Vlaams PFAS-rapport: “In heel Vlaanderen geen eieren van eigen hennen meer volgens Europese norm”

Volgens het rapport is het aandeel van PFAS in eieren veel groter dan in zelfgekweekte groenten.  “In héél Vlaanderen - ook in niet-verdachte PFAS-risicolocaties - is er een probleem voor PFOS wat betreft eierconsumptie van eigen leghennen." De impact van eigen eieren, als het komt op onze inname van PFOS via voeding, is dan ook gigantisch volgens de studie. Eieren zorgen voor 98,7 procent van de lokale blootstelling aan PFOS bij mensen met een eigen moestuin en kippenren. “Zelfs bij een consumptie van minder dan één ei per week van eigen kippen, geeft dit aanleiding tot een overschrijding van de risico-index”, besluit het rapport. 

Tenminste, als we de strenge Europese normen van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) zouden volgen. Ons land hanteert op dit moment nog geen normen voor PFAS omdat die er nog niet zijn. Het Federaal Agentschap voor Voedselveiligheid (FAVV) volgt daarom voorlopig zogenaamde ‘actielimieten’. Die leidden in het verleden tot de vreemde situatie dat de Vlaamse overheid langs de ene kant adviseerde om geen eigen eieren van vrije uitloophennen meer te consumeren, maar dat de eieren die in de regio Zwijndrecht geproduceerd werden, wel nog volgens de normen van het FAVV mochten verkocht worden.

“Ik wil met dit rapport aangeven wat de consequenties zouden zijn als we de nieuwe Europese normen zouden volgen”, verduidelijkt professor Karl Vrancken in een hoorzitting in het Vlaams parlement. Vrancken neemt naar eigen zeggen zelf geen positie in. “Het is niet aan mij om algemene adviezen te geven rond voeding, maar hiermee wil ik het debat wel opentrekken.”

De Europese EFSA-normen zijn al langer voer voor discussie, de discussie loopt nu of de Europese Commissie ze ook effectief zal opleggen aan de lidstaten. Sommige lidstaten vinden ze te streng, anderen vinden ze net realistisch als we onze gezondheid willen beschermen. De beslissing of de strenge EFSA-normen ook hier in Vlaanderen zullen gelden, wordt nog dit jaar verwacht. 

“Die normen zijn zo streng dat ze zouden kunnen leiden tot maatregelen die nog weinig realistisch zijn”, geeft Vrancken toe. Zo luidt de boutade dat in heel Vlaanderen de grond zou moeten worden afgegraven. PFAS wordt namelijk in het hele land aangetroffen. “Maar ook in de rest van Europa”, zegt Vrancken. “Dit is echt geen Vlaams of Belgisch fenomeen." De discussie doet meteen denken aan de maatregelen tegen Covid-19. “Alles hangt af van het risico dat we wensen te aanvaarden”, aldus nog Vrancken. “Als dat risico nul was, dan zaten we nu nog steeds in een volledige lockdown. Daar hebben we logischerwijze niet voor gekozen." 

Privacy

Karl Vrancken kwam ook terug op de compensatieregeling voor de no-regretmaatregelen. De lancering van het platform waarop landbouwers hun tegemoetkoming konden aanvragen heeft enkele dagen vertraging opgelopen door een aantal discussiepunten over datadeling. “We willen er nauw op toezien dat de privacy van die landbouwers optimaal gerespecteerd wordt. Er zullen geen gegevens van individuele landbouwers gedeeld worden met 3M”, verduidelijkte Vrancken.

De stuurgroep van Vrancken zal de ingediende dossiers beoordelen, een tegemoetkoming voorstellen en wanneer de landbouwer hiermee akkoord gaat, wordt dit voorgelegd aan 3M. De tegemoetkoming is van toepassing op landbouwbedrijven in de omgeving van de 3M-fabriek die schade ondervonden specifiek van de maatregelen om de effecten van de vervuiling te beperken.

Schade door de grondvervuiling zelf valt niet onder deze regeling, benadrukt Vrancken. “Als landbouwers nu een tegemoetkoming aanvaarden, neemt dat niet weg dat ze later nog een schadevergoeding kunnen eisen in het kader van die verontreiniging.”

Meer info vind je op: Tegemoetkoming voor landbouwers regio Zwijndrecht | Vlaanderen.be.