Varkensprijzen de dieperik in door mond- en klauwzeer
nieuwsAlhoewel de dreiging van mond- en klauwzeer (MKZ) geweken lijkt en de onrust in de veehouderij is gaan liggen, weegt het effect van de ziekte nog steeds door in de varkensprijzen. “Door de uitbraak van MKZ hebben veel niet-Europese landen hun grenzen voor Duits varkensvlees gesloten waardoor de Duitsers hun vlees op Europese markt afzetten met een prijsdaling hier tot gevolg”, klinkt het bij experts. De varkensprijzen liggen daardoor voor het eerst weer op het niveau van 2022.
Sinds de zomer tot het einde van vorig jaar zaten de varkensprijzen in Vlaanderen in een dalende lijn en geleidelijk zakten ze van 1,6 euro per kilo in juni 2024 naar 1,3 euro eind december. Omdat de Danis-prijsnotering in de eerste week van 2025 opende met 1,3 euro, was er hoop bij de varkensboeren dat de bodem bereikt was. Maar een forse prijsdaling in week twee (1,23) en drie (1,18) heeft deze hoop de kop in gedrukt.
De recente prijsdaling is volgens experts rechtstreeks te linken aan de uitbraak van mond- en klauwzeer in Duitsland op 10 januari. Varkens zijn ook gevoelig voor MKZ en dus tof de internationale markt onmiddellijk maatregelen om virusverspreiding in te dijken. “Meteen na de melding van de uitbraak hebben zowat alle niet-EU-landen, inclusief Groot-Brittannië, hun grenzen gesloten voor Duits varkensvlees”, klinkt het bij Boerenbond.
De uitbraak van het virus kwam uiterst ongelegen voor de Duitse varkenshouderij die sinds enkele jaren ook geteisterd wordt door de Afrikaanse varkenspest (AVP). “Zelfs al ondervindt Duitsland nog steeds de impact van AVP, het land had intussen wel mogelijkheden om naar bepaalde derde landen te exporteren die het regionaliseringsprincipe aanvaarden. Door de uitbraak van mond- en klauwzeer worden die inspanningen tenietgedaan”, klinkt het.
Extra Duits vlees op Europese markt
Omdat deze landen hun grenzen sloten voor de invoer van Duits vlees, moesten Duitse slachterijen hun afzet zoeken elders in Europa, wat de recente prijsdaling verklaart. In week vier stabiliseert de varkensprijs op 1,18 euro per kilo en lijkt het MKZ-effect voorlopig ingedamd. Volgens Boerenbond is het “koffiedik kijken” hoe de markten zich verder zullen ontwikkelen. “Maar het is nu al duidelijk dat de druk op de markten nog wat zal aanhouden. Het duurt even vooraleer de verstoorde varkensvleesmarkt terug in zijn plooi valt.”
FEBEV, de Federatie van het Belgische Vlees, komt tot eenzelfde analyse. Alhoewel het MKZ-risico in Duitsland inmiddels is geweken, kunnen de gevolgen nog aanhouden. “In heel wat certificaten met derde landen wordt namelijk geëist dat het land vrij moet zijn van mond -en klauwzeer. Daar kunnen termijnen worden aan gekoppeld van bijvoorbeeld één jaar na het laatste voorval. Er wordt ook geen onderscheid gemaakt in diersoort, waardoor een geval bij schapen of runderen onmiddellijk zijn weerslag heeft op bij voorbeeld varkens.”
De sanitaire situatie in Duitsland heeft ook een impact op de biggenmarkt. “Door de onzekerheid zijn de Duitse vleesvarkenshouders erg terughoudend geworden om biggen op te zetten. Dat betekent dat de vraag naar biggen vanuit Duitsland terugvalt en het dus ook moeilijker wordt voor de Nederlandse exporteurs om hun biggen, zelfs tegen lagere prijzen, daar af te zetten. Over deze sector is Boerenbond wel iets positiever. “Op korte termijn wordt verwacht dat, wanneer de MKZ-situatie stabiliseert, er terug wat meer rust op de markt zal komen waardoor de noteringen hopelijk kunnen standhouden.”
“Gouden jaren varkenshouderij liggen achter ons”
31 oktober 2024Rentabiliteit opnieuw onder druk
Volgens Jan Leyten, agro-econoom bij KBC, heeft de huidige prijsval naast de MKZ-uitbraak ook te maken met de aantrekkende varkensproductie in Europa. Deze ontwikkeling voorspelde hij enkele maanden geleden al. “De zeugenstapel in Europa stabiliseert en de verwachting is dat we in de loop van 2025 zelfs een lichte stijging in het aantal slachtingen en dus in de varkensstapel kunnen verwachten. En dat zou op de conjunctuur kunnen drukken”, zei hij toen in een gesprek met VILT.
Door de aanhoudende prijsdaling lijken de gouden tijden verder weg dan ooit en komt stilaan de rentabiliteit onder druk. Het is alweer van maart 2022 geleden dat de varkensvleesprijzen op een dergelijk laag niveau lagen. Vanaf maart 2022 ging de varkensprijs in een stijgende lijn omhoog. Met de huidige kiloprijs staat de rentabiliteit in de varkenshouderij weer sterk onder druk.
Jan Leyten schat dat varkenshouders 1,15 euro nodig hebben om break-even te draaien. “Maar de situatie verschilt sterk per bedrijf, aldus de KBC-expert. “Op een gemiddeld gesloten varkensbedrijf met gemiddelde technische prestaties, gemiddelde kosten en gemiddelde kredietlasten, schat ik dat vandaag een Danis-basisprijs van 1,15 euro nodig is om break-even te draaien.”
