Visioen van Petrus maakte weg vrij voor varkensvlees

In de Bijbel staat te lezen dat varkens onrein zijn. Ook eten Joden geen varkensvlees. Daarom ging De Standaard op zoek naar een antwoord op de vraag waarom het christendom, dat uit het jodendom is ontstaan, geen varkensvlees verbiedt. Het antwoord is te vinden in het Nieuwe Testament, zegt Luc Devisscher van de Katholieke Bijbelstichting.

Het verbod op varkensvlees, behalve door joden vandaag ook door moslims gehanteerd, gaat terug op bepalingen uit het joodse schrift, aldus Devisscher. "In Leviticus 11 wordt van alle beesten die leven op het land, in het water of in de lucht, keurig opgesomd of ze rein zijn of niet". Rein zijn onder meer alle herkauwers met gespleten hoeven. Een varken heeft wel gespleten hoeven, maar herkauwt niet.

De eerste leerlingen van Jezus waren net als hijzelf van joodse afkomst, en dus hielden ze zich aan de joodse wet, zegt Devisscher. "Ze waren besneden en aten geen varkensvlees". Maar geleidelijk groeiden de twee godsdiensten uit elkaar en ontstond zelfs regelrechte vijandschap. Daardoor verwaterde gaandeweg de naleving van joodse wetten.

Mogelijk heeft de tolerantie ten aanzien van varkensvlees ook te maken met de grote aantallen heidenen die zich in de eerste eeuw tot het christendom bekeerden. Ze aten van huis uit varkensvlees en gingen daar na hun bekering tot het christendom vermoedelijk mee door. Allicht waren ze met te veel om de spijswetten van het jodendom met succes te kunnen opleggen. 

Dat kan meegespeeld hebben, meent Devisscher. Maar die ziet vooral een verklaring in Handelingen 10. In dat verhaal bezoekt Petrus de niet-joodse plaats Poppe. Tijdens het middaggebed krijgt hij een visioen. Uit de hemel daalt een tafellaken neer met daarop de heerlijkste spijzen, rein en onrein door elkaar. Een stem uit de hemel gebiedt Petrus toe te tasten, maar de apostel weigert tot drie keer toe. Waarop de stem hem humeurig van repliek dient en zegt: "En als God je nu zegt dat dit rein is? Weet je het dan nog steeds beter"?

"Op dat moment begrijpt Petrus dat God geen onderscheid tussen mensen maakt, of ze nu varkensvlees eten of niet", zegt Devisscher. "En zo wordt de ban op varkensvleesconsumptie in het Nieuwe Testament officieel verbroken".