"Vlaams beleid voorkomt ongebreidelde groei"

In het Vlaams Parlement voerden de Landbouwcommissieleden een geanimeerd debat over schaalvergroting in de Vlaamse landbouwsector. Meer dan eens werd verwezen naar de zogenaamde 'megastallen' en op welke manier die ontwikkeling in Nederland aangepakt wordt. "Maar de situatie in Vlaanderen is minder problematisch. Hier voorkomt het beleid een ongebreidelde groei", zei minister-president Kris Peeters.

Het was Dirk Peeters, lid van de Landbouwcommissie voor Groen, die met een vraag over de megastallen het debat op gang bracht. Peeters vroeg zich af of we de ontwikkeling van megastallen moeten blijven aanmoedigen, gelet op de soms problematische gevolgen voor het milieu, de ruimtelijke ordening, het dierenwelzijn en de prijsvorming. Hij stelde dat er bij de bevolking weinig of geen draagvlak bestaat voor megastallen, en dat ook het draagvlak bij de landbouwers zelf aan sterkte verliest.

Commissieleden voor CD&V, Jos De Meyer en Tinne Rombouts, verwezen onder meer naar de aanhoudende malaise in de varkenssector en vroegen zich af welke rol schaalvergroting daarbij speelt. Wat drijft landbouwers om toch te kiezen voor schaalvergroting, ook al blijkt dat niet rendabel? Wat de milieuvriendelijkheid en het dierenwelzijn betreft, gelooft Tinne Rombouts alvast dat er pas stappen voorwaarts kunnen gezet worden wanneer er een voldoende grote schaal is om te investeren in bepaalde innovatieve stalsystemen. CD&V-collega Lode Ceyssens kaartte tenslotte de mobiliteitsimpact van de schaalvergroting aan.

Karlos Callens (Open Vld), verwees naar de beruchte consumentenparadox: enerzijds richt hij een actiecomité op tegen de bouw van een nieuwe stal in zijn buurt, anderzijds eist hij de goedkoopste prijzen voor het voedsel dat er geproduceerd wordt. Callens brak een lans voor de modernisering die de landbouwsector heeft doorgemaakt: "Mochten onze landbouwers nu nog produceren volgens de methodes van de jaren 60, dan zou 82 procent van onze grond gebruikt moeten worden om te produceren wat we vandaag produceren. Dankzij de modernisering kan 44 procent voor andere doeleinden gebruikt worden, zoals natuur, industrie, enzovoort."

Schaalvergroting is mogelijk door de mechanisatie en de automatisering van de landbouwsector, maar is ook een strategie voor bedrijfsleiders om de kostprijzen te drukken, vulde minister-president Kris Peeters aan. Er is bovendien geen enkele reden om aan te nemen dat het dierenwelzijn wordt geschaad, integendeel. Ook wat milieu-impact betreft, hoeft schaalvergroting ecologische en economische duurzaamheid niet in de weg te staan: "In de tuinbouw- en sierteeltsector is het bijvoorbeeld zo dat hoe groter het bedrijf is, hoe sneller er geïnvesteerd kan worden in warmte-krachtkoppeling en hoe sneller de investeringen kunnen worden terugverdiend."

De minister-president vindt dat we de bedrijfsleider zelf de ruimte moeten bieden de strategie van zijn bedrijf uit te tekenen: "Hij moet binnen het kader van de voorwaarden, de ruimtelijke ordening, het milieu, het dierenwelzijn, de dierengezondheid, de voedselveiligheid en alle hiermee verband houdende reglementen en wetten, zélf de optimale keuze voor zijn bedrijf maken. Hij moet de ruimte krijgen zelf te bepalen welke richting hij wil uitgaan."

Verder wil de minister-president niet dat Vlaanderen systematisch wordt vergeleken met Nederland, omdat de Nederlandse landbouwsector fundamenteel verschilt van de Vlaamse. "Megastallen spelen hier geen rol. De situatie is hier heel anders en helemaal niet zo problematisch", stelde Kris Peeters, die zich afvraagt of het probleem in Vlaanderen wel zo groot is dat dit debat gevoerd moet worden. Op de kritiek dat het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) schaalvergroting aanmoedigt, antwoordde de minister-president dat de investeringssteun die het VLIF uitkeert, gelimiteerd is. "Hierdoor wordt een ongebreidelde groei alvast niet door de Vlaamse overheid ondersteund."