MCC lanceert nieuwe en goedkopere test voor oermelk
nieuwsHet Melkcontrolecentrum Vlaanderen (MCC) lanceert een nieuwe PCR-analyse om het A2-gen in melk te detecteren. Met de tool wil men melkveehouders ondersteunen om de productie van zuivere A2A2-melk mogelijk te maken. Deze zogenaamde oermelk zou voor sommige mensen beter verteerbaar zijn en wint aan populariteit. In Vlaanderen zijn het vooral korteketenbedrijven die naar A2-melk willen overstappen. “Er is veel vraag”, vertelt pionier Marc De Boey die in Sint-Gillis-Waas 50 Jerseykoeien melkt. Dat ras staat bekend om zijn A2-gen, maar ook bij Holsteinkoeien kan het gen ingekruist worden.
“De vraag naar A2-melk neemt wereldwijd toe, voornamelijk omdat deze melk beter verteerbaar zou zijn voor sommige mensen”, klinkt het bij MCC. Hierdoor kiezen meer en meer melkveeveehouders voor de productie van A2-melk, ook wel oermelk genoemd. Om Vlaamse melkveehouders te ondersteunen bij deze marktvraag, lanceerde de organisatie op vrijdag 6 september 2024 een nieuwe PCR-test die het A2-gen in melk detecteert en kan onderscheiden van niet-A2-genen (zoals het A1-gen). Deze test kan melkveehouders een duwtje in de rug geven om hun kuddes te optimaliseren voor de productie van zuivere A2-melk.
A2A2-melk is koemelk, maar verschilt van “gewone koemelk” in de structuur van een bepaald melkeiwit. "Het belangrijkste verschil met standaardmelk zit in het melkeiwit bèta-caseïne”, vertelde Sophie Marchand uit, coördinator van het Centrum voor Gezonde voeding en diëtiek van het UZ Gent, eerder aan VILT. “Dit verschilt in slechts één aminozuur van het gewone melkeiwit, waardoor andere afbraakproducten in ons maag-darmstelsel ontstaan dan bij het klassieke koemelkeiwit.”
Melk kan zowel A1- als A2-bètacaseïne bevatten, maar in A2-melk zit alleen A2-bètacaseïne. Deze eigenschap zou kunnen verklaren waarom A2A2-melk door sommige mensen, waaronder ook Aziaten, makkelijker verteerd wordt. Ongeveer 20 procent van de bevolking krijgt maag-darmklachten na het consumeren van melk, maar ervaart deze klachten niet of in mindere mate bij het drinken van A2-melk. Maar dat de oermelk een antwoord biedt op koemelkallergie of lactose-intolerantie, zoals sommige geloven, is een ander verhaal. “Daarvoor ontbreken de wetenschappelijke bewijzen. Er moet meer onderzoek gedaan worden om deze gezondheidsclaim te bevestigen”, vervolgt Marchand.
Ondanks het ontbreken van wetenschappelijk bewijs, gelooft Marc De Boey, melkveehouder uit Sint-Gillis-Waas, heilig in de positieve eigenschappen van A2A2. “Wij hebben veel klanten die geen gewone koeienmelk kunnen drinken, maar wel de A2A2-melk.” De melkveehouder introduceerde jaren geleden Jerseykoeien in zijn veestapel en heeft verschillende melkstromen. Dat ras bezit van nature het gen dat instaat voor de productie van A2A2-melk.
Inkruisen van het A2-gen
In Holsteinkuddes zou 40 procent van de koeien van nature A2-melk produceren, al ontbreken duidelijke en betrouwbare cijfers. Het voorkomen van sommige genetische varianten kan sterk beïnvloed worden door specifieke kweekprogramma’s. “Wij hebben stieren waarmee dat mogelijk is”, vertelt Gino Van Moer van veefokverbeteraarorganisatie CRV.
Van Moer zegt dat de vraag naar dit stierensperma al een hele tijd in de lift zit. “We merken vooral een grote vraag bij korteketenverkopers.” Bij bedrijven die aan de grote zuivelverwerkers leveren, ligt de interesse een stuk lager. “Doordat de industrie geen afzonderlijke verwerkingslijnen heeft of afzonderlijke ophaaldiensten waardoor eventuele A2A2-melk op de grote hoop gaat, heeft het geen meerwaarde”, verklaart hij.
Marc De Boey reageert enthousiast op de nieuwe test van MCC. “Voorheen moest je een DNA-test nemen, hetgeen behoorlijke duur is. Als de kosten voor testen nu afnemen, kunnen meer bedrijven inspelen op de groeiende vraag naar A2A2-melk. Dat deze vraag stijgt, merkt De Boey naar eigen zeggen niet alleen op zijn eigen bedrijf. “Ik word ook vaak benaderd door melkveehouders voor advies om de transitie naar A2A2-melk te maken.”
Acht aanbieders op a2a2melk.be
De Boey was ook betrokken bij een tweejarig onderzoek van Boerenbond, ILVO, UZ Gent en het Steunpunt Korte Keten naar de heilzame werking van A2A2-melk. Dit project, dat ook geen sluitend wetenschappelijk bewijs leverde, werd vorig jaar afgerond met de lancering van een website. Hiermee willen de organisaties de voordelen en eigenschappen van de oermelk in de verf zetten en consumenten in contact brengen met melkveehouders die de melk in afzonderlijke stromen verwerken.
Anderhalf jaar na de lancering van de website heeft zich een extra bedrijf aangemeld en telt het platform acht aanbieders van A2A2-melk in Vlaanderen. Projecttrekker Patrick Pasgang van Boerenbond concludeert dat er wellicht wel interesse is bij bedrijven om over te schakelen, maar dat dit proces nog niet zo snel verloopt. “Door de onzekerheid rond het stikstofakkoord, vergunningen die vastzitten, onduidelijkheden naar de toekomst is het vandaag niet makkelijk om te gaan omschakelen. Naast het risico van een daling in aantal dieren, is ook nog een nieuwe markt aanboren momenteel voor velen nog een brug te ver. Anderzijds kan het kansen bieden om een hogere marge te genereren. De nieuwe test van DGZ en MCC kan alvast helpen om controlekosten te doen dalen.”
