"Moeilijk eerste jaar, maar zeker toekomst voor brede weersverzekering"

Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) maakte deze week de eerste cijfers over de brede weersverzekering bekend. Zo tekenden een 3.000-tal landbouwers in voor een brede weersverzekering, goed voor een totale verzekeringspremie van 14,5 miljoen euro. Daarvan wordt 65 procent door de overheid gesubsidieerd, wat neerkomt op 9,4 miljoen euro.

De minister noemde dat een goed resultaat voor het eerste jaar, al gaf ze wel nog mee dat het Departement Landbouw en Visserij samen met de aanbieders van de verzekering nog verder willen inzetten op vereenvoudiging en sensibilisering. Dat is een bekommernis die ook bij de aanbieders van de brede weersverzekering leeft, zo bleek uit een gesprek met twee van hen.

KBC haalde de Nederlandse expertise in huis van de verzekeringsmaatschappij AgriVer, die in Nederland en Duitsland al langer ervaring had met weersverzekeringen, en samen bieden ze een polis aan om schade aan land- en tuinbouwgewassen te vergoeden. De samenwerking voor fruit loopt via de Nederlandse verzekeraar OFH. Vereinigte Hagel is dan weer marktleider in Nederland die zijn producten hier via de Crelan-kantoren, via andere makelaars en direct aanbiedt aan land- en tuinbouwers, fruittelers, siertelers en boomkwekers.

Geen gemakkelijke start

Beide verzekeraars noemen de start van de brede weersverzekering in Vlaanderen een leerproces. “Het was moeilijk om de aandacht van de boer vast te krijgen”, vertelt Arnold Rahier, verantwoordelijk voor de brede weersverzekering bij KBC. “Tot op het ogenblik dat het coronavirus informatievergaderingen onmogelijk maakte, hebben we tal van voordrachten over het thema gegeven. Toch is het afsluiten van polissen traag op gang gekomen.”

Het coronavirus gooide op nog een andere manier roet in het eten. De uiterste datum voor het afsluiten van een brede weersverzekering is gelinkt aan de datum waarop land- en tuinbouwers hun verzamelaanvraag moeten indienen. Normaal is dat 20 april, maar die indieningstermijn werd verplaatst naar 15 mei. En wijzigingen aan de verzamelaanvraag waren nog mogelijk tot 12 juni in plaats van tot 31 mei.

“Na 20 april is het heel droog geworden, waardoor er na die datum nog een groot aantal polissen zijn afgesloten”, legt Rahier uit. “Dat heeft ons verrast.” Ook Jan Schreuder zag de mogelijkheid om laattijdig in te tekenen op de brede weersverzekering als één van de kinderziektes. “Je kan van een verzekeraar moeilijk verwachten dat hij een brandend huis gaat verzekeren”, stelt de directeur van Vereinigte Hagel.

Voortschrijdend inzicht

Toch is hij globaal genomen tevreden over het eerste jaar van brede weersverzekering in Vlaanderen. “Natuurlijk moet je realistisch zijn. Het was wennen voor alle partijen, zowel voor de telers, de makelaars, de landbouwadministratie als de verzekeraars. Zo’n verzekering op poten zetten, vraagt voortschrijdend inzicht. Een aantal zaken moeten bijgestuurd worden, andere hebben enkel nood aan aan wat bijschaving. Ook in Nederland, waar we al langer ervaring hebben met dergelijke polissen, sturen we elk jaar bij. Wij luisteren naar onze telers”, legt Schreuder uit.

Bij KBC ziet men eveneens nood aan bijsturing. “Het is het eerste jaar dat we deze veelzijdige polis aanbieden, dat vraagt veel inspanningen van iedereen. Het zal nog een paar jaar duren vooraleer de verzekering ingeburgerd is”, meent Arnold Rahier. Zo wil KBC volgend jaar meer inzetten op automatisering, op een betere afstemming met de verzamelaanvraag en op een betere dekking van korte teelten, zoals granen waarvan de oogst al halfweg de zomer plaatsvindt.

Coulante afhandeling schadeclaims

Van de 3.000 landbouwers die een brede weersverzekering hebben afgesloten, deed ongeveer de helft dat bij KBC. “Dat ligt in de lijn van ons marktaandeel in landbouw”, legt Rahier uit. Voor ongeveer 50 procent van de ruim 1.500 polissen die KBC afsloot, is een schadevergoeding aangevraagd en in de meeste gevallen ook uitbetaald. Hoofdreden voor de schadeclaim was dit jaar natuurlijk de droogte.

Vereinigte Hagel is heel coulant geweest in het afhandelen van de schadeclaims. “Dat is ook nodig in het eerste jaar van zo’n verzekering”, zegt Schreuder. “Maar dat neemt niet weg dat we dit jaar een veel groter bedrag hebben uitgekeerd dan we hebben ontvangen aan verzekeringspremie.” Eenzelfde verhaal is te horen bij KBC. “Wat we dit jaar hebben uitgekeerd, is niet vol te houden in de toekomst, aldus Rahier. Hij verwacht dan ook dat de tarieven van KBC volgend jaar aangepast zullen worden.

Overheidssteun is onontbeerlijk

De overheidssteun voor de brede weersverzekering blijft volgens beide verzekeraars onontbeerlijk. In Vlaanderen betaalt de Vlaamse overheid 65 procent van de totale verzekeringspremie terug aan de landbouwers. “Neem de overheidssteun weg en het systeem valt als een pudding in elkaar”, meent Arnold Rahier. Jan Schreuder wijst erop dat in andere Europese landen de overheid zelfs tussenkomt voor 70 procent en hij verwacht dat dit binnen het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid de algemene regel zal worden. Ook de nationale overheid zou volgens hem een bijdrage kunnen leveren door de brede weersverzekering vrij te stellen van taksen. “Hoe dan ook blijft de brede weersverzekering voor de overheid een pak goedkoper dan het Rampenfonds”, meent hij.

Omdat er een groot onderscheid is in dekking, in prijs en in voorwaarden, is het voor de landbouwer belangrijk dat hij zich voldoende verdiept in het aanbod van de verschillende aanbieders. “Wacht niet tot het voorjaar als het volle werk begint. Vanaf eind januari is het ideaal om je erin te verdiepen”, meent Schreuder. In dat kader is het ook belangrijk om op te merken dat zo’n polis stilzwijgend wordt verlengd. “Omdat het de eerste keer is, hebben we al onze klanten hiervan op de hoogte gebracht. We zien dat ongeveer tweederde onder hen de polis behoudt”, aldus Rahier. Volgens hem is dit een goede zaak, want op die manier zijn ook de winterteelten blijvend verzekerd.

Geen wondermiddel

Ondanks de moeizame start zien beide verzekeraars wel een toekomst weggelegd voor de brede weersverzekering. “Al moeten landbouwers wel beseffen dat het geen wondermiddel is. Verzekeren moet altijd op de tweede plaats komen. Eerst moeten een landbouwer alles in het werk stellen om zijn teelt aan te passen aan de veranderende weersomstandigheden, zoals beregening toepassen, maatregelen nemen om water langer in de bodem vast te houden of meer klimaatresistente maatregelen nemen. Een verzekering dient enkel om van een slecht jaar een aanvaardbaar jaar te maken”, aldus Arnold Rahier.

Vereinigte Hagel verwacht dat de groei van de brede weersverzekering zich gaat doorzetten. “Globaal genomen beoordelen we de start van dit systeem in Vlaanderen als positief en we gaan ervan uit dat het alleen maar beter zal worden. We verwachten dan ook dat het nog breder ingang zal vinden. Daarvoor is een goede samenwerking tussen alle partners belangrijk. Ons doel is een goede dekking tegen kostprijs voor de teler”, besluit Jan Schreuder.