Protestactie boeren: "Vlaamse regering gijzelt tienduizenden landbouwgezinnen"
Een 30 vierkante meter grote mat met daarop het opschrift “20.0000 bezwaarschriften kan je niet zomaar onder de mat vegen” werd woensdagochtend neergelegd voor de deur van de ambtswoning van Jan Jambon (N-VA). Boerenbond, Groene Kring en Ferm voor agravrouwen hekelen hiermee het gebrek aan transparantie over de analyse van de bezwaarschriften in het stikstofdossier. Ook het politieke spel op kap van de boer valt hen zwaar.
Openbaarheid van bestuur?
De Morgen bracht dinsdag aan het licht dat de verwerking van de bezwaarschriften en de aanpassingen aan het stikstofakkoord door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) enkel met pen en papier te raadplegen zijn door een select gezelschap van kabinetsmedewerkers, in een klein kamertje op de derde verdieping van het Graaf de Ferrarisgebouw. Twee beveiligers houden daarbij de wacht.
Een aantal parlementsleden vroeg ook al inzage in de verwerking van de bezwaarschriften, maar zonder resultaat. In een mail van parlementsvoorzitter Liesbeth Homans (N-VA) klinkt het dat het op dit moment niet opportuun is om deze documenten openbaar te maken omdat het “de politieke besluitvorming zou hypothekeren" en “een sereen debat zou onmogelijk maken”. Bovendien geldt openbaarheid van bestuur niet voor onvolledige bestuursdocumenten, klinkt het. Homans laat weten dat de gevraagde stukken onmiddellijk zullen overgemaakt worden aan het parlement als er een akkoord is bereikt binnen de Vlaamse regering.
Je zou verwachten dat de onderhandelaars die bezwaarschriften als een bijbel bij de hand hebben tijdens de onderhandelingsgesprekken
Gaan we dan toch naar koppeling van GLB en stikstofdossier?
6 februari 2023Een schijnvertoning?
Die informatie vormde voor de drie organisaties de aanleiding om naar het kabinet van de minister-president te trekken. “Hoewel de afgelopen maanden mankracht en belastinggeld ingezet zijn om deze bezwaarschriften te onderzoeken, is tot op heden de analyse van dit onderzoek niet publiek beschikbaar. Leden van het parlement krijgen zelfs geen inzage en de kabinetten hebben slechts een zeer beperkte toegang. Dat is ongezien”, zegt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens.
“Een openbaar onderzoek is toch geen schijnvertoning? We leven nog altijd in een democratie. De analyse van de bezwaren moet transparant en volledig beschikbaar zijn”, stellen de landbouworganisaties. Ze wijzen erop dat dit in andere dossiers wél gebeurt. “Denk maar aan de bezwaarschriften rond het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, waar de bezwaarschriften en analyse netjes online beschikbaar zijn”, benadrukt Ceyssens.
Bezwaarschriften als bijbel
De organisaties hebben ook het gevoel dat er niet geluisterd wordt naar de oplossingen die de sector zelf heeft naar voor geschoven. “We hebben niet apathisch afgewacht op wat er boven onze hoofden beslist zou worden, we hebben zelf oplossingen geformuleerd. Maar we hebben niet het gevoel dat die gehoord worden”, zegt Nik van Gool, voorzitter van Ferm voor agravrouwen. Ook Groene Kring en Boerenbond benadrukken dat de boeren echt wel hun stikstofuitstoot willen aanpakken.
De regering gijzelt vandaag tienduizenden gezinnen. Wij zijn hier vandaag aanwezig om de stem van die gezinnen te laten horen en om respect te vragen voor wat zij betekenen voor het land, namelijk zorgen voor onze voedselvoorziening
“Wij staan klaar om aan de slag te gaan en mee te denken”, zegt voorzitter Bram Van Hecke. “Maar als je dan hoort hoe de onderhandelingen vandaag verlopen, dan zakt ons de moed in de schoenen. De manier waarop met de bezwaarschriften wordt omgegaan, is onvoorstelbaar. Je zou verwachten dat de onderhandelaars die bezwaarschriften als een bijbel bij de hand hebben tijdens de onderhandelingsgesprekken.”
Onverantwoord bestuur?
Het doet bij de landbouworganisaties de vraag rijzen of er wel nog interesse is in oplossingen voor het stikstofprobleem. “Het halsstarrig weigeren om te zoeken naar oplossingen komt wat ons betreft neer op schuldig verzuim”, menen de drie voorzitters. “Deze stikstofimpassse zet vandaag niet alleen de landbouwsector op slot. Het is onverantwoord bestuur dat de volledige economie dreigt lam te leggen.”
Volgens Ferm is de impasse rond het stikstofdossier niet houdbaar. “Als ik met boerinnen spreek, dan is duidelijk te horen dat ze hopeloos wachten op perspectief, op zekerheid. Niet alleen het bedrijf, maar ook het gezin wordt meegesleurd. Maand na maand moeten zij afwachten en beslissingen uitstellen. Dat is moordend. De regering gijzelt op die manier duizenden gezinnen die zorgen voor onze primaire behoeften. Wij zijn hier vandaag aanwezig om de stem van die gezinnen te laten horen en om respect te vragen voor wat zij betekenen voor het land, namelijk zorgen voor onze voedselvoorziening.”
Koppeling met GLB
Het gevoel leeft heel sterk bij de Boerenbond, Groene Kring en Ferm voor agravrouwen dat er vandaag politieke spelletjes worden gespeeld op kap van de boer. Zeker de koppeling van de Europese subsidies van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) en het stikstofakkoord valt hen zwaar. “De goedkeuring van het Vlaams GLB-plan tegenhouden om snel, snel tot een akkoord te komen in het stikstofdossier is voor ons ongehoord. In een democratie moeten bezwaren ernstig bekeken worden”, meent Ceyssens.
Dat die koppeling er voor N-VA de facto is, gaf Wilfried Vandaele (N-VA) woendagnamiddag in de plenaire zitting van het Vlaams parlement ook met zoveel woorden toe. “Beide dossiers hebben te maken met duurzaamheid en milieukwaliteit en beiden zijn hoogdringend. Het zou dus goed zijn als die allebei tegelijk tot een oplossing worden gebracht”, zo stelde Vandaele. Iets wat bij veel andere partijen op ongeloof stuitte.
(Lees verder onder de tweets)
Water nog steeds diep tussen N-VA en cd&v
Volgens Het Laatste Nieuws is het water tussen cd&v en N-VA nog steeds erg diep. Cd&v wil op basis van de bezwaren het stikstofakkoord bijsturen, maar daar staat N-VA huiverachtig tegenover. Vlaams omgevingsminister Zuhal Demir (N-VA) schermt met het argument dat als er teveel wordt gesleuteld aan het akkoord van februari 2022, er opnieuw van nul gestart moet worden. “Dat proces kan maanden in beslag nemen. Dat is een scenario dat we absoluut moeten vermijden”, stelt ze.
Ook cd&v wil zo snel mogelijk een akkoord. “Maar het moet dan wel een goede deal zijn. Waarom is het zo onmogelijk om bij te sturen?”, klinkt het in de krant. Volgens De Tijd heeft cd&v intussen zijn strijdpunten op tafel gelegd. De christendemocraten willen het onderscheid in drempel voor de opmaak van een passende beoordeling gelijkgesteld wordt tussen landbouw en industrie. Vandaag is die voor landbouw 40 keer strenger dan voor de industrie. Een tweede strijdpunt voor cd&v is het uitkopen van boeren die kort bij hun pensioen staan en geen opvolger hebben zodat andere landbouwers vlotter vergunningen kunnen krijgen.
Van beide pistes wil N-VA niet horen. “N-VA is niet van plan boeren soepelere regels te gunnen, laat staan de regels voor de industrie te strenger te maken. Dat zou slecht vallen bij N-VA-voorzitter Bart De Wever, die als Antwerps burgemeester de belangen van de havenindustrie verdedigt. Stikstof is volgens minister Demir vooral een probleem van de landbouw”, zo schrijft De Tijd. Het uitkopen van stoppende boeren om ruimte vrij te maken voor de blijvers, zal volgens de partij de deur openen naar schaalvergroting.
Volgens cd&v blokkeert Demir het dossier van de Europese landbouwsubsidies om de druk op de partij op te voeren in het stikstofdossier. Dinsdagavond zaten de ministers nog samen om te onderhandelen, woensdag stonden er bilaterale onderhandelingen tussen Jambon en de verschillende ministers op het programma. Volgens sommige kranten zou de minister-president graag vrijdag landen, maar niemand gelooft dat dit zal lukken.
Ik ben ervan overtuigd dat we sneller kunnen gaan als we dit dossier in het parlement zouden behandelen. Op het niveau van de regering wordt meer ruzie gemaakt dan dat er effectief gewerkt wordt
Overheveling naar parlement?
In dat opzicht klonk er een opvallende oproep van Vlaams parlementslid Bart Dochy (cd&v) op Radio 1. “Dit duurt te lang. Ik ben ervan overtuigd dat we sneller kunnen gaan als we dit dossier in het parlement zouden behandelen. Op het niveau van de regering wordt meer ruzie gemaakt dan dat er effectief gewerkt wordt. Ik heb de indruk dat we in het parlement op een meer volwassen manier met elkaar omgaan. Wij kunnen de bakens als parlement uitzetten om tot een akkoord te komen”, zo klonk het. Dochy kreeg ook de steun van Open Vld-parlementslid Bart Van Hulle. Ook hij zit dit als een valabele piste.
Bron: Eigen berichtgeving / Het Laatste Nieuws / Radio 1
Beeld: Boerenbond
