Uitbraak van mond- en klauwzeer in Duitsland, FAVV roept op tot waakzaamheid

Het mond- en klauwzeervirus veroorzaakt veel gezondheidsproblemen bij de getroffen dieren en is uiterst besmettelijk. Ze heeft daardoor een zeer grote economische impact. Als er ook maar één dier ziek wordt op een boerderij, wordt uit voorzorg de hele veestapel van het bedrijf gedood. België is reeds vele jaren vrij van mond- en klauwzeer. Het laatste geval op ons grondgebied dateert uit de jaren ’70.

Tot het begin van de jaren 1990 werd mond- en klauwzeer in de EU preventief bestreden met behulp van vaccinatie van de rundveestapel. Maar sinds 1991 is deze preventieve vaccinatie niet langer toegestaan. "Sindsdien bestaat de preventie uit het degelijk toepassen van een aantal algemene, maar zeer belangrijke bioveiligheidsmaatregelen", aldus het federaal voedselagentschap (FAVV).

De ganse EU is momenteel vrij van mond- en klauwzeer, maar af en toe duikt het virus toch op, meestal vanuit besmette landen elders in de wereld. Die insleep van het virus hangt vaak samen met de internationale dierhandel of met de illegale invoer van besmette levensmiddelen, maar de oorsprong van een epizoötie (een epidemie van een besmettelijke ziekte onder dieren, red.) kan ook elders liggen. Zo begon in het Verenigd Koninkrijk een grote uitbraak in 2001 nadat keukenafval van een schip werd gebruikt als veevoer. De uitbraak duurde meer dan zes maanden en uiteindelijk werden meer dan 2.000 veehouderijen besmet, voornamelijk in het Verenigd Koninkrijk, maar ook in Frankrijk en Nederland.

Op dit ogenblik zijn de gevaarlijkste risicogebieden voor Europa Noord-Afrika, Turkije en bij uitbreiding het ganse Midden-Oosten waar de ziekte eveneens volop aanwezig is. "Bij deze landen bestaat er ook een bijkomend risico door de gewapende conflicten in de buurlanden, waar dierziektebestrijding geen prioriteit meer is", aldus FAVV. Ook in Zuid-Amerika komt de virusziekte nog regelmatig voor. Illegaal ingevoerde dierlijke producten uit deze landen vormen dan ook een constante bedreiging voor de Europese landbouw.

In ons land worden er voorlopig nog geen maatregelen genomen. Het FAVV roept veehouders wel op om waakzaam te zijn. "We volgen de situatie op de voet", zegt woordvoerster Hélène Bonte aan VRT NWS. "De consumptie van besmet vlees is voor mensen niet gevaarlijk. Maar als het virus begint te circuleren, kan het wel verregaande gevolgen hebben voor veehouders. Het is dus belangrijk om de verspreiding te stoppen."

Nederlands afvoerverbod voor kalveren

Nederland voert wel al concrete maatregelen in. Zo kondigde de Nederlandse minister van Landbouw Femke Wiersma (BBB) een afvoerverbod af voor vleeskalveren uit de Duitse deelstaat, met uitzondering voor de slacht.

Sinds 1 december zijn zeker 3.600 kalveren naar Nederland gekomen uit Brandenburg, zo meldt Wiersma aan de Nederlandse Kamer. De indirect geïmporteerde kalveren staan op ruim 125 bedrijven verspreid over Nederland.

Het afvoerverbod houdt in dat er geen dieren van het bedrijf af vervoerd morgen worden. Naast deze maatregel geldt er per direct een bezoekersverbod voor vleeskalverbedrijven "om de kans op mogelijke verspreiding van MKZ-virus via materialen zo klein mogelijk te maken". Alleen noodzakelijke bezoekers, zoals veeartsen, zijn onder voorwaarden toegestaan op deze bedrijven. 

Wiersma benadrukt in haar brief dat de maatregelen uit voorzorg worden genomen. "Er is op dit moment geen aanleiding of vermoeden dat sprake is van een verdachte situatie bij een bedrijf in Nederland."