Nieuwe beschermende vetzuren ontdekt in moedermelk

Moeders die borstvoeding geven, verkleinen de kans dat hun kind eczeem of een allergie krijgt als zij vlees en zuivelproducten van herkauwers nuttigen. Die producten bevatten immers vacceenzuur en rumenzuur, welke eenzelfde beschermend effect hebben als omega 3-vetzuren. Dat blijkt uit onderzoek bij 300 borstvoedende moeders en hun kinderen door de universiteit  van Maastricht.

In het KOALA-onderzoek worden 2.800 Nederlandse kinderen gevolgd vanaf de geboorte. Driehonderd deelnemende moeders stonden moedermelk af voor onderzoek naar de samenstelling van immuunfactoren en vetzuren. De kinderen werden (en worden nog steeds) gevolgd om te kijken naar de ontwikkeling van eczeem, allergie en astma.

De onderzoekers stelden vast dat de kans op het ontwikkelen van eczeem en allergie lager was als de moedermelk hogere gehaltes bevatte van omega-3 vetzuren, de zogenaamde visvetzuren. Dit was al bekend uit twee vergelijkbare onderzoeken van moedermelk, één in Nederland en één in Australië. Nieuw was echter dat ook andere vetzuren zo'n beschermend effect laten zien: vacceenzuur en rumenzuur.

Vacceenzuur is een transvetzuur dat vooral in melk voorkomt en waarvan de zuivelindustrie beweert dat het minder schadelijk is voor de gezondheid dan de transvetzuren die ontstaan bij het industrieel harden van vetten. Rumenzuur is een vetzuur dat in de pens van herkauwers wordt geproduceerd door bepaalde bacteriën. Beide vetzuren komen vooral voor in vlees- en melkproducten afkomstig van herkauwers, zoals koemelk, geitenkaas en rund- en lamsvlees. Vooral zuivelproducten van biologische oorsprong zijn rijk aan deze vetzuren.

Deze herkauwersvetzuren komen via de voeding van de zwangere terecht bij het ongeboren kind en via de moedermelk bij de zuigeling. In een eerdere studie lieten de onderzoekers van de Universiteit Maastricht zien dat de gehaltes van deze vetzuren in de moedermelk hoger zijn naarmate de moeder meer zuivelproducten eet en vooral als deze van biologische oorsprong zijn. Maar ook bij moeders die geen melkproducten of vlees gebruiken worden nog kleine hoeveelheden van deze vetzuren in de moedermelk gevonden, wat er op wijst dat deze ook door de moeder zelf worden geproduceerd.

Talloze onderzoeken wijzen op een beschermend effect van borstvoeding tegen het ontstaan van eczeem, allergie en astma, maar er zijn ook veel onderzoeken die dit tegenspreken. Deze tegenstrijdigheid is te verklaren dankzij de resultaten van het Nederlandse onderzoek. Het onderzoek toont immers aan dat het beschermend effect afhangt van de vetzuursamenstelling van de moedermelk, die op zijn beurt weer bepaald wordt door de voeding van de moeder. Moedermelk dient als voorbeeld voor de samenstelling van kunstvoeding voor zuigelingen en daarom kunnen de resultaten ook helpen bij het bepalen van de optimale vetzuursamenstelling van zuigelingenvoeding.