Zorgen herten voor een versnelde “stikstoftijdbom” in onze bossen?

Reeën en herten eten graag van de struiklaag in bossen waardoor er meer licht het bos binnenkomt. De stijging van het aantal lichtstralen gecombineerd met bossen die kampen met een stikstofophoping, zoals hier in België, resulteert in een groeisnelheid van nitrofiele of stikstofminnende gewassen. Deze hoogproductieve soorten overschaduwen snel de minder productieve soorten waardoor ze door gebrek aan licht geen kans krijgen. Deze soorten zijn nochtans van belang voor het behoud van de biodiversiteit.

“Licht kan de stikstofbom doen afgaan”, vertelt professor Kris Verheyen (UGent) aan VRT NWS. “Het proces start als er bomen afsterven door ziekte, storm of droogte. En nu blijkt dat dit proces versnelt als de grote grazers de struiklaag aanvreten.”

Opvallend aan deze studie is dat dit principe enkel van toepassing is op bossen met een hoge stikstofophoping, zoals in Vlaanderen. Elders in Europa, waar er minder vervuiling is, werkt de begrazing net omgekeerd, in het voordeel van zeldzame soorten. Op deze manier krijgen deze soorten meer licht en meer ruimte. De graasdruk heeft daar dus een positief effect op de biodiversiteit.

Volgens Verheyen moeten beleidsmakers begrijpen dat de effecten van stikstofvervuiling in sommige gevallen pas na enkele decennia zichtbaar worden in het ecosysteem. “Bosbeheerders kunnen ervoor zorgen dat bossen op sommige plekken echt heel dicht blijven. Zo verzacht niet alleen het effect van stikstofvervuiling, er ontstaat ook een microklimaat dat de effecten van de klimaatopwarming deels opvangt. Natuurlijk zijn er ook heel wat soorten, zoals sommige insecten, die net baat hebben bij meer licht. Het is dus zoeken naar een goed eve²nwicht.”

Raadpleeg het volledige artikel op de website van Nature.