3.500 bezwaren tegen leidingstraat tussen Antwerpen en Ruhrgebied
nieuwsNu het openbaar onderzoek is afgesloten voor het project dat voorziet in een bijkomende pijplijnontsluiting tussen de haven van Antwerpen en het Duitse Ruhrgebied, is het duidelijk dat het project op heel wat ongenoegen stuit. Het Departement Omgeving ontving ruim 3.500 digitale inspraakreacties. “Alle reacties worden serieus genomen”, verzekert Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA).
De start van het dossier van de leidingstraat gaat terug tot 2005. Toen was er voor het eerst sprake over bijkomende pijpleidingen die de Antwerpse haven moeten verbinden met het Ruhrgebied. Er gebeurden tijdens de vorige regeerperiode een aantal studies, maar het dossier bleef hangende. Eind vorig jaar besliste de huidige Vlaamse regering om het dossier dan toch aan inspraak te onderwerpen. In een startnota was er sprake van drie mogelijke trajecten voor de pijpleiding, die door 45 gemeenten en drie provincies lopen.
De leidingstraat moet de concurrentiepositie van de Antwerpse petrochemische cluster versterken. Vandaag zijn er al zo’n pijpleidingen, maar die geraken verzadigd en dus moet meer en meer transport van de chemie via de weg verlopen. “Pijpleidingen zijn een duurzaam alternatief voor het vervoer van deze stoffen, ze zijn veiliger dan andere transportmiddelen en kunnen jaarlijks duizenden vrachtwagens van de weg houden”, zo staat te lezen in een persbericht van Demir. “De leidingstraat zou dienen om toekomstige groei van de sector, een belangrijke werkgever, en de energietransitie mogelijk te maken.”
De leidingstraat zou dienen om toekomstige groei van de petrochemische sector en de energietransitie mogelijk te maken
Breed openbaar onderzoek
Alle betrokken gemeenten en provincies die worden doorkruist door één van de drie trajecten, werden meegenomen in het openbaar onderzoek en mochten advies uitbrengen. Ook aan de strategische adviesraad Ruimtelijke Ordening (SARO), de milieu- en natuurraad (Mina) en aan Vlaamse adviesinstanties werd advies gevraagd. Dat openbaar onderzoek liep af op 30 april 2021.
Er werden ook webinars georganiseerd voor het brede publiek. Maar liefst 1.700 burgers woonden één van de acht webinars bij. Daarbij kwamen vooral vragen over onteigening en compensatie, risico's voor omwonenden, de duur en hinder van de aanleg, de kostprijs ervan, welke activiteiten verenigbaar zijn met een leidingstraat, maar ook over het doorkruisen van kwetsbare natuur- en bosgebieden werden vragen gesteld.
Volgens Demir werden er minstens 3.500 digitale inspraakreacties ingediend tijdens het openbaar onderzoek. Er is ook een digitale petitie ingebracht met 6.000 handtekeningen. De inspraakreacties die schriftelijk werden ingediend via de gemeenten moeten daar nog bij gevoegd worden. “Dat gaat veelal om afwijzende reacties, maar ook om voorwaardelijk gunstige adviezen. Die reacties worden nu allemaal geanalyseerd en komen dan terug naar de regeringstafel”, stelt ze.
Mensen die moeite doen om hun vaak goed onderbouwde reactie in te dienen, moeten serieus genomen worden
De minister wijst erop dat een openbaar onderzoek voor haar geen schijntoneel is. “Mensen die de moeite doen om hun vaak goed onderbouwde reactie in te dienen, moeten serieus genomen worden. Ook in dit dossier zal dat het geval zijn”, verzekert ze.
Lokale gevolgen goed inschatten
De ongerustheid die er leeft rond de leidingstraat kan op begrip rekenen van Demir. “Vlaanderen is maar een zakdoek groot. Een grootschalig project van die omvang heeft meteen grote gevolgen. Maar laat het duidelijk zijn dat er nog geen finale beslissing is genomen”, klinkt het. De Vlaamse regering zal volgens haar rekening houden met de lokale inschattingen vooraleer er verdere beslissingen worden genomen.
De gevolgen voor de omwonenden en voor de aanwezige landbouw- en natuurgebieden kunnen immers groot zijn. Zo zouden er, afhankelijk van het traject dat wordt gekozen, 37 tot 165 huizen onteigend moeten worden. De grootste impact zou er voor landbouw- en natuurgebieden zijn. Op de 45 meter brede strook met pijpleidingen mogen er geen diepwortelende gewassen, zoals struiken of bomen, meer komen omdat de leidingen dicht bij de oppervlakte liggen. Tussen de 340 en 420 hectare zou getroffen worden.
Het Departement Omgeving verwerkt nu alle reacties en adviezen die tijdens het openbaar onderzoek geformuleerd werden en legt vervolgens een nota voor aan de Vlaamse regering zodat die in eer en geweten kan beslissen over het vervolg van het dossier op basis van alle elementen in het dossier”, verduidelijkt Zuhal Demir het verloop van het traject.
Ook Groen en Vooruit stellen zich vragen bij leidingstraat
Uit politieke hoek komt er ook reactie op de pijpleidingstrook tussen Antwerpen en het Ruhrgebied. Groen vindt dat zo’n grootschalig project enkel kan wanneer het inzet op de omslag naar een circulaire en klimaatneutrale industrie. Vooruit vreest dan weer dat enkel aan economische voordelen wordt gedacht en stelt zich vragen bij de grote littekens die de strook in het landschap zal aanbrengen.
"Pijpleiding moet gebouwd worden met oog op 2050"
Volgens Groen is het vandaag volstrekt onduidelijk of deze leidingstraat past in het kader van de omslag naar een circulaire en klimaatneutrale industrie. De partij vindt het onzinnig dat er nu gestart wordt met het aanleggen van pijpleidingen die voornamelijk bedoeld zijn voor fossiele brandstoffen. Groen pleit er ook voor om vooraleer nieuwe leidingen aan te leggen, te onderzoeken of bestaande leidingen bijvoorbeeld voor aardgas niet kunnen gerecycleerd worden voor transport van hernieuwbare grondstoffen zoals groene waterstof.
De partij wijst er tot slot op dat grote industriële investeringsprojecten zoals de geplande leidingstraat Antwerpen-Ruhr vijf jaar of meer vragen om ze te realiseren, en een levensduur van tientallen jaren hebben. “Ze moeten dus meegaan tot na 2050, streefdatum voor een koolstofneutrale of toch zeker koolstofarme industrie, ook voor de Vlaamse regering”, besluit Groen.
"Aanslag op waardevol natuurgebied"
Op basis van wat er momenteel geweten is, steunt ook Vooruit het project niet. “De balans tussen het ecologische, het sociaal-maatschappelijke en het economische helt op dit moment veel te fel door naar dat laatste”, zegt de socialistische partij. Het is ook onduidelijk in welke mate de leidingstraat duurzaam zou zijn. “De pijpleiding lijkt vooral de groei van de chemische sector te moeten opvangen en zal dus niet zozeer zorgen voor minder vrachtvervoer op de weg.”
Ook heerst er grote ongerustheid over mogelijke littekens die het project op het landschap zal achterlaten. “De geplande tracés lopen dwars door waardevol natuurgebied. De schade die de werken hieraan zullen toedienen zullen jarenlang herstel vragen en dat weegt niet op tegen de eventuele economische voordelen. We zijn niet tegen het concept van een pijpleiding, wel tegen een pijpleiding die een aanslag pleegt op waardevol natuurgebied”, aldus een aantal Vooruit-burgemeesters van gemeenten die op het traject liggen.
Bron: Eigen verslaggeving / Belga
