er is verandering aan de gang", stelt Cameron. Hij vindt het van grote betekenis dat Duitsland en Frankrijk zijn offensief steunen. Her en der wordt vermoed dat de drie grootste lidstaten een deal aan het sluiten zijn: de door Frankrijk en Duitsland verdedigde landbouwuitgaven blijven op peil en in ruil wordt er niet geraakt aan de Britse korting op de begroting.

"Er zijn geen deals achter de schermen gemaakt", zo ontkende Cameron. Hij zei dat de Britse eis voor een inkrimping van het landbouwbudget overeind blijft en dat de "rechtvaardige" Britse korting met hand en tand verdedigd zal worden. Die korting kwam er in de jaren tachtig nadat de toenmalige premier Margaret Thatcher met succes had bepleit dat haar land te weinig geld haalde uit het landbouwbeleid. De korting kostte de Belgische belastingbetaler dit jaar 145 miljoen euro.

Naast de landbouwuitgaven zijn de Europese structuur- en cohesiefondsen de tweede belangrijke uitgavenpost in de begroting. Zo dreigen vooral Centraal- en Oost-Europese landen het kind van de rekening te worden. De Britten zullen ook botsen met het Europees parlement. Daar is meteen furieus gereageerd op de Britse campagne. "Een provocatie", lieten de socialisten weten. De groene fractie sprak van "een onaanvaardbare en populistische coup".

Intussen probeert Europees Commissievoorzitter José Manuel Barroso de manoeuvres te relativeren. Hij sprak over "de rituele dansen van de verschillende stammen voor het echte feest losbarst".