Wat betekenen de provincies voor de landbouw?
nieuwsDe afschaffing van het provinciale beleidsniveau was één van de twistpunten bij de afgelopen regeringsonderhandelingen. Hoewel men bij landbouwbeleid vooral denkt aan het regionale en Europese niveau, zullen ook de komende provincieverkiezingen een impact hebben op de sector. VILT legde zijn oor te luisteren bij de Vereniging Vlaamse Provincies (VVP) en lijst negen vormen op van landbouwbeleid op het provinciale niveau.
1. Praktijkgericht onderzoek
De meeste landbouwers houden wel eens van een experiment, maar wie het einde van het jaar wil halen, neemt best niet te veel risico’s. De provinciebesturen beschikken allemaal samen over zestien praktijkcentra, verspreid over heel Vlaanderen. Hier gebeurt onderzoek aangepast aan de lokale omstandigheden, gericht op innovatie en duurzaamheid. Denk maar aan plantaardige en dierlijke productie in bepaalde streken, innovatieve productiesystemen, smart farming, duurzaam landbouwtransport, innovatietuinen, precisielandbouw, klimaatrobuustheid en duurzame gewasbescherming. De centra zijn essentieel voor de vertaalslag van wetenschappelijk onderzoek naar de dagelijkse praktijk van landbouwers.
2. Ondersteuning en communicatie
De provincies bieden financiële ondersteuning en advies aan landbouwers en lokale besturen, bijvoorbeeld via studiedagen of statistieken die inzicht geven in de landbouwsector, zoals de Provincies.in.Cijfers. Ze zetten in op het verbeteren van het sectorimago, onder meer door gezamenlijke communicatie via PlattelandsTV en deelname aan beurzen.
3. Duurzame en lokale voedselproductie
Consumenten houden van woorden als ‘duurzaam’ en ‘lokaal’, maar vinden niet altijd hun weg naar deze producten. De provincies zetten actief in op de promotie van hoeve- en streekproducten, korte keten en ondersteunen alternatieve landbouwvormen zoals stadslandbouw. Voedselzekerheid en zichtbaarheid voor consumenten en producenten zijn hierbij het uitgangspunt. Het beleid draagt ook bij tot de intentie om actoren in de korte keten te ondersteunen en te stimuleren. De Week van de Korte Keten is een voorbeeld van interbestuurlijke samenwerking waarbij de provinciebesturen de motor vormen. Een ander voorbeeld hiervan is de verkiezing van de Korte Keten Kop in Vlaams-Brabant.
“Helft Vlaams grondgebied is visieloos”
30 september 20244. Ruimte voor landbouw
Waar kan de boer nog boeren? Bij VILT is er al veel, zeer veel digitale inkt over het onderwerp gevloeid. Op het vlak van ruimtelijke ordening, is het provinciaal beleid het niveau waarop een kader voor de ontwikkeling van duurzame en rendabele landbouw wordt ontwikkeld. Dat gebeurt onder meer via beleidsplannen en de advisering bij vergunningen, wat mee de ruimtelijke ordening in diverse steden en gemeenten bepaalt. “We pleiten voor het beperken van niet-landbouwactiviteiten in agrarische zones en ondersteunen initiatieven zoals het slopen van overtollige infrastructuur om ruimte voor landbouw te creëren”, meldt de VVP. “Daarnaast faciliteren we toekomstbestendige bedrijfsmodellen en dragen bij aan agrarisch ondernemerschap. Zo ontwikkelde de provincie Antwerpen ter ondersteuning van lokale besturen en landbouwers het innovatieve landbouwkompas, dat toelaat na te gaan welke locatie best geschikt is om een bedrijfsinfrastructuur te (her)ontwikkelen. “
5. Klimaatrobuuste landbouw
Landouw, natuur, omgeving, waterbeheer en een goede ruimtelijke ordening zijn niet evident om in balans te houden. Via projecten als Water-Land-Schap en Gestroomlijnd Landschap, die zowel de landbouwsector als natuur en waterbeheer integreren, wil men deze uitdagingen op een breed niveau aangaan. Landbouw speelt ook een cruciale rol in het verbeteren van CO₂-reductie en het opbouwen van een klimaatrobuuste sector. Denk maar aan het provinciaal reglement om koolstoflandbouw te ondersteunen van West-Vlaanderen.
Boeren op een Kruispunt lanceert nieuwe editie ‘boerencafés’
26 september 20246. Welzijn
Emotioneel welzijn is al lang geen taboe meer. De vijf provincies bieden momenteel jaarlijks financiële steun aan Steunpunt Groene Zorg vzw, en kennen een provinciale consulentenploeg in deze vzw. In samenwerking met de vzw en The Podcast Planet heeft de provincie West-Vlaanderen bijvoorbeeld een podcastreeks gemaakt ('Blijven Boeren?!'), met pakkende getuigenissen van 12 land- en tuinbouwers. Eerder werd ook een podcastreeks over ondernemende boeren gemaakt. De provincie organiseert ook vormings- en informatieactiviteiten voor zorgboeren en zorginstellingen, en waakt mee over het aanbod aan zorgboerderijen.
7. Bodem en water
De provincies nemen de verantwoordelijkheid op om droogterobuuste landbouw te stimuleren, onder meer door te investeren in infrastructuur voor het opvangen van hemelwater. Voorbeelden hiervan zijn het LIFE-project ACLIMA in de provincie Antwerpen of de innovatieve irrigatie via het CIRO-netwerk in Limburg. De provincies ondersteunen ook natuurrijke landbouwpraktijken die kunnen bijdragen aan natuur- en landschapsontwikkeling.
8. Landbouweducatie
De provinciebesturen zetten sterk in op landbouweducatie, zowel voor boeren in spe als oude rotten in het vak. Zo bieden ze ondersteuning aan land- en tuinbouwers via vormingsactiviteiten en sensibilisering. Denk maar aan het opleidingsprogramma en veiligheidspakket mestgassen in de provincie West-Vlaanderen. Om ook de ‘gewone’ burger dichter in contact te brengen met de landbouw, werken de provincies ook aan een educatief scholenaanbod. De provinciebesturen hebben een groot netwerk aan (bezoek)boerderijen voor scholen en andere doelgroepen, zoals het landbouweducatief netwerk Boeren met Klasse in Vlaams-Brabant).
9. Versterken bedrijfseconomische activiteiten
De provinciebesturen hebben de ambitie om de landbouwsector te versterken via gerichte economische acties, zoals het stimuleren van de samenwerking tussen land- en tuinbouwers, het versterken van managementcapaciteiten, het aanbieden van thematische oproepen met het oog op innovatie, de uitbouw van de Agrofoodcluster en ketenversterking.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Praktijkpunt Landbouw’
