Vervuiling Westerschelde neemt af, maar nog steeds risico's voor natuur
nieuwsDe vervuiling van de Westerschelde met PFAS is in de afgelopen jaren afgenomen, maar door de aanwezigheid van de giftige stoffen blijven de risico's op natuurschade groot. Dat komt naar voren uit onderzoek door het Nederlandse onderzoeksinstituut Wageningen Marine Research. Dat de waarden in de Westerschelde hoog zijn, is onder meer te wijten aan lozingen door chemiebedrijf 3M in het Antwerpse havengebied.
Boven wettelijke normen
Wageningen Marine Research heeft in opdracht van het Nederlandse agentschap Rijkswaterstaat twee jaar lang de impact van chemische stoffen op het voedselweb van de visdief, de bruinvis en de zeehond onderzocht. In een voedselweb lopen verschillende voedselketens door elkaar heen. Een dier kan bijvoorbeeld zelf verschillende andere dieren eten, maar kan zelf ook worden gegeten. In het onderzoek zijn honderd monsters verzameld van de visdief, de bruinvis en zeehond, maar ook van de dieren die ze eten. Daarbij gaat het onder meer om garnalen en verschillende vissoorten.
Uit het onderzoek komt naar voren dat vooral PFAS zich ophoopt in het ecosysteem in de Westerschelde en dat de niveaus boven de wettelijke normen liggen. Ook kunnen de concentraties PFAS het immuunsysteem en de hormoonhuishouding van dieren verstoren. Martine van den Heuvel-Greve, marien bioloog bij Wageningen Marine Research, zegt dat de effecten van PFAS op de lange termijn de veerkracht van populaties kunnen verminderen, "bijvoorbeeld tegen bedreigingen zoals virussen en klimaatverandering".
Water Westerschelde stroomt in natuurgebieden
PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die gebruikt worden in bijvoorbeeld blusschuim en waterafstotende kleding en die in verband worden gebracht met kanker, verhoogde cholesterol en voortplantingsproblemen. De verontreiniging van de Westerschelde door PFAS is onder meer een gevolg van lozingen die 3M in Zwijndrecht jarenlang heeft gedaan in de Schelde. Die rivier stroomt naar de Westerschelde in Nederland. In dat kader heeft de Nederlandse overheid 3M al aansprakelijk gesteld voor de PFAS-schade in de Zeeuwse Westerschelde.
De schade veroorzaakt door PFAS in de Schelde en de Westerschelde beperkt zich niet alleen tot het leven in het water, ook in de nabijgelegen natuurgebieden zorgt de PFAS-verontreiniging voor heel wat problemen. In het Verdronken Land van Saeftinghe, een natuurgebied van 3.800 hectare op de grens van Nederland en België dat overstroomd wordt door zeewater en water uit de Schelde, zorgt dit voor problemen voor de dieren die er grazen. Zo werd het landbouwbedrijf van een boer die zijn dieren in het natuurgebied laat grazen, geblokkeerd omdat er te hoge PFAS-waarden in het bloed van de koeien werd aangetroffen.
Ook de Hedwigepolder is in 2022 onder water gezet met water van de Westerschelde. Toenmalig eigenaar van de Hedwigepolder Gery de Cloedt probeerde de PFAS-verontreiniging van de Westerschelde nog aan te grijpen om te verhinderen dat de polder onder water werd gezet zodat hij alsnog zijn gronden zou terugkrijgen. Maar hij verloor daarover een rechtszaak bij de Raad van State. Een week later stroomde het verontreinigde water over het voormalige landbouwgebied.
Bron: Belga / eigen berichtgeving
