Stikstof nekt voor eerst kleine woningbouw
Voor het eerst heeft stikstof de vergunning genekt van een klein woonproject in Lier. Een te ontwikkelen project van zes halfopen en één open bebouwing met tien parkeerplaatsen, verliest zijn vergunning. De reden? Een te grote stikstofuitstoot voor het nabijgelegen Papegaaienbos. Het project ligt op honderd meter van dit Natura2000-gebied.
Hoewel we stikstofdisputen vooral associëren met landbouw en industrie, staat nu voor het eerst ook een kleiner project op de helling. Een immobedrijf ziet de vergunning voor zijn woonproject in Lier vernietigd na een klacht van een buur. Opmerkelijk, want het dossier kreeg een grotendeels positieve beoordeling. Alleen werd bij de natuurtoets geen analyse van de stikstofimpact gemaakt.
De bouwheer achtte dit onderzoek niet noodzakelijk, gezien het ging om een kleinschalig woonproject met een “gebrek aan noemenswaardig effect” inzake stikstof. “De voorliggende verkavelingsaanvraag voorziet geen vergunningsplichtige stedenbouwkundige of milieutechnische handelingen die enige emissies inzake stikstof zouden veroorzaken”, aldus de verwerende partij. “Een beoordeling van de stikstofdepositie is in deze fase dan ook niet relevant of haalbaar.”
Bouwen stoot stikstof uit
De Raad betrok de ‘PAS-gebiedsanalyse’ van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek in zijn oordeel. Daarin staat dat de ‘kritische depositiewaarde’ in het betrokken gebied overschreden wordt. “Het maximale absorptieniveau waaronder er geen betekenisvolle negatieve effecten optreden, is bereikt”, luidt het. Elke bijkomende verslechtering, wordt dan ook geklasseerd als betekenisvol. Of het nu gaat om een boerderij, een chemiebedrijf, of in dit geval, een relatief kleine bouwwerf.
De verzoekende partij, zijnde klager, haalde zo dus zijn gelijk bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Bouwmachines met een verbrandingsmotor stoten namelijk stikstof uit, net als het wagenverkeer. Op deze grond ziet de bouwheer zijn vergunning vernietigd.
Zes op tien aangevochten vergunningen worden vernietigd
7 augustus 2023"Dit toont urgentie van stikstofkader"
De uitspraak leidt tot enige ongerustheid in de bouwsector. De Standaard contacteerde bouwfederatie Embuild Vlaanderen. “We komen hier in Nederlandse toestanden terecht, en dat is niet goed”, zegt directeur-generaal Marc Dillen in de krant. “Deze case onderstreept de grote urgentie voor een definitief stikstofkader met robuuste decretale basis. Want zonder die rechtszekerheid zijn afgeleverde vergunningen slechts vodjes papier.”
In diezelfde krant noemt Hendrik Schoukens, docent milieurecht aan UGent, de uitspraak “Verregaand”. “Het is de eerste keer dat een dermate klein bouwproject wordt tegengehouden, na eerdere arresten over veehouderijen”, stelt hij.
Passende beoordeling
Het dossier doet denken aan andere, grote bouwprojecten zoals werkwinkelwijk Broeklin in Machelen, de opvolger van UPlace. Ook in deze beslissing speelde de stikstofimpact in de bouwfase een belangrijke rol. Vrijdag raakte bekend dat het project alsnog een voorwaardelijke omgevingsvergunning mocht ontvangen.
Net als het woonproject in Lier, zag project Broeklin zijn vergunning vernietigd bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen omdat er geen passende beoordeling (grondig milieuonderzoek) was toegevoegd aan het dossier. Dat was nodig om onder meer de impact van stikstof te ondervangen. De aanvraag werd op 31 augustus 2023 gewijzigd met een nieuwe passende beoordeling, een verscherpte natuurtoets en een bijstelling van de mobiliteitsgevolgen in het milieueffectenrapport. Na twee openbare onderzoeken leverde de gewestelijke omgevingsvergunningscommissie een (voorwaardelijk) gunstig advies af. Dat advies wordt nu gevolgd door ministers Zuhal Demir (N-VA) en Jo Brouns (cd&v). Zij geven het project daarom een (voorwaardelijke) vergunning. Volgens Demir was de weg via een nieuwe passende beoordeling "de juiste manier van werken zolang er geen stikstofdecreet is."
Goed nieuws dus voor Broeklin, maar het zal geen redding worden voor het kleine project in Lier. Een passende beoordeling laten opmaken voor elk particulier bouwproject lijkt Schoukens ondoenbaar. Hij benadrukt het belang van een decreet, met een duidelijke grens waardoor kleinere projecten geen natuurtoets moeten doen.
Bron: Eigen berichtgeving / De Standaard / Belga
