Boerenprotesten dag 4: Focus op Brussel en Gent

22:45 Blokkade aan ArcelorMittal Gent opgeheven

De blokkade van de toegangswegen naar het bedrijf ArcelorMittal in Gent is opgeheven. Donderdagavond hebben boze boeren de verschillende toegangswegen van ArcelorMittal Gent geblokkeerd. Een tijdlang kon niemand meer binnen of buiten. Maar de blokkade is opgeheven, klinkt het bij de politie. 

Op de R4 ter hoogte van Zelzate-Oost is de weg wel nog versperd. "Er zijn nog een honderdtal personen aanwezig en er staan daar nog ongeveer 50 tractoren op het rondpunt", zegt een woordvoerder bij de Politiezone Puyenbroeck. Sinds donderdagmorgen 11.00 uur ongeveer blokkeren de boeren het rondpunt aan ArcelorMittal Gent. In Gentse haven was er eerder donderdag ook protest aan de turborotonde aan de Euro-Silo. Die is sinds donderdagnamiddag opnieuw vrij voor alle verkeer.

20:49 Komt ook in Nederland het boerenprotest op gang?

Op X meldt het Nederlandse BBB-kopstuk Caroline van der Plas dat dit alvast het geval is. Volgens haar zijn er tractorcolonnes gesignaleerd in Amsterdam, Zuid-Holland, Gelderland en Groningen. Tot nog toe hadden onze noorderburen zich afzijdig gehouden in de boerenprotestgolf die Europa overspoelt. Nochtans kwamen de Nederlandse landbouwers in het voorjaar vorig jaar nog massaal op straat om te protesteren tegen de stikstofplannen van de Nederlandse regering.

19:24 Beverentunnel op R2 versperd richting Nederland

Op de R2 door het Antwerpse havengebied hebben protesterende landbouwers de Beverentunnel richting Nederland versperd. Het gaat om de colonne tractoren die eerder op de avond vanuit Lummen over de E313 naar Antwerpen trok en de hele Antwerpse ring overstak naar de Waaslandhaven.

Niet alleen aan de grensovergang met Nederland worden blokkades opgeworpen. Ook de grensovergang met Frankrijk, in Rekkem, wordt nu geviseerd. De E17 is er in beide richtingen afgesloten.

18:14 Franstalige federatie voor jonge landbouwers zet door en richt zich op distributiecentra

De Franstalige federatie voor jonge landbouwers FJA zal haar acties voortzetten en zich richten op de distributiecentra van warenhuisketens. Dat heeft voorzitter Florian Poncelet donderdag gezegd na een actiedag in Brussel en een ontmoeting met Europese functionarissen die werd omschreven als "teleurstellend".

"We zijn erg teleurgesteld. Er is naar ons geluisterd, maar we hebben geen enkele reactie gekregen. Niets", zei Poncelet na een vergadering op het kabinet van Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad. "Ze hebben 50 miljard euro voor Oekraïne gevonden, maar niet één miljard voor landbouw", klaagde de jonge boer.

Toen honderden tractoren aan het eind van de middag Brussel verlieten, zei Poncelet dat de demonstratie "goed was verlopen", zonder noemenswaardige incidenten. "Onze vastberadenheid is vanavond nog groter dan vanochtend", besluit Poncelet.

17:46 Actie op Luxemburgplein afgelopen

Zo goed als alle tractoren hebben donderdag rond 17.30 uur het Luxemburgplein in Elsene verlaten, waar boeren actievoerden voor het Europees Parlement. De rust keert zo enigszins weer op het plein, waar boeren verschillende brandende vuren achtergelaten hebben. Er hangt nog steeds veel rook. Naast veel lege bierblikjes liggen er ook kapot straatmeubilair, verbrande steps, en hopen autobanden en stro. 

De tractoren die Brussel uitreden veroorzaakten wel nog veel hinder. Vooral op de Brusselse ring ontstonden er veel verkeersproblemen. Rond 16.30 uur reed er een bestelwagen in op de file op de E40 richting Brussel, ter hoogte van Asse. De bestuurder van de bestelwagen overleed aan zijn verwondingen. Volgens de politiediensten was de file mogelijk een gevolg van een blokkade door protesterende boeren.

Het gaat om het vierde ongeval vandaag dat gelinkt wordt aan de boerenprotesten. Bij twee andere ongevallen raakten de bestuurders levensgevaarlijk gewond. 

17:39 Boeren vertrokken aan turborotonde in Gentse haven

In de Gentse haven is de turborotonde aan de R4 vrij voor verkeer. De protesterende boeren hebben de rotonde verlaten en het verkeer kan er weer in beide richtingen door. De turborotonde aan de Euro-Silo is een belangrijke as naar de haven van Gent. De boeren hadden op die plaats de weg geblokkeerd. Daardoor was veel verkeershinder ontstaan. Donderdagnamiddag zijn de boeren er vertrokken en het verkeer kan er opnieuw door. De rotonde in Zelzate ter hoogte van ArcelorMittal is wel nog geblokkeerd door protesterende boeren.

16:45 Partijen spelen elkaar zwartepiet toe in de Kamer

Verschillende partijen in de Kamer wijzen elkaar met de beschuldigende vinger aan voor de problemen waar de boeren vandaag mee kampen. Minister van Landbouw David Clarinval (MR) kondigde enkele initiatieven aan om aan een aantal grieven van de boeren tegemoet te komen, maar die werden niet altijd met veel enthousiasme onthaald in het halfrond.

In de plenaire Kamer vond donderdag een debat plaats over de boerenprotesten van de afgelopen dagen. De boeren zijn boos over het overaanbod aan regels waar ze zich aan moeten houden, maar ook over het gebrek aan loon naar werken en de oneerlijke concurrentie die ze rechtstreeks in hun portemonnee voelen.

Tijdens het debat viel op dat nogal wat partijen naar de anderen wijzen voor een deel van de problemen. Kim Buyst (Groen) verweet cd&v, Open Vld en Vlaams Belang dat ze voor het Europees landbouwbeleid hebben gestemd. Marianne Verhaert (Open Vld) kaatste de bal terug: "wie altijd de natuur blind op de eerste plaats zet, moet niet verwonderd zijn dat de landbouwers zich misdeeld voelen", luidde het. 

Barbara Pas (Vlaams Belang) wreef alle andere partijen aan dat ze voor de Green Deal hebben gestemd, terwijl Raoul Hedebouw (PVDA) vond dat de liberalen zich te veel voor de kar van de monopolisten laten spannen. "Veel gehakketak", oordeelde Peter De Roover (N-VA). Hij riep op tot maatregelen om de positie van de boeren tegenover de andere spelers te versterken.

Veel aandacht ging naar het Mercosur-akkoord. Dat is het handelsakkoord met Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay waarover Europa al lang onderhandelt. De Waalse regering verklaarde woensdag carrément tegen dat akkoord te zijn. In de Kamer willen de groenen het ook liever in de vuilbak zien belanden, terwijl Wouter Beke (CD&V) en Vicky Reynaert (Vooruit) een lans breken voor duidelijke aanpassingen aan de tekst. Die moeten gaan over sociale normen, landbouwvoorwaarden en klimaatnormen.

In zijn antwoord plaatste minister Clarinval een werkgroep in het verschiet die werk moet maken van minder administratieve procedures, net als een taskforce die zich moet buigen over de eerlijke verloning - naar het beeld van de "taskforce Oekraïne". "Zonder ernstige spiegelclausule om het landbouwluik te beschermen, zie ik geen akkoord komen over het vrijhandelsakkoord", aldus nog de minister over het Mercosur-akkoord.

"Wij willen een politiek antwoord, en u gaf een bureaucratisch antwoord", reageerde Christophe Lacroix (PS). Kim Buyst had het over "een beetje gemorrel in de marge."

16:42 Boeren geven Noordlandbrug vrij in Antwerpse haven

De blokkade van de Noordlandbrug in de Haven van Antwerpen is opgeheven iets na vier uur donderdag. De Noordzee- en Europa Terminal (PSA) blijven echter moeilijk bereikbaar, zowel voor vrachtwagens als voor arbeiders met de wagen. Ter hoogte van de Zandvlietsluis zouden de boeren ook stilaan vertrekken. Of ze later elders hergroeperen in de Antwerpse haven, is niet duidelijk.

16:41 Transportsector vraagt overheid om wegen snel vrij te maken

De transportsector roept de boeren op om vrachtwagenchauffeurs niet meer te gijzelen. Aan de overheden vraagt beroepsorganisatie Transport en Logistiek Vlaanderen (TLV) om ervoor te zorgen dat wegen en bedrijventerreinen snel worden vrijgemaakt.

"Het kost de transporteur handenvol geld voor elk uur dat een vrachtwagen stilstaat. Sommige van onze leden staan al 36 uur vast door de aanhoudende protesten", zegt Frederic Keymeulen van Transport en Logistiek Vlaanderen. Het zal weken duren voor de achterstand is weggewerkt en de financiële en operationele gevolgen zijn groot, zegt de organisatie.

Febetra, een andere sectorvereniging, stelde eerder deze week dat een vrachtwagen in een blokkade gemiddeld 101,50 euro per uur kost. "De moeilijke economische situatie treft ook de transportsector bijzonder hard en deze blokkades verergeren dit enkel maar. Niemand zal immers willen opdraaien voor de kosten van deze blokkades."

Volgens TLV leiden de boerenacties tot schrijnende situaties. "Vele chauffeurs wachten zonder eten, drinken, en sanitaire voorzieningen om hun rit verder te kunnen zetten." Febetra voegt eraan toe dat chauffeurs boetes riskeren omdat ze de rusttijden niet kunnen respecteren, buiten hun wil om.

16:10 Griekse landbouwers leggen Thessaloniki lam

Na de Portugese landbouwers hebben nu ook de landbouwers in Griekenland zich aangesloten bij de brede Europese protestgolf die aan de gang is. Ze legden onder andere het centrum van de Noord-Griekse havenstad Thessaloniki lam met ongeveer 300 tractoren. De grootste landbouwbeurs van Griekenland, Agrotica, vindt daar momenteel plaats en duurt nog tot zondag. De demonstraties in de op één na grootste stad van Griekenland zullen naar verwachting minstens zo lang duren als de beurs, zo zeggen boerenorganisaties.

De boeren protesteren er tegen de stijgende kosten van meststoffen en de hoge prijs van landbouwdiesel. Ze kregen steun van vissers in Thessaloniki, die met hun boten tot aan de waterkant van de stad voeren. Ook zij worden getroffen door de hoge brandstofprijzen. De komende dagen willen ook de imkers van het land deelnemen aan het protest. De conservatieve regering is ook bekritiseerd omdat ze de schadevergoedingen voor de natuurrampen van vorig jaar heeft onderschat en een deel ervan niet heeft uitbetaald. In 2023 waren er hevige branden en overstromingen in delen van Griekenland, die op veel plaatsen landbouwgrond en gewassen vernietigden.

16:05 West-Vlaanderen kondigt provinciaal rampenplan af voor gestrande vrachtwagens Zeebrugge

In West-Vlaanderen is het provinciaal rampenplan afgekondigd naar aanleiding van het boerenprotest in Zeebrugge. Dat heeft gouverneur van West-Vlaanderen Carl Decaluwé gemeld. In Zeebrugge blokkeren landbouwers al dagenlang de toegangswegen tot de haven. Daardoor staan al bijna 2.000 vrachtwagens vast in Zeebrugge en omstreken. De standplaatsen raken stilaan vol en daar wordt in de provinciale fase nu een oplossing voor gezocht. 

De gouverneur zit daarom samen met de betrokken diensten om te bekijken welke middelen moeten worden ingezet. "We kijken naar andere noodparkings in de buurt, bijvoorbeeld rond Brugge en we bekijken ook hoe we het sanitair en de bedeling van voedsel en water kunnen organiseren", zegt de gouverneur.

15:48 Opnieuw zwaar ongeval in Aalbeke door file als gevolg van boerenprotest

Op de E17 richting Frankrijk is rond 14 uur een zwaar ongeval gebeurd in de staart van de file ten gevolge van het boerenprotest. Een bestelwagen reed er in op een vrachtwagen die in de file stond. De bestuurder van de bestelwagen reed vermoedelijk in op de staart van de file en zat gekneld in zijn wagen. Hij werd bevrijd door de hulpdiensten en is in levensgevaar afgevoerd naar het ziekenhuis.

Eerder was er al een ongeval in Zeebrugge en één in Lummen.

15:09 Franse premier wil 'voedselsoevereiniteit' in wet vastleggen

De Franse premier Gabriel Attal heeft een reeks maatregelen voor de landbouwsector aangekondigd als antwoord op de aanhoudende boerenprotesten in het land. Hij noemt het zelf een ""eerste reeks maatregelen". Hij onderstreept dat hij verder in dialoog wil gaan met de landbouwers en hun organisaties om verder te kijken welke maatregelen kunnen helpen.

Soevereiniteit, bescherming van inkomen en pesticideprogramma on hold

"We willen soeverein zijn: soeverein om land te verbouwen, soeverein om te oogsten, soeverein om onszelf te voeden", zegt Attal. "We zullen de doelstelling van soevereiniteit in de wet vastleggen. We zullen dit met de landbouwers doen, op basis van duidelijke indicatoren die met hen worden vastgesteld", klinkt het. Dit betekent niet dat de Franse landbouwsector zich zal te­rug­plooi­en op zich­zelf, beklemtoont de premier. "Ik zal niet vergeten dat de landbouw met graan, wijn, sterke drank en zuivelproducten één van onze belangrijkste exportsectoren is."

Attal wil ook maatregelen nemen om het inkomen van de landbouwers te beschermen. Er wordt daarbovenop ook een bedrag van 150 miljoen euro voorzien om veehouders op fiscaal en sociaal vlak te steunen. Voorts wil hij de import van fruit en groenten verhinderen, indien die producten behandeld zijn met het in Europa verboden bestrijdingsmiddel thiacloprid. Het Franse programma dat het gebruik van pesticiden moet terugdringen, zal dan weer on hold worden gezet.

Attal wil ook dat er op Europees niveau een duidelijke wetgeving komt om vast te leggen wat 'laboratoriumvlees' is. "Dat stemt niet overeen met onze opvatting van voedsel."

Landbouworganisaties roepen op blokkades te stoppen

De Franse landbouwers lijken alvast tevreden met deze aangekondigde maatregelen. De twee grootste landbouworganisaties, FNSEA en Jeunes Agriculteurs, hebben opgeroepen om de blokkades op te schorten. "In het licht van wat aangekondigd is, moeten we onze actiemethoden veranderen en roepen we dus onze netwerken op om de blokkades op te schorten en een nieuwe vorm van mobilisatie te beginnen", zegt Arnaud Gaillot, voorzitter van de Jeunes Agriculteurs, aan de zijde van FNSEA-hoofd Arnaud Rousseau op een gezamenlijke persconferentie in Parijs.

De twee organisaties stellen verscheidene voorwaarden om de protestacties niet te hervatten, waaronder "eerste resultaten" tegen de landbouwbeurs van 24 februari tot 3 maart, de goedkeuring van een wet over de richting en toekomst van de landbouw en Europese maatregelen tegen juni. "Als deze zwaartepunten niet vervuld zijn tegen juni, zullen we niet aarzelen weer een beweging van grote omvang op de been te brengen", zei Gaillot. 

De twee leiders eisten een document met een synthese van alle aankondigingen van de regering. "Voor de landbouwbeurs hebben wij vijftien dagen de tijd om te zien of het ernstig is, geloofwaardig, of het steek houdt", aldus Rousseau. 

De topman van FNSEA juichte de luisterbereidheid van de Franse eerste minister toe, die "probeert te begrijpen wat voor ons op het spel staat, ons ontvangt, met ons van gedachten wisselt, discuteert en uiteindelijk verscheidene dringende maatregelen aankondigt". "Tezelfdertijd stellen we ons vragen over de doofheid van Europa", voegde hij eraan toe. Hij had het over een "groeiend onbegrip tussen een technostructuur achter muren van kantoren in Brussel en de realiteit van wat wij op onze bedrijven beleven".

14:50 Via Campesina: "Onze voornaamste eis is het stopzetten van Mercosur"

"Onze voornaamste eis is het stopzetten van de onderhandelingen tussen de Europese Unie en Mercosur", een groep Zuid-Amerikaanse landen waarmee de Europese Unie al jaren onderhandelt over een vrijhandelsakkoord. Dat heeft Morgan Ody van de organisatie Via Campesina (ECVC), die kleine en middelgrote landbouwbedrijven vertegenwoordigt, donderdag verklaard op het Luxemburgplein. "Het is niet mogelijk dat er zo op ons wordt neergekeken", verklaarde Ody.

Tijdens een geïmproviseerde "persconferentie' tussen twee tractoren pleitte Ody voor "soevereiniteit op het vlak van voedsel", een "ecologische transitie" en het verdedigen van de rechten van de landbouwers, door onder meer stabiele prijzen voor landbouwproducten die hoger liggen dan de productiekosten. "De mensen steunen ons en zijn tegen vrijhandelsakkoorden. Men moet daarmee stoppen", besloot Ody.

Via Campesina groepeert een dertigtal Europese landbouworganisaties, waaronder ook het Waalse Fugea.

14:28 ABS wil blijven actievoeren "zo lang als nodig"

Het Algemeen Boerensyndicaat (ABS) is niet van plan de protestacties te stoppen zonder resultaat. Als er vrijdag niets uit het overleg met de Vlaamse regering komt, gaan de acties volgende week door. Dat heeft ABS-voorzitter Hendrik Vandamme woensdagvoormiddag gezegd tijdens de boerenblokkade in Gent.

De Vlaamse regering zit vrijdagochtend samen met een delegatie van de boerenorganisaties.  Tegen de achtergrond van blokkades en protesten gingen verschillende landbouworganisaties (Boerenbond, Algemeen Boerensyndicaat, Groene Kring en Jong ABS) woensdag al langs bij het kabinet van Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v). De land- en tuinbouwers zijn teleurgesteld en vragen rechtszekerheid en toekomstperspectief. "Als er geen antwoord komt, gaan we verder", aldus Vandamme.

14:05 Brouns naar Lummen voor onderhoud met boeren

Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) is omstreeks 14 uur aangekomen in Lummen waar hij een ontmoeting zal hebben met de boeren die daar het Klaverblad bezetten. Dat is nog steeds afgesloten voor al het verkeer. Het is niet de eerste keer dat Jo Brouns met de misnoegde landbouwers praat. Dat deed hij 's ochtends ook tijdens een protestactie op de Gentse binnenring waarbij het Europees landbouwbeleid op de korrel werd genomen. "Er is nood aan meer waardering voor en vertrouwen in landbouwers", zo liet Brouns daarbij optekenen.

De boeren konden het bezoek van de minister appreciëren. "Ik ben naar Lummen gegaan om naar hen te luisteren", zo liet de minister na afloop weten. "Ik heb dit sinds dag één, sinds ik minister ben, gedaan. Vanochtend in Gent en afgelopen maandag in Kinrooi. Gisteren heb ik ook met de landbouworganisaties gesproken en met de collega's in de regering. Ik luister naar de zorgen die steevast dezelfde zijn, die rechtszekerheid, de waardering, een eerlijke prijs en dat er wat meer Vlaamse producten in de winkelkar komen te liggen." Ook over de administratieve lasten en controles hadden de boeren het met de minister. "Men heeft vaak het gevoel dat wij hen benaderen met een houding van wantrouwen in plaats van vertrouwen en dat is toch iets wat hen tegen de borst stoot op dit ogenblik."

Na het gesprek met minister Brouns werd het Klaverblad in Lummen vrijgegeven door de landbouwers.

13:57 Noodnummer voor gestrande vrachtwagenchauffeurs in Zeebrugge

De politie en de stad Brugge hebben een noodnummer gelanceerd voor vrachtwagenchauffeurs die vaststaan in Zeebrugge vanwege het boerenprotest. Chauffeurs die nood hebben aan water of voedsel kunnen het nummer bellen, of een online formulier invullen. Boeren blokkeren al dagen de toegangswegen tot de haven. Er staan al 1.400 vrachtwagens vast in Zeebrugge. Er werden al voedselpakketten uitgedeeld en er zijn ook mobiele toiletten geplaatst. Nu kunnen vrachtwagenchauffeurs ook terecht op een noodnummer.

Het Rode Kruis spring bij om de getroffen vrachtwagenchauffeurs te helpen. Er worden waterflesjes en suikerwafels uitgedeeld. Intussen staan er al 2.000 chauffeurs vast in Zeebrugge en omstreken. De bedeling gebeurt door ziekenwagens en bestelwagens van de stad om alles veilig te laten verlopen.

13:59 Delegatie FJA gaat deze namiddag langs bij Charles Michel

Een delegatie van de Franstalige federatie voor jonge landbouwers FJA zal donderdag om 15.30 uur ontvangen worden op het kabinet van Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad. Dat heeft secretaris-generaal van de FJA, Guillaume Van Binst, gezegd. Een delegatie van CEJA, de Europese koepel van jonge landbouwers, wordt op hun beurt ontvangen door de Europese Commissie.

De landbouwers hebben verschillende eisen die ook onder de bevoegdheid van verschillende niveaus vallen. Donderdag richten ze zich met hun manifestatie expliciet tot de Europese Unie. "We willen maatregelen op de korte en langere termijn", verklaart Van Binst. Kort samengevat, willen ze een administratieve vereenvoudiging en meer soepelheid in de maatregelen die de landbouw treffen. "We willen urgente maatregelen die zuurstof geven aan de landbouwers", vat Van Binst samen.

Op langere termijn gaat het om een "paradigmashift die eindelijk de landbouwer en zijn inkomsten centraal stelt" in de strategische discussies omtrent het Europese landbouwbeleid. De jonge landbouwers vragen tot slot "een engagement dat het Mercosur-handelsakkoord (een vrijhandelsakkoord met Zuid-Amerika, red.) niet aangenomen wordt. We willen niet overspoeld worden door Zuid-Amerikaans vlees", klinkt het

13:44 Rederij biedt haven Rotterdam aan als alternatief voor Zeebrugge

Wegens de aanhoudende blokkade van de wegen naar de haven van Zeebrugge, biedt de rederij CLdN haar klanten aan om hun goederen te verschepen via de haven van Rotterdam. Dat heeft de in het Groothertogdom Luxemburg gevestigde rederij donderdag aangekondigd.

De blokkade in Zeebrugge zet volgens de rederij "de bevoorradingsketens in heel Europa zwaar onder druk" en "verhindert de doorstroming van levensnoodzakelijke voedsel- en medische voorraden via de haven". Ze roept de autoriteiten op om "snel een oplossing te vinden voor deze onhoudbare situatie".

13:37 Blokkades veroorzaken ongevallen in Zeebrugge en Lummen

Een bestuurder van een bestelwagen is donderdag ingereden op een file aan de expresweg die veroorzaakt werd door het boerenprotest rond Zeebrugge. De bestuurder raakte gewond, maar moest niet worden afgevoerd naar het ziekenhuis. De passagier van de bestelwagen raakte zwaargewond, maar is niet in levensgevaar. Het ongeval gebeurde omstreeks 8.40 uur. Dat meldt de wegpolitie.

In Lummen is een vrachtwagen ingereden op een andere truck in de staart van de file op de E313 die ontstaan is na het afsluiten het Klaverblad in Lummen door het boerenprotest. De chauffeur raakte ernstig gewond en is in levensgevaar. Het ongeval vond plaats op de E313 richting Antwerpen ter hoogte van de afrit 26 bis Industrie Zolder-Lummen. De federale politie maant aan tot voorzichtigheid in de buurt van de protesten. 

13: 32 Boeren blijven supermarktdepots blokkeren

Op verschillende plaatsen in België blijven boeren distributiecentra van supermarkten blokkeren, soms al voor de vierde dag op rij. Lege winkelrekken worden waarschijnlijker. Het ongenoegen groeit.

Bij Colruyt zijn er problemen bij centra in Woelingen, Gellingen en Halle. De supermarktketen kampt er met aanzienlijke verstoringen in de verdeling van producten naar de winkels. "De actievoerders laten geen vrachtwagens binnen of vertrekken van de site. We hebben geen zicht op hoe lang deze acties zullen aanhouden", zegt het bedrijf. 

Er is wel nog voorraad in de winkels, maar na een tijdje wordt het onvermijdbaar dat er gaten vallen in de rekken. Wanneer dat zal gebeuren, is volgens Colruyt moeilijk te zeggen omdat voorraden verschillen van winkel tot winkel. Colruyt zegt de bezorgdheden van de boeren te begrijpen, maar vindt de blokkades geen oplossing. 

Bij Lidl blijft het distributiecentrum in Marche-en-Famenne, in de provincie Luxemburg, geblokkeerd. Net als woensdag staan de boeren wel toe dat een vrachtwagen goederen komt halen voor de Voedselbanken. Toch dreigen volgens woordvoerster Isabelle Colbrandt grote volumes voedsel in de vuilnisbak te belanden.

Bij Aldi blokkeren boeren al sinds de nacht van zondag op maandag een depot in Vaux-sur-Sûre, ook in de provincie Luxemburg. Ook in Gembloers in Namen staan boeren aan een Aldi-depot. Woordvoerder Jason Sevestre zegt dat er een impact is op de winkels. "In sommige winkels kan het zijn dat er tekorten zijn van bepaalde producten. Hoe langer de blokkade duurt, hoe groter de impact."

Bij Delhaize blokkeren de boeren al sinds dinsdagavond een distributiecentrum in Ninove, van waaruit vooral dranken naar de winkels worden vervoerd. Woensdagavond was ook het grootste depot van Delhaize, in Zellik, gedurende enkele uren geblokkeerd. Rond middernacht vertrokken de boeren er zelf weer.

13:24 Ook kinderen trekken met de tractor naar school

Net als woensdag trokken ook vandaag her en der in Vlaanderen kinderen met de tractor naar school. Op die manier willen ze hun steentje bijdragen aan het boerenprotest. Aan heel veel keukentafels bij Vlaamse landbouwers zijn alle zorgen en onzekerheden waar de landbouw mee geconfronteerd wordt, dagelijkse gespreksonderwerpen. Ook kinderen capteren die onzekerheid.

13:00 Minister Verlinden betreuter vandalisme

De politie blijft inzetten op overleg om een escalatie van de boerenprotesten in Brussel en elders te vermijden, maar zal "ingrijpen waar nodig". Dat zegt minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v). "Monumenten vernielen, straatinfrastructuur afbreken, kat- en muisspel met onze politiemensen, zullen worden aangepakt", zegt ze.

In het hele land komen boeren donderdag op straat om te protesteren tegen strenge Europese landbouwregels en de goedkope buitenlandse concurrentie in de supermarkten. In de Brusselse Europese wijk is een monument ter ere van de Belgisch-Britse industrieel John Cockerill neergehaald en gooien boeren eieren en rookbommen naar de politie. 

De protesten zijn al de hele week aan de gang en de politie hanteerde tot nog toe in samenspraak met het Nationaal Crisiscentrum, de provinciegouverneurs, de lokale besturen en minister van Binnenlandse Zaken Verlinden een aanpak van overleg en dialoog om escalatie te vermijden. Dat blijft zo, benadrukt de minister donderdag. "We ontvangen jaarlijks een groot aantal betogers die in onze Brusselse straten hun rechten kunnen uitoefenen. Dat is voor de landbouwers vandaag niet anders. Ook zij krijgen die mogelijkheid, tractoren inbegrepen."

Anderzijds betreurt Verlinden het vandalisme in Brussel. "Goede afspraken maken goede vrienden. De politiediensten zullen dus ook ingrijpen waar nodig. Monumenten vernielen, straatinfrastructuur afbreken, kat- en muisspel met onze politiemensen, zullen worden aangepakt. Het is in het belang van iedereen om verantwoordelijkheid te tonen." 

Dat laatste geldt ook voor de acties op de snelwegen, waar er volgens Verlinden steeds meer "wilde blokkades" opduiken. Die bemoeilijken het overleg en de dialoog op het terrein", zegt Verlinden, omdat de politie maar moeilijk een aanspreekpunt vindt om concrete afspraken te kunnen maken. 

Hoe dan ook overtreden landbouwers de wet wanneer ze een autosnelweg blokkeren met tractoren. Bij het flagrant negeren van bevelen of bij vandalisme stelt de politie processen-verbaal op, legt Verlinden uit. De buitensporigheden lijken volgens haar echter vooral nadelig voor de steun die de boeren de afgelopen dagen kregen van heel veel mensen, "zelfs van mensen die door hun blokkades urenlang in de file hebben gestaan."

12:50 Getuigenissen van protesterende boeren in Brussel

VILT-reporter Jerom Rozendaal trok deze ochtend naar Brussel en polste bij een aantal landbouwers waarom zij deelnemen aan de protestacties:

12:00 Actie aan Gentse binnenring afgelopen

De boerenblokkade op de binnenring van Gent is om iets na 11 uur afgelopen. In de Bijloke in Gent vindt vandaag een symposium plaats over de toekomst van de landbouw in de Europese Unie.

Brouns: "Politiek heeft boeren nodig om ecologische ambities waar te maken"

Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) die kwam spreken op het symposium, nam ook de tijd om in gesprek te gaan met de protesterende boeren. Daarbij uitte hij zijn begrip voor het algemene gevoel van onbehagen. "Er is nood aan meer waardering voor en vertrouwen in landbouwers", zei Brouns, die zichzelf omschrijft als een bondgenoot van de boeren.

Het landbouwbeleid wordt volgens Brouns momenteel in grote mate bepaald door klimaat en milieu. "De Europese Green Deal legt de lat zeer hoog", zei de minister, die vindt dat de administratieve lasten lichter moeten. Eén van de Europese regels die op weinig begrip kan rekenen, is de zogenaamde kalenderlandbouw, waarbij bepaalde gewassen op door de overheid vastgelegde dagen moeten worden geoogst of gezaaid.  

Volgens Brouns heeft de politiek de boeren nodig om de ecologische ambities waar te maken. "Ze zijn de oplossing, niet het probleem", klonk het. De landbouw is geen randfenomeen, maar een strategisch sector." De minister wil daarom zo snel mogelijk investeren in innovatie en technologie. 

Minister Brouns haalde ook aan dat binnen Europa alle producten aan dezelfde strenge eisen zouden moeten voldoen. "Argentijnse steaks worden aan veel minder strenge voorwaarden geïmporteerd en eieren van Oekraïense legbatterijen, die hier worden verkocht, moeten niet aan dezelfde normen rond dierenwelzijn voldoen", aldus Brouns. "We bekijken wat we op Vlaams niveau kunnen doen, maar een groot deel wordt bepaald op Europees niveau."

Tijdens de protestactie ging het opvallend weinig over het stikstofdecreet dat vorige week werd goedgekeurd in het Vlaams Parlement. Brouns herhaalde dat het akkoord een noodzakelijke stap is om stilstand te vermijden.

Voorzitters landbouworganisaties: "Tijd voor landbouwbeleid in overleg met de boeren"

De voorzitters van Boerenbond en Algemeen Boerensyndicaat (ABS) hebbende protesterende boeren toegesproken en hun ongenoegen geuit over het Vlaamse en Europese landbouwbeleid. "Het ongenoegen dat tot de acties van de afgelopen dagen heeft geleid, leeft al veel langer", zei Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens tegen de verzamelde menigte vanop een kar met hooibalen.

Vlaamse landbouwers hebben volgens Ceyssens het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt. "Nu lijken alle partijen vrienden te zijn van de boeren, maar met onze voorstellen over onder meer stikstof werd niets gedaan", aldus de voorzitter van Boerenbond. Honderden tractoren blokkeerden donderdagvoormiddag de binnenring van Gent ter hoogte van de Bijloke. Een kraam voorzag de demonstraten van spijs en drank.

Volgens Ceyssens wordt in Vlaanderen de duurzaamste melk ter wereld geproduceerd. "De prijs daarvan zou niet moeten concurreren met producten uit delen van de wereld waar minder strenge eisen gelden", meent hij. "Met betuttelende regelgeving kan de boer niet verder." De voorzitter pleitte ook voor rechtszekerheid, in het bijzonder voor de jonge boeren.

Ook Hendrik Vandamme, voorzitter van ABS, hoopt dat er meer rekening wordt gehouden met de visie en de toekomst van jonge boeren. De voorzitter van de jongerenafdeling van ABS vraagt beleidsmakers concreet te zorgen voor perspectief en een rechtszeker kader. "Het beleid heeft gefaald", stelde Frederick Vandenbroucke. "Politici beslissen vanuit een ivoren toren in Brussel over onze toekomst."

11:53 Mediafiguur Maureen Vanherberghen twijfelt om landbouwbedrijf van haar vader over te nemen

De hele voormiddag draaide het Radio1-programme De Wereld van Sofie over de boerenprotesten. Een mooie getuigenis over wat boer zijn betekent en waarom het zo moeilijk is om de landbouw los te laten, kwam er van mediafiguur Maureen Vanherberghen. Zij is opgegroeid op een boerderij in Hoegaarden die al generaties in de familie zit. Haar vader boert er nog altijd, maar er komt een tijd dat hij zal stoppen. En dat zal niet zo lang meer duren. En dan is de vraag of Maureen en haar zus het zien zitten om die boerderij over te nemen. Een heel moeilijke kwestie, zo blijkt, waar Maureen op dit moment mee worstelt. Want hoe schoon ze de stiel ook vindt, boer zijn is en blijft een hele opoffering.

Herbeluister haar getuigenis.

11:48 Landbouwers viseren ook Gentse en Antwerpse haven

In de Gentse haven hebben protesterende boeren zowel de turborotonde aan de R4 in het zuiden van het havengebied en de rotonde in Zelzate ter hoogte van ArcelorMittal geblokkeerd. Er staan rond 11.30 uur files in beide richtingen op de R4 (John F. Kennedylaan) en ook op de E34 ter hoogte van Zelzate is er verkeershinder. De hulpdiensten vragen om de omgeving te vermijden.

Het verkeer op de R4 zit volledig geblokkeerd, zegt woordvoerder Johan Bresseleers van North Sea Port. "Langs de linkeroever is de Wiedauwkaai ook geblokkeerd en we verwachten dat de Meulestedebrug (over het kanaal Gent-Terneuzen aan de rand van het havengebied, nvdr.) ook bezet zal worden. Dat betekent dat het vrachtverkeer naar de havenbedrijven en de terminals volledig lam komt te liggen. De bedrijven vallen daardoor niet onmiddellijk stil, maar voor bijvoorbeeld Volvo Car Gent met just-in-time-leveringen kan dat voor problemen zorgen. Ook DFDS heeft dagelijks een schip naar Göteborg, maar de vrachtwagens kunnen de terminal nu niet bereiken."

In de Antwerpse haven wordt het Duitse chemiebedrijf BASF geviseerd. Verschillende tractoren blijven donderdagmiddag de omgeving van het Duitse chemiebedrijf BASF in het noorden van de Antwerpse haven blokkeren. "Een deel van ons personeel kan niet komen", klinkt het bij BASF. "Vooral het niet doorlaten van de vrachtwagens is een probleem. We hebben begrip voor de zorgen van de boeren, maar niet voor deze actie."

Ook woensdag waren er in de haven al diverse blokkades. De boeren focussen donderdag niet meer op de Waaslandhaven zoals woensdag, maar op de omgeving van de Noordlandbrug, de Berendrechtsluis en de Zandvlietsluis. Dat zijn belangrijke knooppunten vlak bij de grens met Nederland. Personenwagens worden met mondjesmaat doorgelaten, vrachtwagens niet.

11:40 Boerenprotest breidt naar Portugal uit

Honderden Portugese landbouwers hebben zich bij het protest van hun boze collega's elders in Europa aangesloten om een "opwaardering" van hun beroep te eisen. Ze blokkeerden donderdagmorgen verscheidene verkeersassen, waaronder twee grensovergangen met Spanje. "We hebben het heel moeilijk om te overleven", zei Rui Sousa (58), die aan een bijeenkomst van tientallen landbouwers deelnam in  Golega, in het midden van het land. 

Tot de manifestaties werd woensdag opgeroepen door een beweging die spontaan ontstaan was. De grootste landbouworganisatie CAP steunt het initiatief niet omdat de Portugese regering beloofd heeft een geplande verlaging van de steun aan de landbouw terug te draaien. De regering kondigde woensdag een globale steun van zowat 500 miljoen euro aan om de boeren onder meer te helpen bij de gevolgen van de droogte, die vooral het zuiden van het land treft. Ook zal de accijns op diesel voor landbouwvoertuigen verlaagd worden.

10:47 Blokkades rond Zeebrugse haven houden stand: 1.400 vrachtwagens staan stil

De blokkades rond de haven van Zeebrugge houden ook donderdag nog stand. De politie waarschuwt voor enige hinder en vertraging. Er staan tractoren opgesteld aan de Koffieweg, het afrittencomplex van de A11 aan de Alfred Ronsestraat en de Kustlaan. Ook de afritten Zeebrugge en Brugge-Zeehaven op de A11 blijven afgesloten. 

De politie meldt ook extra hinder door twee ongevallen, waaronder een ernstig ongeval in de Alfred Ronsestraat en ook een ongeval op de Expresweg. Daar reed een bestelwagen in op een vrachtwagen in de file.

Het is volgens de politie voorlopig onduidelijk hoelang de blokkades aan Zeebrugge zullen blijven staan. "Veel zal afhangen van wat er in Brussel op de Europese top en in Gent op het symposium over de Europese landbouw wordt besproken", klinkt het. Vrachtwagens die vaststaan richting de haven worden opgelijnd op pechstroken en op enkele rijstroken. Ook in Blankenberge en richting Knokke-Heist worden al vrachtwagens opgelijnd. Het zou gaan om al zo'n 1.400 vrachtwagens.

Verder staat ook een blokkade op de E40 in Oostduinkerke. Daar moet het verkeer de autosnelweg afrijden en weer oprijden na de blokkades. Er is volgens de politie lichte hinder ter plaatse. De politie leidt het verkeer op de Toekomstlaan wel om.

10:09 Klaverblad in Lummen volledig afgesloten

Omstreeks 9.30 uur - na de ochtendspits - is de verkeerswisselaar in Lummen voor alle verkeer afgesloten. Het verkeer dat zich nog op het klaverblad bevond, werd via de afritten afgeleid. Momenteel bevinden zich op zowel de E313 en E314 nog enkel de protesterende boeren. De actie verloopt zeer sereen. Hier en daar is in de middenberm wel een vuurtje gestookt.

Volgens het AWV staat er in totaal zowat acht kilometer file, ofwel twee kilometer in elke richting. Het is nog niet duidelijk hoelang de verkeerswisselaar afgesloten blijft. De boeren hebben aangekondigd dat ze rond 14 uur zouden vertrekken. Tot die tijd raadt AWV aan om de omgeving te vermijden. Aan iedereen die toch nog in de file staat wordt gevraagd om de reddingsstrook vrij te houden voor de hulpdiensten.

Al wordt ook de focus op de baldadigheden door de media ook gehekeld door de landbouwers. Volgens hen gaat het om een kleine groep van landbouwers en andere amokmakers die speciaal daarvoor zijn afgezakt naar Brussel. Zij wijzen erop dat het grootste deel van het protest in alle sereniteit verloopt:

09:21 De Wever: "Absoluut geen sympathie voor blokkades"

Antwerps burgemeester Bart De Wever heeft "absoluut geen sympathie" voor de blokkades die protesterende boeren nu al dagen opwerpen, onder meer in en rond de Antwerpse haven. De N-VA-voorzitter heeft begrip voor de onvrede, maar vindt dat de boze landbouwers mensenlevens in gevaar brengen en anderen economische schade berokkenen, zei hij in De Ochtend op Radio 1.

De Wever bevindt zich momenteel in Ecuador, waar hij samen met de burgemeesters van de twee andere grootste Europese havensteden Rotterdam en Hamburg de strijd tegen cocaïnesmokkel richting Europa wil opvoeren. In De Ochtend ging hij kort in op de boerenprotesten die de voorbije dagen onder meer ook de Antwerpse haven blokkeerden. "Actievoeren kan je op veel manieren doen, maar andere mensen gijzelen, levensgevaarlijke toestanden organiseren en de economie lamslaan, daar heb ik nooit sympathie voor en ook deze keer absoluut niet."

De N-VA-voorzitter heeft wel begrip voor de woede van de boeren, zei hij, al is die volgens hem "niet altijd juist gericht". "Als ik boer was zou ik ook heel boos zijn op de 'regulitis' vanuit Europa, de hoge ambities en het te korte tijdspad. Maar dan moet je wel kijken wie dat in Europa heeft goedgekeurd en wie niet. Diegenen die nu zeggen dat ze het in Europa gaan oplossen, zijn dezelfden die de problemen in Europa hebben veroorzaakt." Daarnaast sneerde De Wever ook naar Boerenbond, die de boeren "jarenlang op het verkeerde pad naar schaalvergroting heeft gezet".

De landbouwers protesteren ook tegen het stikstofdecreet van de Vlaamse regering, waar N-VA de grootste partij is, maar die woede is volgens de Antwerpse burgemeester onterecht. "Het stikstofprobleem was onoplosbaar geworden door rechterlijke uitspraken. Wat men de mensen daar ook over wijsgemaakt heeft: dat was het beste decreet dat wij konden stemmen."

07:59 Brussel ontwaakt met getoeter van duizend tractoren

Brussel is donderdagochtend wakker geworden met het getoeter van tractoren. De boeren hebben het gebied rond het Europees Parlement ingenomen. Om iets voor 8 uur telde de politie duizend tractoren. Wie toch in Brussel moet zijn, kiest best voor het openbaar vervoer. Naar aanleiding van de Europese top hebben de landbouwers verzamelen geblazen in de hoofdstad. De nodige verkeershinder was aangekondigd, en die is er al van donderdag in de vroege ochtend.

Op het Luxemburgplein verzamelen de boeren zelf. Het gaat veelal om jonge landbouwers uit het zuiden van het land, maar ook uit het buitenland, onder meer Italië. Op het plein zelf branden twee grote vuren. Voorlopig blijft het rustig. In de omliggende straten is de politie massaal present.

07:34 Eerste tractoren rijden Gent binnen

De eerste protesterende boeren zijn Gent binnengereden. Ze zullen er protesteren aan de Bijlokesite, een historisch gebouw waar een Europees symposium wordt gehouden. Ook aan het Sint-Pietersplein worden honderden tractoren verwacht. Er zal grote verkeershinder zijn door het boerenprotest.

06:12 Uit alle hoeken van het land zijn er tractoren onderweg naar Brussel

Boze boeren zijn van plan om met een grote betoging de hoofdstad en omgeving lam te leggen. Het gaat vooral om Waalse en buitenlandse landbouwers, maar ook de Vlaamse landbouworganisaties ABS en Groene Kring hebben aangegeven zich met delegaties te zullen aansluiten bij de acties in Brussel naar aanleiding van de Europese top. Boerenbond legt de focus op de acties in en rond Gent, maar zegt ook sympathie te hebben voor de acties in Brussel.

De meeste betogende boeren zullen zich omstreeks 10.30 uur met hun tractoren begeven richting Schumanplein en Luxemburgplein, waar toespraken en symbolische acties gepland zijn. Deze namiddag is een ontmoeting gepland tussen de landbouworganisaties en Eurocommissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski, in de marge van de Europese top. De organisatie Via Campesina (ECVC), die kleine en middelgrote landbouwbedrijven vertegenwoordigt, hoopt op een ontmoeting met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en voorzitter van de Europese Raad Charles Michel.

01:05 Ongeveer 200 tractoren blokkeren de Luikse luchthaven

In de provincie Luik hebben 200 tractoren de toegang naar de luchthaven van Bierset (Liege Airport) geblokkeerd. "We hebben een blokkade gehad vanaf 20.30 uur woensdag, aan rotondes die naar het noorden van de site leiden, waar de logistiek gevestigd is", aldus de woordvoerder van de luchthaven Christian Delcourt. "Ongeveer 200 tractors hebben tot 00.30 uur de toegang onmogelijk gemaakt." De actie had volgens hem geen impact op het vliegverkeer, maar wel op de arbeiders en vrachtwagens die de luchthaven wilden bereiken. Donderdagochtend was de situatie weer normaal.