Zijn kapitaalschade en gebruikerscompensatie gekend?

Vlaams volksvertegenwoordiger Tinne Rombouts (CD&V) vroeg minister van Leefmilieu en Natuur Joke Schauvliege waarom weinig eigenaars en gebruikers van landbouwpercelen compensatie aanvragen voor kapitaal- en gebruikersschade wanneer hun perceel een groene bestemming krijgt. "De communicatie naar eigenaars kan nog beter, die naar gebruikers staat op punt", aldus Schauvliege.

De instrumenten kapitaalschade en gebruikerscompensatie vloeien voort uit een decreet van 2009 betreffende het grond- en pandenbeleid en een tweede decreet dat een kader bepaalt voor gebruikerscompensatie bij bestemmingswijzigingen, overdrukken en erfdienstbaarheden tot
openbaar nut. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) is belast met de uitvoering van de aanvragen tot compensatie van kapitaal- gebruikersschade. De aanvragen dienen binnen het jaar na de inwerkingtreding van de maatregel die gebruikersschade veroorzaakt als gevolg van het RUP of plan van aanleg, te worden ingediend.

Ofschoon de regeling die uitgewerkt is, stelt Tinne Rombouts vast dat weinig eigenaars en gebruikers compensatie aanvragen wanneer de bestemming van hun perceel landbouwgrond wijzigt naar bos, natuur of overig groen. "Uit het antwoord op mijn schriftelijke vraag in juni 2010 is gebleken dat VLM niet verplicht is om pachters en eigenaars aan te schrijven in het kader van de compensatieregeling", zegt Rombouts, "dit in tegenstelling tot de melding van
de nulbemesting ten gevolge van de aanduiding van betrokken gronden als natuur." Zeker wanneer het gaat over RUP's waar het openbaar onderzoek reeds verstreken was en de compensatieregeling met terugwerkende kracht gold, vreest Rombouts dat mensen in het ongewisse bleven over hun rechten.

Op de vraag of de regeling voor kapitaal- en gebruikersschade niet beter bekend moet worden gemaakt, wijst minister Schauvliege op het communicatieplan dat VLM opstelt samen met  de departementen Ruimtelijke Ordening en Landbouw en Visserij. "We richten ons heel
specifiek tot landbouwgebruikers die een wijziging in het bemestingsregime van één van hun percelen ondergaan", zegt Schauvliege. "Bovendien wordt er sowieso op de geijkte manier gecommuniceerd over het openbaar onderzoek en bevat elk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) sinds september 2009 een register met percelen die in aanmerking komen voor gebruikerscompensatie en kapitaalschade."

De minister ging er de ruimtelijke uitvoeringsplannen op na en stelt vast dat slechts voor twee RUP's de aanvraagtermijn verstreken is. Op dit ogenblik zijn er elf RUP's goedgekeurd die aanleiding kunnen geven tot het aanvragen van gebruikerscompensatie. Voor de twee RUP’s waarvoor de indienperiode verstreken is, werd telkens één aanvraag ingediend, maar telkens kwam ook maar één bedrijf in aanmerking voor een aanvraag. "Anders ligt het in sommige nog lopende RUP-dossiers", zegt Schauvliege, "zo worden in het RUP Kust-Polders-Westhoek ‘De Blankaart’ 123 bedrijven getroffen door een bemestingsverbod, waarvan er nu reeds 48 een aanvraag tot gebruikerscompensatie hebben ingediend."

Wat betreft de aanvragen voor kapitaalschadecompensatie zijn er op dit ogenblik negen RUP’s die in aanmerking komen. Voor zes ervan is de periode van indienen reeds verstreken. "Slechts voor 0 tot 33 procent van de percelen die voor kapitaalschade in aanmerking komen, werd effectief een aanvraag ingediend", zegt Schauvliege, "maar dit geeft voor een aantal RUP’s een vertekend beeld omdat veel percelen eigendom zijn van het Vlaamse gewest of een terreinbeherende natuurvereniging zodat zij uitgesloten zijn van kapitaalschadecompensatie."

Schauvliege is overtuigd dat de communicatie ten aanzien van de landbouwer-gebruiker moeilijk beter kan. Dat geldt niet voor de communicatie over de kapitaalschade ten aanzien van de eigenaar die geen gebruiker is, erkent de minister. "Een melding van kapitaalschade zoals dat ook gebeurt bij de vestiging van een recht van voorkoop in het kader van een RUP, wordt onderzocht", aldus Schauvliege. Zij wijst er tot slot op dat VLM werkt aan een evaluatie van de regelingen voor kapitaalschade en gebruikerscompensatie in het kader van de algemene evaluatie van het grond- en pandenbeleid.