Nu ook in federaal regeerakkoord: "Landbouw is strategische sector"

De impact van het federale beleid op de Vlaamse land- en tuinbouw is eerder beperkt. De bevoegdheid Landbouw is immers geregionaliseerd, net als het belangrijkste omgevings- en milieubeleid. Dat betekent dat het beleid van de federale landbouwminister veel minder directe impact heeft op de land- en tuinbouwsector. Indirect is die er wel via bijvoorbeeld het voedselveiligheidsbeleid en het Voedselagentschap, via het beleid rond eerlijke handelsrelaties en de Belgische Mededingingsautoriteit of via de gecoördineerde aanpak van dierziekten.

Strategische autonomie als economische focus

Toch krijgt landbouw een hoofdstuk onder het thema ‘Economie’ in het kersverse regeerakkoord. De focus bij de economische agenda van de federale regering is de inzet op strategische autonomie. “De verstoring van wereldwijde toeleveringsketens, als gevolg van geopolitieke spanningen, benadrukt de behoeft aan strategische autonomie”, stelt het regeerakkoord. Net als de Europese Commissie een paar dagen geleden haar competitiviteitskompas naar buiten bracht als kern van het nieuwe industriebeleid, wil ook de federale regering sterk inzetten op het versterken van de industrie. Dat wil ze onder meer doen met de agenda ‘MAKE 2030’ waarbij stakeholders op regelmatige basis worden samengebracht om te focussen op de heropbouw van de industrie en de verdere ontwikkeling van de circulaire economie.

In het kader van de open strategische economie benadrukt het regeerakkoord het belang van de diversificatie van de aanvoerbronnen. Daarvoor moeten er “ambitieuze, open en rechtvaardige handels- en investeringsakkoorden op Europees niveau” gesloten worden. Bij vrijhandelsakkoorden zal de regering pleiten voor wederkerige handelsrelaties “waarbij we uiteraard geen toegevingen doen op de kwaliteitsvereisten van de producten die op onze markt worden aangeboden”. Daarom moeten ingevoerde producten aan de geldende Europese eisen voldoen, zo klinkt het. In het regeerakkoord schaart de federale regering zich ook achter het idee van een Europees compensatiefonds voor landbouwers bij eventuele marktverstoringen.

Als het gaat over het ondernemersklimaat dan wil de regering niet alleen minder administratieve formaliteiten, het wil ook mikken op een tijdige en strikte omzetting van Europese richtlijnen. “We vermijden gold plating bij nieuwe wetgeving om intra-Europese concurrentie en mogelijke nadelige impact op onze ondernemingen te vermijden”, luidt het regeerakkoord.

Positie van landbouw in de keten versterken

Het regeerakkoord noemt land- en tuinbouwers ook “volwaardige ondernemers” die recht hebben op een betere, correcte prijsvorming. In dat kader wil de regering het Prijzenobservatorium versterken zodat het in samenwerking met de Belgische Mededingingsautoriteit en de economische inspectie, kan optreden als een toegankelijke en laagdrempelige onafhankelijke instantie voor de spelers in de agrovoedingsketen.

Er komt ook een evaluatie van de wet over oneerlijke handelspraktijken tussen ondernemingen in de landbouw- en voedselvoorzieningsketen. “We beschermen landbouwers beter dan vandaag door te restrictieve bedingen tussen voedingsbedrijven en landbouwers te verbieden die bijvoorbeeld landbouwers in feite verplichten om op vaste tijdstippen te oogsten”, klinkt het. De federale regering wil ook maatregelen nemen om de marges van landbouwers en hun positie binnen de keten te beschermen, maar gaat er daarbij over waken dat de maatregelen de keten in zijn geheel niet ontregelen. In samenspraak met de gewesten zal er ook een communicatiecampagne worden opgezet om landbouwers beter te informeren over hun rechten en mogelijkheden in dat kader.

Als het over gewasbeschermingsmiddelen gaat, wil de regering verder gaan met de uitvoering van het plan voor de reductie van pesticiden. Daarbij zal aandacht worden besteed aan Belgische landbouwbedrijven zodat ze niet in een concurrentieel nadelige positie komen. In overleg met de deelstaten wil de federale regering ook op zoek gaan naar innovatieve alternatieven. Dit standpunt zal ook uitgedragen worden op Europees niveau. Daarnaast zegt de regering zich ook te engageren om de homologatieprocedure voor nieuwe pesticiden of biopesticiden te verbeteren en te versnellen.

Naast deze economische maatregelen die een impact hebben op de land- en tuinbouwsector staan er her en der in het 203 pagina’s tellende regeerakkoord nog een aantal passages die relevant zijn voor de Vlaamse land- en tuinbouwers en de agrovoedingsketen. Wij sommen er hieronder een aantal op.

Korte keten

De korte keten wordt in één passage vermeld in het regeerakkoord. Zo wil de regering het juridisch mogelijk om de “korte keten” op te nemen als technische specificatie in de aanbestedingsprocedure van de openbare voedselmarkt. “We bestuderen de mogelijkheid tot verhoging van de drempelwaarden zonder publicatie voor overheidsopdrachten voor de levering van landbouw-, veeteelt-, visserij-, bosbouw- en aanverwante producten”, klinkt het nog.

Voedselbanken

Volgens het regeerakkoord zal de federale regering in samenwerking met regionale overheden inspanningen doen om de structurele budgetten voor de voedselbanken op peil te houden. Daarnaast wil ze ook dat ondernemingen niet langer worden benadeeld wanneer zij voedsel schenken in plaats van het weg te gooien of te vernietigen. “Wij zullen erop toezien dat schenkingen van goederen aan door de FOD Financiën erkende liefdadigheidsorganisaties niet langer fiscaal worden gediscrimineerd”, klinkt het. 

Zelfstandigen

Er wordt ook benadrukt dat zelfstandigen een cruciale rol spelen in onze economie. “Zij nemen risico’s, creëren waarde en zijn de motor van lokale werkgelegenheid. Dit regeerakkoord zet daarom sterk in op de ondersteuning en versterking van het zelfstandigenstatuut, zodat zij de nodige ruimte en middelen krijgen om te groeien”, klinkt het. Zo zal er worden ingezet op een betere sociale bescherming en op een harmonisering tussen de pensioenstelsels voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen.

Europees budget

Als het gaat over Europees beleid heeft het regeerakkoord het ook over “de nood aan een toekomstgericht EU-budget”. Dat impliceert volgens de tekst een hervorming van de cohesiefondsen en een verdeelsleutel in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) “die maakt dat onze landbouwers erop vooruitgaan”. De federale regering is van mening dat de efficiëntie van elke uitgave moet worden geanalyseerd. “We vragen een betere controle op het beheer van het budget dat de lidstaten krijgen door de Commissie en op de resultaten van projecten en een betere (parlementaire) controle op het budget dat door de Commissie wordt beheerd.”

Jacht

Jagersverenigingen worden ook gehoord door de nieuwe federale regering. Zij hadden eerder gepleit voor een aanpassing van de wapenwet om het gebruik van nachtkijkers tijdens de jacht op everzwijnen toe te laten. Dat staat nu ook in het regeerakkoord: “We passen de wapenwet aan en zorgen ervoor dat nachtkijkers en geluidsdempers onder bepaalde voorwaarden worden toegelaten ter bestrijding van onder andere everzwijnen”.