Verspreiden ook katten en honden vogelgriep?

Nu de vogelgriep hevig tekeer gaat in Afrika en ook opduikt in Europa, stijgt de vrees voor een grote uitbraak in onze contreien. Iedere dode eend of zwaan wordt als een potentieel ziektegeval beschouwd. Terwijl de rol van trekvogels grotendeels onopgehelderd blijft, vestigen wetenschappers de aandacht op andere mogelijke medeplichtigen in de verspreiding, zoals pluimveetransporten en katten. Zelfs honden blijken de vogelgriep te kunnen dragen.

"Het is niet bewezen dat trekvogels het vogelgriepvirus verspreiden", herhalen vertegenwoordigers van vogelbeschermingsorganisaties. Ook uit wetenschappelijke hoek komen aanwijzingen dat er nog andere mechanismen in het spel zijn. Een internationaal team heeft de stamboom van de varianten van het H5N1-virus in kaart gebracht door de virussen genetisch te analyseren en hun verwantschap na te gaan. Op die manier probeerden ze te reconstrueren langs welke wegen het virus zich in Azië heeft verspreid.

"Onze resultaten bevestigen dat H5N1-virussen over lange afstanden kunnen getransporteerd worden door trekvogels.", aldus de wetenschappers. "Maar het feit dat het virus binnen een regio tot plaatselijke varianten bij pluimvee geëvolueerd is, suggereert dat het virus daar wordt in stand gehouden door overdracht tussen pluimvee, veeleer dan door herhaalde introducties van virussen door trekvogels". Uiterlijk gezonde trekvogels bleken soms hetzelfde virus te dragen als de plaatselijke huiskippen of -eenden. "Maar het is meer waarschijnlijk dat de wilde vogels besmet werden door het plaatselijke pluimvee dan omgekeerd", menen de wetenschappers.

Berichten over besmette huisdieren in Thailand doen vrezen dat er nog onderschatte wegen van overdracht kunnen bestaan. Een niet-gepubliceerd onderzoek van het Nationaal Instituut voor dierengezondheid in Bangkok wees uit dat van de 629 geteste honden in Thaise dorpen er 160 antilichamen tegen het H5N1-virus in hun bloed hadden, een teken dat ze besmet zijn geweest. Van de 111 geteste katten vertoonden er 8 sporen van besmetting. Volgens wetenschappers zijn die cijfers verbazend hoog. Het is bovendien de eerste keer dat het H5N1-infectie wordt vastgesteld bij honden.

Van katten bleek bij eerdere experimenten dat ze ziek kunnen worden en sterven van het H5N1-virus en dat ze het kunnen doorgeven aan andere katten. Ze scheiden het uit via hun uitwerpselen en via vochtdruppeltjes die ze uithoesten. Maar welke rol de katten precies spelen in de verspreiding van het virus, is nog onbekend. En of honden het virus kunnen doorgeven of er ziek van worden, is ook nog niet geweten. Wetenschappers dringen er in elk geval op aan om ook honden, katten en andere vleeseters nauwgezetter te controleren. "Het is een hiaat in ons controleprogramma", luidt het.