“Stikstofplan moet voor de zomer klaar zijn”

Vlaanderen worstelt met de neerslag van stikstof op kwetsbare natuurgebieden. Er lopen momenteel een aantal procedures over concrete vergunningen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. “Als de rechter oordeelt dat de vergunningen in strijd zijn met de habitatrichtlijn, hebben we een precedent”, zei Laurie Braet, jurist bij Natuurpunt, aan de krant De Standaard. “Dat zou potentieel elke nieuwe vergunning van een stal met impact op een beschermd natuurgebied onmogelijk maken.”

Een hangend of een potentieel arrest van het Europees Hof kan ingrijpende gevolgen hebben. “We moeten maar kijken naar het Nederlandse voorbeeld om te zien wat dat kan veroorzaken”, reageert parlementslid Maurits Vande Reyde (Open Vld). “Er zijn niet zo heel veel mogelijkheden om er iets aan te doen. Het is dus absoluut noodzakelijk, zeker in deze relance, dat we onze economie zoveel mogelijk moeten vrijwaren van een standstill of van een grote impact.”

Ook Annick De Ridder (N-VA) deelt die bezorgdheid. “Om te kunnen werken aan duurzame groei van onze havens en onze chemische industrie, is het cruciaal dat dat kan gebeuren binnen een rechtszeker kader. Wij merken ondertussen dat bij de noorderburen de investeringen zijn stilgelegd. Ze werden gehypothekeerd omdat men daar te maken kreeg met de gekende stikstofproblematiek en daar geen afdoende antwoord op bood. Dat scenario moeten wij koste wat het kost vermijden in Vlaanderen.”

Dienst Stikstof

Minister van Omgeving Zuhal Demir wil naar eigen zeggen een Nederlands scenario ook ten alle tijde vermijden. “De voorlopige Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS) dateert uit 2016”, reageert Demir - in naam van zichzelf en van Landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement. “Als we rechtszekerheid willen bieden, gaan we de komende maanden ernstig werk moeten maken van een definitief plan.”

“Ik heb in het afgelopen jaar heel veel overlegd met mijn Nederlandse collega's om te leren uit hun proces”, aldus minister Demir. “Ik heb ook overlegd met heel wat stakeholders - zoals de industrie, de haven, de landbouw en natuur- en milieuorganisaties - en met minister-president Jambon en minister Crevits, die bevoegd is voor de economie en de landbouw.”

De minister werkt aan een dienst Stikstof. “Die hadden we niet binnen ons departement”, klinkt het. “Daar zal alle kennis die er is over stikstof, worden gebundeld. Er zitten mensen in van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), maar ook van de dienst Omgeving. Het is dan de bedoeling dat die dienst beleidsoverschrijdend werkt met Mobiliteit, met Landbouw en met Economie.”

Voor het zomerreces wil minister Demir dan met een definitieve PAS-regeling eindigen. “Als we willen voorkomen dat er een of ander arrest komt neergedwarreld vanuit een bepaalde instantie, dan wil dat zeggen dat we een definitieve PAS moeten hebben, die ook de Europese toets weerstaat”, reageert ze.

Plan-milieueffectenrapport

Nog volgens de minister zal er in de komende weken een plan-milieueffectenrapport (MER) met bijhorend openbaar onderzoek volgen. Dit om de milieueffecten van de verschillende scenario’s die op dit moment op tafel liggen, in kaart te brengen en om na te gaan of dit voldoet aan de Europese toets. “Er komt ook een PAS-panel, met experten die voldoende economische en juridische kennis hebben die de regering zullen adviseren. Vervolgens zal de dienst Stikstof werk maken van een mix van maatregelen die het nodige resultaat oplevert.”

“We zullen ook veel overleg hebben met de verschillende stakeholders zoals de haven, de landbouw, natuur- en milieuorganisaties, om dan voor het zomerreces te eindigen met een definitieve PAS, net omdat ik de ‘gouvernement des juges’ absoluut wil voorkomen”, gaat de minister verder. “Ik wil rechtszekerheid bieden in Vlaanderen aan al die sectoren. Het laatste wat we ons kunnen veroorloven na de coronacrisis is dat we in toestanden terechtkomen zoals in Nederland.”

Ook de landbouwsector is een belangrijke partner in het verhaal. “Na de depositie uit het buitenland is landbouw verantwoordelijk voor het grootste deel van de rest van de stikstofneerslag”, reageert Bart Dochy (CD&V), Vlaams parlementslid en voorzitter van de Commissie Landbouw. “Er is daarom een PAS-beleid opgestart onder de vorige regering. Het is daarmee de enige sector waar effectief al dergelijk uitgebouwd PAS-beleid bestaat, al is er nog veel werk aan. Maar ik ben blij dat er ook voor de andere sectoren een PAS-beleid gedefinieerd zal worden.”