Leefbaar Land verdedigt in stilte de belangen van de landbouwers

Leefbaar Land werd in de zomer van 2021 opgericht door drie boeren en telt inmiddels meer dan 200 leden, die zich voornamelijk in Limburg en Antwerpen bevinden. Recent hebben zich ook een aantal landbouwers uit Vlaams-Brabant bij de organisatie aangesloten, naar aanleiding van de erkenning van de Brabantse wouden als nationaal park.  

Tot de doelstellingen behoren volgens de statuten: 'het ageren voor de bescherming en de instandhouding van agrarisch gebied en het natuurlijke landschap, het bevorderen van duurzame en economisch rendabele landbouw; het opkomen voor het behoud van landbouwgrond ten dienste van de landbouw; het ijveren voor een optimale sociaaleconomische situatie voor de landbouwers'.

“Wij zijn opgericht om onafhankelijk en ongebonden te kunnen opkomen voor de belangen van de landbouwers”, vat Leefbaar Land-voorzitter Philippe Martin, zelf akkerbouwer uit Sint-Truiden, de essentie van de vzw samen. “Het is niet zo dat we iets tegen de landelijke landbouworganisaties hebben, maar omdat deze constant in gesprek zijn met verschillende partijen, moeten zij zich genuanceerder opstellen. Wij hoeven hier geen rekening mee te houden en kunnen er activistischer in staan.”

Na dit dossier verdween de organisatie in de anonimiteit. “We hadden geen goede ervaringen met de algemene media die de feiten verdraaiden”, aldus Martin die aangeeft dat Leefbaar Land in twee jaar tijd tientallen bezwaarschriften heeft ingediend. De organisatie wordt in deze bezwaarschriften geadviseerd door een aantal advocaten, “maar het gros is eigen werk”, vertelt de Limburger. “En dat vormt meteen onze grootste rem. Wij zijn allemaal boeren en zitten krap in de tijd.”

Accent verschoven naar inname landbouwgrond

Het laatste half jaar is het accent bij het indienen van bezwaarschriften verschoven van stikstof naar de inname van landbouwgrond door het Agentschap Natuur en Bos (ANB) en natuurorganisaties. “Stikstof is inmiddels een gekend thema waar ook de landbouworganisaties zich op gestort hebben”, verklaart Martin het nieuwe specialisme.

Zo heeft de organisatie een procedure ingeleid bij de Raad van State tegen de erkenning van Bosland en Brabantse Wouden als nationaal park. Het laatste wapenfeit dateert van vorige week toen Leefbaar Land bij ANB een bezwaarschrift indiende tegen het natuurbeheerplan Centraal Haspengouw. De dossiers, waartegen de organisatie in het verweer komt, worden aangedragen door leden. “Onze leden zitten in onder andere landbouwraden van gemeenten en komen op die manier allerhande dossiers tegen", zegt Martin.

Volgens de akkerbouwer is het ongehoord dat vruchtbare landbouwgrond geviseerd wordt door natuurorganisaties waarbij de boerenbelangen vaak genegeerd worden. Als voorbeeld wijst hij op het opkopen van landbouwgrond in de regio Sint-Truiden door ANB. “In de regio Sint-Truiden heeft ANB 60 hectare landbouwgrond opgekocht van twee eigenaren. Een gedeelte van dit land willen ze bebossen en pachtende landbouwers moeten op termijn verdwijnen.” Zelf dreigt de akkerbouwer hierdoor 12 hectare land te verliezen, zegt hij.

"De meeste bezwaarschriften leiden tot niets", erkent de belangenvertegenwoordiger. “We horen er bijna nooit iets van terug.” Ook dat is een kritiekpunt van de organisatie. “Waar bezwaarschriften vroeger allemaal beantwoord werden, lijken ze nu in een zwart gat te belanden”, klinkt het. Om aan deze praktijk een einde te maken, overweegt de vzw om binnenkort meer in de openbaarheid te komen. “Wij willen het gesprek aangaan met alle politieke partijen om de afwikkeling van bezwaarschriften transparanter te maken”, zegt Martin.