Vlaamse melkproductie ver boven Europees gemiddelde, maar potentieel nog hoger

Denemarken voert de ranglijst van meest productieve melkkoeien aan. In het Scandinavische land werd vorig jaar een melkgift van 10.097 kg per koe geregistreerd. Volgens de statistiek van Statbel scoort Estland met een gemiddelde van 10.020 kg per koe ook ver boven het Europese gemiddelde van 7.682 kg. Het land met de minst geproduceerde melk per koe was Roemenië met 3.362 kg. Opvallend is dat ook Frankrijk, Polen en Italië, drie belangrijke koemelkproducerende EU-landen, onder het gemiddelde lagen.

Vlaanderen is dan weer in de Europese kopgroep terug te vinden met 9.349 kg melk per koe in 2021. Net zoals het Europese gemiddelde, dat steeg van 7.509 in 2020 naar 7.682 in 2021, zit ook de Vlaamse productie in de lift. De gemiddelde Vlaamse melkkoe produceerde 7.942 kg melk in 2006, 8.515 kg in 2015 en 9.349 kg in 2021.

Melkveehouder Dries Maenhout zit met een gemiddelde melkproductie van zo’n 13.000 kg ver boven alle gemiddeldes. Hij schat het gemiddelde productiepotentieel van een melkkoe op 15.000 kg. “Maar dan moet alles meezitten.” De Vlaamse-Nederlandse fokkerij-organisatie CRV presenteert – op basis van melkmeetgegevens – jaarlijks een overzicht van de best presterende Vlaamse melkveebedrijven. Met gemiddelde producties per koe die steeds rond de 13.000 kg schommelen, behoort Maenhout tot de absolute topmelkers van Vlaanderen.

Specialisatie en selecteren veestapel

Bij de start van zijn carrière, zo’n twintig jaar geleden, produceerden zijn koeien gemiddeld 7.800 kg melk per jaar. “De veestapel was toen een mengeling van Oost-Vlaamse koeien en Holsteins. Ik heb mij vervolgens toegelegd op Holsteins.” Het doorselecteren van de veestapel, een uitbreiding van het aantal koeien en een scherp management hebben de productie op zijn bedrijf omhoog gestuwd, meent hij. Ook is hij gaan robotmelken wat de productie ook opkrikt.

Schaalvergroting en specialisatie verklaren volgens hem ook de stijgende Vlaamse en Europese gemiddeldes van de voorbije jaren. “Vroeger hadden bedrijven melkvee, wat vleesvee of wat varkens en nog een akkerbouwtak. Door je te specialiseren op een activiteit kun je daarin beter worden en meer uit de koe halen”, aldus Maenhout die hierdoor ook de veestapel bij Vlaamse bedrijven zag groeien. “Specialisatie ging veelal gepaard met schaalvergroting.”

Meeste melk per koe in Israël

Deze schaalvergroting is ook zichtbaar in Israël, het land in de wereld met de hoogste gemiddelde melkproducties (ruim 12.000 kg in 2021). Dit ondanks de ongunstige klimaatomstandigheden en beperkte beschikbaarheid van grondstoffen. Het verwijt dat schaalvergroting en specialisatie ten koste gaan van het dierenwelzijn, spreekt Maenhout tegen. “Hoe gespecialiseerder een bedrijf, hoe meer aandacht er aan de veestapel besteed wordt. Een koe komt alleen maar aan hoge producties als zij zich goed voelt. Mensen die het tegenovergestelde beweren, nodig ik uit op ons bedrijf. Dan kunnen ze zien dat een groot deel van de veestapel naar mij toe komt voor een aai over de bol als ik door de stal loop.”