Meer melkkoeien en kippen, maar vooral minder boeren

Volgens cijfers in de EU agricultural outlook 2019-30 zat de Europese vleesconsumptie de voorbije jaren nog altijd in een opwaartse tendens, maar tussen 2020 en 2030 verwacht de Europese landbouwadministratie een lichte daling van de vleesconsumptie van bijna 70 kg per Europeaan tot 68,7 kg.

Opvallend daarbij is dat varkensvlees nog altijd het grootste deel van de vleesconsumptie uitmaakt, maar dat er geen groei meer opzit. Rundsvlees is het minst gegeten vlees en vertoont dan ook verhoudingsgewijs een grotere daling, bijna 20% sinds de jaren 2000. Even opvallend is de sterke stijging van kippenvlees, waarvan de consumptie in dezelfde periode bijna verdubbeld is.

1,3 miljoen runderen in Vlaams Gewest

Het Vlaamse Gewest telde in 2020 1,27 miljoen runderen. De rundveestapel vertoont sinds de jaren 1990 een dalende trend, maar nam tussen 2014 en 2017 opnieuw toe, vooral door de afschaffing van het melkquotum. In de meest recente jaren is er weer sprake van een afname.

Over de hele periode 2005-2020 is de melkveestapel met 13% gegroeid, terwijl de zoogkoeienstapel met 27% is gekrompen. Aangezien melkkoeien meer voederopname hebben is hun uitstoot per koe een pak hoger.

Per rundveebedrijf waren er in 2005 87 runderen, vandaag zijn dat er 154 of een stijging met 77%. Het gemiddelde rundveebedrijf is dus een pak groter geworden. In de studie van Wannes Keulemans van de KUL die door het klimaatpanel op de tafel van de Vlaamse regering werd gelegd is de reductie van het aantal vleeskoeien goed voor 0,085 megaton CO2-equivalenten of 0,19% van de Vlaamse niet-ETS emissies (46 megaton).

5,8 miljoen varkens

In 2020 waren er in het Vlaamse Gewest 5,83 miljoen varkens. Sinds 2005 schommelt het totaal aantal varkens rond 6 miljoen. Het aantal zeugen daalt al geruime tijd en lag in 2020 33% lager dan in 2005. De Vlaamse varkensstapel is dus in al die jaren grotendeels stabiel gebleven, net als de Europese consumptie van varkensvlees.

 Per bedrijf is het aantal varkens van 1362 naar 2264 gestegen op die periode, of een groei met bijna 60%. De inkrimping van de varkensstapel met 15% zou een reductie opleveren met 0,18 megaton of 0,4% van de Vlaamse niet-ETS-emissie.

45,6 miljoen stuks pluimvee

Het Vlaamse Gewest telde in 2020 45,59 miljoen stuks pluimvee. Vooral het aantal vleeskippen kende de voorbije jaren een sterke groei, in tandem dus met de Europese vleesconsumptie. Tussen 2005 en 2020 kende het aantal vleeskippen in Vlaanderen een groei met 57%.

 Terwijl het gemiddelde kippenbedrijf in Vlaanderen in 2005 nog 31000 kippen had is dat in 2020 naar 67000 kippen gestegen, of meer dan een verdubbeling. De 10% reductie van de pluimveestapel zou maar een verwaarloosbare impact hebben op de CO2-uitstoot in Vlaanderen.

23.000 Land- en tuinbouwbedrijven

Het Vlaamse Gewest telde in 2020 23.225 land- en tuinbouwbedrijven. Iets minder dan 18000 bedrijven hebben een beroepsmatig karakter, dat wil zeggen dat ze voor meer dan 25.000 euro omzet genereerden zonder subsidies en premies. Sinds 2005 is het aantal land- en tuinbouwbedrijven met ongeveer een derde teruggelopen. In 2005 waren er nog net iets minder dan 35.000 landbouwbedrijven in Vlaanderen.