Landbouwers vragen strengere beperking van invoer uit Oekraïne

Sinds de Russische inval kan Oekraïne rekenen op de volledige opschorting van Europese invoerrechten, quota en handelsbeschermingsmaatregelen bij de uitvoer van Oekraïense producten naar de Europese Unie. De EU wil zo de Oekraïense economie stimuleren, maar brengt hierdoor het eerlijk speelveld uit evenwicht. Voor Europese boeren is het moeilijker om te concurreren met Oekraïnese producten die goedkoper zijn of een lagere kwaliteit hebben.

De Europese Commissie stelde eind januari voor om de opschorting van de importtarieven en -quota voor producten uit Oekraïne met één jaar verlengen vanaf juni. Maar dat zou gepaard gaan met maatregelen om problemen op nationale markten te vermijden. Zo is er sprake van mogelijke "snelle corrigerende maatregelen" bij marktverstoringen, en er zou een rem komen op de invoer van gevogelte, eieren en suiker waarbij er boven een bepaald plafond opnieuw importtarieven zouden worden toegepast. Het voorstel wordt momenteel onderzocht door de lidstaten en de Europarlementsleden.

Maar de Europese landbouwkoepel Copa-Cogeca en vijf Europese sectororganisaties zijn alvast niet overtuigd. "Als de voorgestelde tekst niet gewijzigd wordt, komt de economische leefbaarheid van de Europese sectoren van gevogelte, eieren, suiker, granen en honing in gevaar", zeggen ze in een gezamenlijk persbericht. Volgens hen is het voorgestelde plafond voor gevogelte, eieren en suiker zo hoog, dat het op het niveau ligt van volumes die de huidige crisis "net veroorzaakt hebben". Ze betreuren ook dat er "geen enkele (automatische) beperking in het voorstel staat voor graan en honing, ondanks de omvangrijke Oekraïense productiecapaciteit" in die sectoren.

De organisaties waarschuwen dat als het voorstel geen wijzigingen krijgt, er vermoedelijk nieuwe betogingen zullen komen, of "unilaterale embargo's" in landen die grenzen aan Oekraïne.

Blokkades met graan

De als oneerlijk beschouwde concurrentie vanuit Oekraïne is één van de klachten van het boerenprotest dat de voorbije weken in heel Europa is gevoerd. Volgens de organisaties dreigen duizenden landbouwbedrijven failliet te gaan in landen waar de producenten van graan, gevogelte en suiker toenemend onder druk komen te staan door "uitgevoerde producten die niet voldoen aan onze milieunormen en sociale normen en de prijzen omlaag duwen".

In Polen is de import van Oekraïense landbouwproducten aan gunstige EU-handelstarieven al heel lang een bezwaar van de landbouwers. Vorige week strooiden Poolse landbouwers Oekraïens graan uit over de weg. Een soortgelijke actie werd twee maanden geleden al eens ondernomen door de boeren. De nieuwe blokkade drijft de relatie tussen Oekraïne en Polen opnieuw op de spits.

Op foto's en videos die verspreid werden via sociale media is te zien hoe Poolse landbouwers de ladingen van verschillende Oekraïense vrachtwagens uitkieperden.

De grensblokkades zorgden voor hevige reacties in Oekraïne, een land met een sterke landbouwtraditie dat ondertussen al twee jaar strijdt tegen Rusland. "Vandaag zijn we getuige van een nieuwe escalatie van het geweld aan onze gemeenschappelijke grens", aldus Taras Kachka, de Oekraïense viceminister van Economie, die de onverschilligheid van Warschau hekelt. "Het gebrek aan reactie van de Poolse autoriteiten tegen het vernietigen van leveringen zal voor meer xenofobie en politiek geweld zorgen", aldus Kachka.

"Om de Oekraïnse-Poolse relaties te behouden, verwachten dat de schuldigen snel worden geïdentificeerd en gestraft," reageerde het Oekraïnse Ministerie van Landbouw vervolgens.

De Poolse minister van Landbouw Czeslaw Siekierski verontschuldigde zich nadien namens de Poolse boeren voor "de wanhoopsdaad" en vroeg begrip om hun "uitzonderlijk moeilijke situatie." De nieuwe pro-Europese regering van Polen heeft reeds gezegd dat ze de uitdagingen begrijpen waarmee hun boeren worden geconfronteerd en dat hulp voor Oekraïne in zijn strijd tegen de invasie van Rusland niet ten koste mag gaan van de Poolse boeren.

Eieren

Niet alleen de graanboeren in EU-landen hebben grieven over de Oekraïense export. Enkele weken geleden ging een filmpje viraal waarin jonge Belgische boeren een transport met Oekraïense eieren onderschepten. De eieren zouden volgens het filmpje niet EU-conform zijn. "En toch worden ze in ons land verkocht, dat is niet wettelijk", aldus de jonge boeren in het filmpje, al is dat niet correct. Hoewel dit niet naar ieders zin is, is de verkoop van deze niet-conforme producten wel degelijk toegestaan. Gezien ze niet voldoen aan de strenge Europese regelgeving, worden ze ook veel goedkoper geproduceerd. Dit vertaalt zich in prijzen die Europese pluimveehouders niet zomaar kunnen matchen.