Maak kennis met oude rassen boerderij- en neerhofdieren

Op de Levend Erfgoed Expo die zondag in Wachtebeke doorgaat, wordt een prachtig geïllustreerd verzamelwerk voorgesteld over boerderij- en neerhofdieren uit onze streken. "Nooit eerder werden alle nog bestaande oude rassen van runderen, schapen, geiten, varkens, paarden, konijnen, hoenders en andere neerhofdieren in één boek beschreven", zegt Jan Martens, voorzitter van het Steunpunt Levend Erfgoed.

Eeuwenlang werd het platteland bevolkt door talloze rassen van boerderij- en neerhofdieren. Vele ervan zijn vandaag met uitsterven bedreigd. De oude rassen waren nochtans gehard en aangepast aan het klimaat van hun streek, de bodemsamenstelling en de gewassen die er groeiden. Maar met de opkomst van de intensieve landbouw in de loop van de twintigste eeuw waren deze traditionele streekrassen niet meer rendabel.

"Toch maken ze wezenlijk deel uit van ons erfgoed", zegt het Steunpunt Levend Erfgoed dat al 20 jaar ijvert voor het - levend - bewaren van dit genetisch patrimonium. Net als historische gebouwen zijn het monumenten die het verdienen om bewaard en beschermd te worden. De vereniging hoopt dat het boek 'Levend erfgoed' hiertoe kan bijdragen. Naast een uniek overzicht van Vlaamse, Waalse en Brusselse erfgoedrassen, van duif tot paard, geeft het boek ook een boeiend stuk socio-culturele en agrarische geschiedenis van onze streken weer.

Het Steunpunt Levend Erfgoed gelooft in een nieuwe toekomst voor onze erfgoedrassen. "Zorg dragen voor genetisch erfgoed is meer dan nostalgie. Veel van de oude rassen boerderij- en neerhofdieren beschikken over eigenschappen die bij hun industriële soortgenoten verdwenen zijn", luidt het. Eigenschappen als zelfredzaamheid, ziekteresistentie, een betere vruchtbaarheid of goede moedereigenschappen kunnen opnieuw belangrijk worden in een nieuw model van extensieve landbouw. Als streekproduct of met een eigen label betekenen oude rassen nu reeds een belangrijke inkomensbron voor de (bio)boer.

Lokale rassen van schapen, geiten, runderen en trekpaarden bewijzen daarnaast hun nut bij de begrazing en het beheer van open (natuur)gebieden. "Als geen ander zijn ze aangepast aan het klimaat en het vaak schrale voedingsrantsoen", legt het Steunpunt uit. In al die jaren is het voortbestaan van tal van rassen nog het meest te danken aan de inzet van talloze hobbyboeren en dierenliefhebbers. "Het is door hun enthousiasme en volharding dat ook de komende generaties nog in levende lijve kunnen kennismaken met de bijzondere rassen van boerderij- en neerhofdieren die ooit door hun voorouders werden gefokt."

Wie de dieren uit het boek met eigen ogen wil zien, wordt zondag verwacht op de zestiende editie van de Levend Erfgoed Expo in het provinciaal domein Puyenbroeck te Wachtebeke (Oost-Vlaanderen). Er zijn verschillende keuringen, demonstraties en er worden fokdieren geruild en verkocht.

Dankzij het Steunpunt Levend Erfgoed kan VILT één exemplaar van het boek verloten. Wie als eerste kan raden of zondag juist kan tellen hoeveel rammen van oude Belgische schapenrassen er gekeurd worden op de Levend Erfgoed Expo, is de gelukkige winnaar. Andere lezers kunnen het boek voor 39,95 euro bestellen bij het Steunpunt.