Organisaties mogen niet langer met subsidiegeld procederen tegen Vlaamse overheid
nieuwsOrganisaties die Vlaamse subsidies krijgen, mogen dat geld niet meer gebruiken om procedures aan te spannen tegen de Vlaamse overheid. Dat heeft de Vlaamse regering beslist, zo meldt minister van Begroting en Financiën Ben Weyts (N-VA). Oppositiepartij Groen is niet te spreken over de beslissing. Volgens fractieleider Mieke Schauvliege worden subsidies op die manier een soort van "zwijggeld".
Een organisatie die subsidiegeld aanwendt om te procederen tegen de Vlaamse overheid: zeldzaam is het niet. Denk bijvoorbeeld aan de vele natuurorganisaties die juridische stappen ondernemen tegen het klimaat- of natuurbeleid van de Vlaamse overheid. Een gekend voorbeeld hiervan is de Nitraatzaak. Vijf natuurorganisaties, zijnde BBL, Dryade, Greenpeace, Natuurpunt en WWF, sleepten de Vlaamse regering voor de rechter voor het mestbeleid, wat resulteerde in stevige dwangsommen voor de Vlaamse regering.
In milieumiddens is vooral Dryade bekend en berucht om hun veelvuldige procedures. De startsubsidie van 180.000 euro voor deze organisatie is in 2024 stopgezet. Officieel verdedigde Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) deze beslissing - genomen door voorganger Demir - door erop te wijzen dat er “binnen het departement Omgeving veel dwingendere en urgentere vragen zijn”, al klonk er binnen het parlement al langer kritiek op het subsidiëren van de procederende ngo.
Het stopzetten van deze subsidie kan gezien worden als een voorbode van de nieuwe beleidsmaatregel om geen enkele organisatie nog Vlaams subsidiegeld te laten gebruiken om gerechtelijke of administratieve procedures aan te spannen tegen de Vlaamse overheid. Dit is niet alleen relevant voor milieuorganisaties, maar voor alle organisaties die langs juridische weg willen doorwegen op het Vlaams beleid.
"We viseren geen bepaalde groepen"
“Dit is meer een princiepskwestie dan een poging om bepaalde groepen te viseren”, zegt woordvoerder Michaël Devoldere van het kabinet-Weyts. “Het is onderdeel van het programmadecreet, dat een eerste keer werd goedgekeurd door de Vlaamse regering. De regeling bestond al binnen het beleidsdomein Omgeving, maar wordt nu veralgemeend.”
“Organisaties kunnen nog altijd procederen tegen de Vlaamse overheid, ze mogen daar alleen hun subsidiegeld niet meer voor gebruiken”, verduidelijkt hij nog. “Uiteraard staat het iedereen vrij te procederen met eigen middelen.” Op de vraag hoe er concreet zal worden gecontroleerd uit welke ‘pot’ er wordt geprocedeerd, antwoordt Devoldere dat organisaties nu ook al verantwoording afleggen hoe ze hun subsidiegeld besteed hebben. “Ze hoeven dus niet eens hun volledige boekhouding voor te leggen”, zegt hij.
"Af van de subsidiecultuur"
“We moeten af van de subsidiecultuur die ontstaan is in Vlaanderen”, zegt minister Weyts. “We besparen nu 210 miljoen euro rechtstreeks op al die subsidies en ook in de rest van onze begrotingsoefening kijken we in de eerste plaats naar subsidies en andere overheidsuitgaven. Ik wil op dat pad verdergaan en de subsidies nog verder afbouwen. Bovendien worden we dus ook strenger op het gebruik van subsidiegeld.”
Wanneer een organisatie subsidies aanwendt om te procederen tegen de Vlaamse overheid, betaalt de Vlaamse belastingbetaler in feite voor beide partijen. “Er waren in het verleden heel pijnlijke voorbeelden waarbij subsidiegeld werd misbruikt om te procederen tegen projecten van algemeen belang en projecten met een breed democratisch draagvlak. Soms houdt een kleine minderheid via allerhande procedures jarenlang vooruitgang tegen”, zegt Weyts.
Alle juridische kosten die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houden met gerechtelijke of administratieve procedures tegen de Vlaamse overheid, zijn vanaf nu dus niet langer subsidiabel. Dat geldt voor bijvoorbeeld: honoraria van advocaten, gerechts- en deurwaarderskosten, kosten voor juridische adviezen en bemiddeling en arbitrage. Weyts noemt dit een middel om subsidiegeld enkel nog te laten stromen naar “de doelstellingen die organisaties zelf naar voren hebben geschoven om dat geld te krijgen”.
"Subsidies worden zwijggeld"
Oppositiepartij Groen is niet te spreken over de beslissing. Volgens fractieleider Mieke Schauvliege worden subsidies op deze manier een soort van "zwijggeld". "In een volwassen democratie is een regering niet bang van kritische stemmen, maar omarmt ze die. Belangenorganisaties, van 11.11.11 tot vakbonden en Kom op tegen Kanker, houden een regering scherp. N-VA, Vooruit en cd&v maken die liever monddood", meent Schauvliege.
Volgens Schauvliege is de rechtbank voor middenveldorganisaties "een laatste redmiddel". "In plaats van organisaties monddood te maken en hen het recht op rechtspraak te ontnemen, kan de regering zich misschien gewoon aan de wetgeving houden, dan heb je zulke dwaze regels niet nodig", zegt de Groen-politica.
Dreigt een vergunningenoorlog? "Wetgeving is kwetsbaar en actiegroepen zijn geprofessionaliseerd"
interviewBron: Eigen berichtgeving
