PFOS: Boerenbond wil compensatiefonds voor getroffen landbouwers
Boerenbond vraagt de overheid om duidelijkheid op korte termijn over de PFOS-vervuiling rond de fabriek van 3M. De landbouworganisatie wil ook dat de boeren in de ruime omgeving rond Zwijndrecht gecompenseerd worden voor de schade die ze nu al lijden door het nieuws in de media.
De berichtgeving over de chronische vervuiling met PFOS-chemicaliën rond de fabriek van 3M in Zwijndrecht zorgt voor grote bezorgdheid bij burgers, maar ook bij boeren en tuinders. “De Vlaamse overheid ziet zich geconfronteerd met vele vragen en verwijten. Het is al langer geweten dat de fabrieksterreinen en de omliggende buurt vervuild zijn met PFOS, maar over de mogelijke effecten op mens, dier en omgeving is pas recent meer bekend gemaakt”, vertelt Vanessa Saenen, woordvoerder van Boerenbond. “Daarom vragen wij snel duidelijkheid én een compensatie voor de landbouwers uit de omgeving. Door de negatieve berichtgeving voelen zij de impact nu al.”
PFAS of poly- en perfluoralkylstoffen zijn chemische bijproducten van de industrie, die niet van nature in het milieu voorkomen. PFOS of perfluoroctaansulfonzuur is een PFAS dat in de installaties van 3M werd geproduceerd tot 2002. Dankzij de water- en vetafstotende eigenschappen wordt de stof verwerkt in tal van producten, van kledij tot braadpannen.
PFOS behoort tot de chemicaliën die onafbreekbaar zijn, en via lucht en water in de omgeving verspreid geraken, om daar voor altijd te blijven (‘forever chemicals’). “Verschillende burgemeesters zijn bezorgd omdat milieubewegingen half mei aan de alarmbel trokken, nadat Lantis, de bouwheer van de Oosterweelverbinding, in gesprek ging met de Vlaamse overheid over de aangetroffen PFOS op de werf”, schetst Saenen. “Lantis wou duidelijke afspraken over de inkapseling van de verontreiniging op de site zelf. Ondertussen zijn enkele gemeenten op eigen initiatief gestart met het bevragen van overheidsinstanties en wetenschappers. Zwijndrecht, Beveren en Sint-Niklaas zijn begonnen met of hebben eigen bodemanalyses gepland.”
Sinds 2009 is de productie van PFOS verboden in de hele Europese unie. 3M is al begin 2002 wereldwijd volledig gestopt met de productie van PFOS, nadat de eerste berichten over de onafbreekbaarheid en mogelijke milieu- en gezondheidseffecten duidelijk werden. De vervuiling rond de 3M fabriek heeft zich niet verder opgebouwd, maar het is mogelijk dat de verontreiniging zich wel verder verspreidde via grondverzet, oppervlakte- en/of grondwater.
Het is al langer geweten dat de fabrieksterreinen en de omliggende buurt vervuild zijn met PFOS, maar over de mogelijke effecten op mens, dier en omgeving is pas recent meer bekend gemaakt
PFOS via drinkwater en voedsel?
De Europese gezondheidsautoriteiten (EFSA) hebben in september 2020 een rapport gepubliceerd waarin experten aangeven dat mensen toch gevoeliger blijken aan PFAS dan eerst werd gedacht. Op basis van de laatste onderzoeken, is een norm voor de aanvaardbare wekelijkse inname vastgelegd op 4,4 nanogram per kilogram lichaamsgewicht per week voor de hele groep PFAS.
“Er zijn echter geen grenswaarden ingesteld voor de afzonderlijke PFAS”, aldus Saenen. “Er is eveneens geen wettelijk kader met betrekking tot hoeveel PFOS drinkwater, voedsel en bepaalde landbouwproducten mogen bevatten. Onderzoekers van de Universiteit Antwerpen spreken over een mogelijke perimeter van 15 kilometer waar maatregelen genomen moeten worden, maar dit moet verder ondersteund worden met wetenschappelijke data. Het Voedselagentschap heeft dan ook te kennen gegeven de resultaten van de bodemanalyses en de evaluatie door OVAM af te wachten, alvorens eventueel maatregels op te leggen. Boerenbond vraagt in ieder geval duidelijkheid op korte termijn en volgt het dossier op de voet.”
Op woensdag 23 juni om 20u30 organiseert Boerenbond een webinar over de laatste stand van zaken in dit dossier.
Bron: Eigen verslaggeving
