Vlaamse boeren verruimen steeds vaker hun activiteiten

Bijna één op vijf van de Vlaamse landbouwers doet aan verbreding. Steeds meer boeren verrichten loonwerk, investeren in hernieuwbare energie of doen aan natuurzorg. Dat blijkt uit een schatting door de afdeling Monitoring en Studie op basis van gegevens die opgevraagd werden bij de Vlaamse Landmaatschappij, het Voedselagentschap, de FOD Economie, de Landelijke Gilden en het beleidsdomein Landbouw en Visserij.

Maar liefst 19 procent van de landbouwers diversifieert zijn activiteiten. In 2010 kozen 548 bedrijven voor sociale en toeristische activiteiten naast de land- of tuinbouwactiviteit. Zo is het aantal bedrijven met hoevetoerisme in vijf jaar tijd toegenomen van 190 naar 286.

In 2010 hebben 397 landbouwers een zorgbehoevende een zinvolle daginvulling gegeven op hun bedrijf en daar subsidies voor ontvangen. Dat aantal stijgt nog. Geschat wordt dat de helft van die bedrijven nog een andere verbredingsactiviteit uitvoert.

Het aantal kijkboerderijen aangesloten bij de Landelijke Gilden bedraagt 70 eenheden (39 na ontdubbeling), twaalf meer dan in 2009. Daarnaast zijn er ongeveer 150 landbouwbedrijven die plattelandsklassen ontvangen, waarvan twee derde geen kijkboerderijen zijn.

Bedrijven met landschaps- en natuurzorg zorgen voor de grootste groei van het aantal verbreders. Daarin worden de landbouwers met beheerovereenkomsten erosiebestrijding, perceelsrandenbeheer, kleine landschapselementen, botanisch beheer en soortenbescherming meegenomen, en ook landbouwers die een landschapsbeheersplan laten opmaken. Dat laatste is een verplichting die vaak gekoppeld is aan een stedenbouwkundige vergunningsaanvraag.

De Vlaamse Landmaatschappij meldde 2.756 unieke landbouwers die minstens één van bovengenoemde beheerovereenkomsten lopen hadden, ongeacht in welk jaar die werd afgesloten. Dat is een toename met 400 landbouwers in vergelijking met vorig jaar. Voor 296 landbouwers maakten de provincies een landschapsbedrijfsplan op.

Volgens de FOD Economie is het aantal bedrijven dat loonwerk verricht, verdubbeld. Het gaat om 688 bedrijven (624 na ontdubbeling). Dat is het aantal bedrijven dat loonwerk verricht met eigen materiaal en machines voor rekening van derden.

Voor een schatting van het aantal hoeveverkopers en -verwerkers werd een beroep gedaan op de lijsten van erkenningen en toelatingen die bijgehouden worden door het Voedselagentschap. Al wie voedingsmiddelen verkoopt, moet daarvoor een erkenning krijgen van het Voedselagentschap. Dat geldt dus ook voor landbouwers. Naar schatting zijn er 935 hoeveproducenten in Vlaanderen. Dat cijfer ligt in dezelfde lijn als in 2009.

Het aantal landbouwers dat energie produceert en verkoopt is de laatste vier jaar heel sterk toegenomen. In 2010 zijn er volgens de landbouwtelling van de FOD Economie 261 landbouwbedrijven die energie produceren, bestemd voor verkoop.

Meer info: AMS-rapport 'Verbreding in de Vlaamse landbouw'