Nederlandse experts waarschuwen voor mengvorm vogel- en varkensgriep

“Gemengde bedrijven met varkens en pluimvee, varkensbedrijven met een buitenuitloop en bedrijven nabij pluimveebedrijven of in watervogelrijke gebieden zijn een 'potentieel mengvat' voor vogelgriep en varkensinfluenzavirussen. Ze kunnen ervoor zorgen dat vogelgriep overspringt op mensen”, zo staat te lezen in een recent advies van het Nederlandse Deskundigenberaad Zoönosen.

Schrikbeeld

Volgens het Nederlands Deskundigenberaad is het daarom niet wenselijk om pluimvee en varkens op dezelfde locatie te hebben. Hoewel de Nederlandse deskundigen nu aan de alarmbel trekken over gemengde boerderijen, wordt het risico op dat schrikbeeld vooralsnog laag ingeschat. “Onderzoek toonde aan dat varkens bijzonder moeilijk met het vogelgriepvirus H5N1 te besmetten zijn. Er is een heel grote diersoortbarrière voor dat virus om naar het varken over te springen”, zegt Kristien Van Reeth, professor virologie aan de faculteit diergeneeskunde van UGent. “Maar het scenario waar de Nederlandse experten voor waarschuwen is een situatie waarin het virus muteert en zo beter aanslaat bij varkens. Het risico daarvoor is laag maar niet onmogelijk omdat griepvirussen genetisch labiel zijn. Het meest verontrustende scenario is wanneer een varken gelijktijdig besmet zou geraken met een vogelgriepvirus en een varkensgriepvirus. Uit deze twee virussen zou een mengvorm kunnen ontstaan die zich gemakkelijker bij varkens en mensen kan vermeerderen en verspreiden. Het risico daarvoor blijft zeer laag, maar de gevolgen zouden groot kunnen zijn.”

Aanpak

Om een risico op besmetting te verkleinen, adviseren de Nederlandse deskundigen om een aanpak uit te werken die zich zou kunnen richten op bedrijven met het grootste risico en om de bioveiligheid meer prioriteit te geven op varkensbedrijven. Daarnaast raden ze aan om proactieve monitoring meer aandacht te geven. Daarbij zou aan iedereen binnenin de varkenshouderij die blootgesteld is aan het vogelgriepvirus, een test aangeboden worden, ook als zij geen klachten hebben. Dit zou uitgewerkt kunnen worden voor groepen zoals ruimers, dierenartsen en varkenshouders betrokken bij uitbraken bij pluimvee op gemengde bedrijven.

Vogelgriep bij varkens

Varkens worden op dit moment meestal ook bemonsterd als er een uitbraak is onder pluimvee op gemengde bedrijven. Er is in België nog nooit HPAI-virus bij varkens aangetoond. Wel gebeurt het steeds vaker dat het vogelgriepvirus overslaat op zoogdieren. Europa kampt sinds oktober 2021 met de grootste uitbraak van vogelgriep ooit. Wereldwijd zijn al zeker 30 verschillende soorten zoogdieren besmet met vogelgriep. Van vossen, zeeleeuwen en dassen tot zelfs grizzlyberen in Amerika.