België verliest aandeel op wereldfrietmarkt, maar blijft wel koploper
nieuwsBelgië blijft de grootste exporteur van frieten in de wereld, maar ons aandeel neemt wel af. Dat blijkt uit cijfers van World Potato Markets. De wereldwijde handel in diepgevroren aardappelproducten bedroeg in het afgelopen seizoen 9,28 miljoen ton eindproduct. Van dat volume neemt België 2,9 miljoen ton voor zijn rekening. China en India zijn nieuwkomers in de top tien van grootste exporterende frietlanden.
Dat de aardappelverwerkende industrie een moeilijke tijd kent, was al langer bekend. Uit cijfers van analysebureau World Potato Markets blijkt nu ook dat België vorig jaar acht procent minder exporteerde dan het jaar ervoor. Met 2,9 miljoen ton in het seizoen 2024-2025 blijft ons land wel het grootste exportland. Uitgedrukt in euro's daalt de exportwaarde voor België van 3,94 miljard euro naar 3,52 miljard euro. Andere landen in de top drie van grootste exporteurs zijn Nederland met 1,73 miljoen ton en Canada met 1,41 miljoen ton. Ook het Nederlandse aandeel daalde vorig jaar met 7,4 procent.
Op de Europese markt zijn Polen en vooral Frankrijk de opkomende landen. Frankrijk exporteert inmiddels 0,7 miljoen ton friet, een verdubbeling ten opzichte van 2019. Christophe Vermeulen, CEO van de sectorfederatie van de aardappelhandel en -verwerking Belgapom, merkt op dat de Franse groei voor een groot deel het gevolg is van nieuwe Belgische fabrieken in Noord-Frankrijk. Als je dat meeneemt, daalt de positie van Belgische producenten minder dan op het eerste oog lijkt, zo duidt hij.
Dollarkoers en concurrentie uit Azië
Vermeulen heeft een aantal verklaringen voor de dalende export van Belgische bedrijven. Zo speelt onder andere de koers van de dollar een rol. “Hierdoor worden Belgische producten duurder in de Verenigde Staten, wat een erg belangrijke markt is voor ons.”
Ook de tarievenoorlog tussen Europa en de VS doet de handel geen deugd en kan op termijn leiden tot een verdere daling van onze export. De Amerikanen betalen momenteel acht procent importheffingen op Belgische diepgevroren aardappelproducten, maar dat percentage gaat omhoog naar 15 procent als de handelsdeal tussen Europa en de Verenigde Staten van kracht wordt.
Nieuwkomers in de top tien van grootste exporterende frietlanden zijn China en India, met een productie van respectievelijk 290 en 200 miljoen ton. Het lijken geen grote cijfers, maar het toont ook wel aan dat beide landen met een bevolking van meer dan één miljard mensen zelfvoorzienend zijn. “Bovendien concurreren ze in Azië en het Midden-Oosten met onze frieten”, aldus Vermeulen.
De loonkosten zijn in drie jaar tijd met 22 procent gestegen. Dat gaat uiteraard ten koste van onze concurrentiepositie
Tegenover de snel opkomende verwerkende industrie in Azië, waaronder ook Belgische bedrijven met lokale productiesites, slinkt het concurrentievoordeel van de Belgische industrie. Dat heeft volgens Vermeulen te maken met de hoge productiekosten in ons land. “De prijzen voor de belangrijkste grondstof, aardappelen, zijn de voorbije jaren sterk gestegen, net als de loonkosten. Deze loonkosten zijn in drie jaar tijd met 22 procent gestegen. Dat gaat uiteraard ten koste van onze concurrentiepositie.”
Agristo zet frietlijn in Noord-Frankrijk on hold
1 oktober 2025Transitie hangt in de lucht
Toch is er volgens Vermeulen geen reden tot paniek. Hoewel de concurrentiepositie slinkt, blijft de industriële kern van de Belgische bedrijven sterk. “We hebben een sterke positie op het gebied van kennis en innovatie”, aldus Vermeulen. Hij noemt het voorbeeld van gecoate frieten. Dat zijn frieten die bij het afbakken in de airfryer krokant blijven. “Met dat soort innovaties speelt de Belgische industrie in op de groeiende conveniencemarkt.”
Onder meer door die groeiende markt verwachten experten de komende jaren een verdere groei van de handel in diepgevroren aardappelproducten. De wereldwijde export is sinds 2019 met 13,4 procent gestegen. Zelfs met toenemende concurrentie uit andere werelddelen liggen er volgens Vermeulen nog kansen om de Belgische industrie verder te laten groeien. “Het is de vraag wie die groei invult en met welke producten.”
Volgens de Belgapom-CEO nopen de veranderende internationale omstandigheden de aardappelverwerkende industrie in ons land tot een transitie. Een teken dat deze transitie in volle gang is, zijn de gewijzigde bouwplannen van Agristo in Noord-Frankrijk. Dat bedrijf liet recent weten dat het de bouwplannen voor zijn geplande frietlijn uitstelt, terwijl het de bouw van een specialiteitenlijn juist naar voren wil halen.
Staking bij Clarebout duurt voort
De staking bij aardappelverwerker Clarebout Potatoes blijft ook vandaag voortgaan. De staking startte vorige week donderdag op alle vestigingen van het bedrijf. Het personeel eist een premie nu het West-Vlaamse bedrijf voor miljarden is verkocht. De directie stelde een premie van 500 euro voor, maar dat bleek onvoldoende.
Vermeulen hoopt dat er spoedig aan tafel een akkoord bereikt wordt, maar spreekt zijn twijfels uit over de eis van het personeel. “Ik heb geen weet van een algemeen principe dat werknemers participeren in de verkoop van een bedrijf, net zoals zij dat ook niet doen bij een faillissement van een bedrijf.”
Bij Clarebout is te horen dat de impact op de lopende contracten voorlopig beperkt blijft. Er is ook nog steeds productie bij Clarebout, al is die wel aangepast in functie van het aanwezig personeel. Er weken zo’n 3.000 mensen bij de aardappelverwerker.
Bron: Eigen berichtgeving / World Potato Markets
