Vlaamse landbouwer blikt terug op goede oogst in Oekraïne: “Oorlog begint helaas te wennen”

Met interesse las Tom Van Goey deze ochtend de VILT-nieuwsbrief, in het bijzonder het artikel “Aardappeloogst halverwege, opbrengst 10 procent lager”. Van een extreem nat voorjaar was in Oekraïne zeker geen sprake waardoor de akkerbouwer zijn aardappelen volgens planning heeft kunnen planten. Daarna was het in de zomer vier maanden droog en extreem warm, maar heeft hij door beregening zijn gemiddelde productie behaald: 60 ton per hectare.

Deze aardappelen worden op het bedrijf geborsteld en genet in zakken van 25 kilo alvorens ze naar de groothandel of supermarkten gaan. “Anders dan in Vlaanderen is hier nauwelijks sprake van een verwerkende industrie”, verklaart Van Goey de korte keten. Met de huidige prijs van 45 cent per kilo (bij vertrek op het bedrijf) is de teler naar eigen zeggen tevreden. In de supermarkten worden dezelfde aardappelen voor zo’n 65 cent te koop aangeboden. “Doordat er minder schakels tussen zitten, is het prijsverschil niet zo groot”, verklaart hij.

Van Goey verklaart de goede prijs onder andere door de slechte opbrengst in moestuintjes. Hij schat dat zo’n 90 procent van de Oekraïense aardappelen nog uit moestuintjes komt. En door de weinige regen en hoge temperaturen deze zomer, lag de opbrengst in deze tuintjes zeer laag.

Generatoren voor noodstroom

In de hectiek van het landbouwjaar woedt ook de oorlog in Oekraïne nog voort. “We gaan onze derde winter in”, vertelt Van Goey die zich schrap zet voor nieuwe Russische aanvallen de komende weken. Om dit moment zijn de elektriciteitsproblemen in Cherkassy, de stad waar Van Goey zijn bedrijf gevestigd is, 200 kilometer ten zuidoosten van Kiev, verholpen. Maar de toekomst blijft onzeker. “Er wordt gezegd dat ze de aanvallen op de Oekraïense infrastructuur willen intensiveren om mensen in de winter zonder gas en elektriciteit te zetten.”

Zelf trof hij de nodige voorzorgsmaatregelen door de aanschaf van generatoren. “Wij hebben momenteel voor 580 kilowatt aan generatoren waar we normaal gezien in de winter voldoende aan hebben. Onze piek ligt in de late zomer wanneer we beregenen, de maïs drogen en de aardappelen en uien inschuren. Dan ligt onze stroombehoefte op 1 megawatt”, vertelt de boer.

Andere zaken heeft hij minder in de hand. Zo loopt de Vlaming steeds het risico dat zijn werknemers opgeroepen worden voor het leger. Hij mag de helft van zijn personeel reserveren, waardoor deze niet oproepbaar zijn. “Dat zijn vooral de belangrijke pionnen op het bedrijf: tractorchauffeurs en bestuurders van oogstmachines”, vertelt de Vlaming die regelmatig telefoontjes krijgt van mensen voor werk om zo de legerdienst te ontlopen.

Na de oogst focus op humanitaire hulp

Hoewel de export van graan via de havens momenteel loopt, kan ook dit niet voor gegarandeerd aangenomen worden. “De laatste tijd zijn er weer vier graanschepen onder vuur genomen”, vertelt Van Goey die aangeeft dat de onzekerheid op de achtergrond zeker een rol speelt bij zijn bedrijfsvoering. “We geraken helaas gewend aan de oorlog, maar de situatie nodigt uiteraard niet uit om te investeren.” Zo zou de boer, die in totaal 3.700 hectare grond tot zijn beschikking heeft, op termijn willen investeren in opslag om zo meer te kunnen inspelen op de graanprijs.

Inmiddels terug in Antwerpen is Van Goey, behalve met de administratie van zijn landbouwbedrijf en verkoop op afstand, ook bezig met het organiseren van humanitaire hulp. De voorbije drie jaar heeft hij 88 vrachtwagens met generatoren, ziekenhuisbedden, rolstoelen, revalidatiemateriaal naar het land in oorlog verscheept. “We zijn nu bezig met het vullen van onze 89^ste vrachtwagen met daarin onder anderen een jeep voor het leger. Maar we kunnen er nog meer gebruiken”, besluit hij met een oproep tot donatie aan de VILT-lezers.