Landbouworganisaties buitenspel bij nieuw mestactieplan

Het is ABS-voorzitter Hendrik Vandamme die in zijn voorwoord in De Drietand de kat de bel aanbindt: “We vroegen reeds verschillende keren aan de administratie (Mestbank)  wanneer de eerste ontwerpteksten zouden bezorgd worden en de eerste overlegmomenten zouden plaatsvinden. Daar is vanuit het ambtelijke niveau steeds ontwijkend op geantwoord, tot vorige week. Toen vernamen we op het regulier algemeen landbouwoverleg met de Mestbank dat de eerste voorstellen reeds met de Europese Commissie afgetoetst zijn. De verbazing bij de vertegenwoordigers van het ABS was groot, om niet te spreken in termen van verbijstering en onbegrip.”

Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens reageert even verbolgen: “Het is hallucinant dat men vanuit Vlaanderen naar Europa stapt met voorstellen die met geen enkele landbouworganisatie besproken zijn. Hoe kan er straks op het terrein draagvlak zijn voor een nieuw mestactieplan, MAP 7, als er op geen enkel manier inspraak is van de landbouworganisaties? Voor Boerenbond is dit  onaanvaardbaar. Het is bijzonder moeilijk om een MAP 7 beleid op het terrein te  verdedigen als we zelfs geen inhoud kennen. Zonder overleg heeft het nieuw mestactieplan geen draagvlak.”

Nederlandse voorbeeld

Bij de VLM spreken ze tegen dat er geen input kwam vanuit de landbouw voor het nieuwe mestbeleid. In het voorjaar waren er de adviezen van de strategische raden SALV en Mina over  het toekomstige mestbeleid. (deel 1 advies SALV en deel 2 advies SALV). Daarnaast vroeg de VLM aan een aantal academici om een toekomstgerichte visie voor het mestbeleid op papier te zetten en werden er in elke Vlaamse provincie dialoogsessies met een 15-tal landbouwers georganiseerd. Ook het eindrapport van de dialoogsessies met landbouwers werd gisterenavond door de VLM online gezet. De landbouwers klagen over het kalenderboeren, het gebrek aan begrip voor de invloed van weersomstandigheden en het repressieve optreden van de Mestbank. Daarnaast vragen ze aan meer ruimte om aan koolstofopbouw in de bodem te doen door meer ruimte voor dierlijke mest.

“Op basis van die informatie, en rekening houdend met de resultaten van de waterkwaliteit in Vlaanderen en de Europese evaluatie van het milieubeleid in België, werken we momenteel aan een ambitieus mestactieprogramma voor een betere waterkwaliteit. Er werd al een eerste keer teruggekoppeld met de Europese Commissie om te peilen of de ideeën in de gewenste richting gaan. Parallel wordt momenteel overleg gepland met de verschillende sectororganisaties”, klinkt het bij VLM-woordvoerster Leen Van den Bergh.

Ook wijst ze erop dat het Europees Parlement recent nog met ruime meerderheid een resolutie goedkeurde over maatregelen tegen waterverontreiniging door nitraten. De tekst vraag onder meer dat alle Europese oppervlaktewateren uiterlijk in 2027 een goede toestand moeten bereiken. Ook de Europese Commissie blijft wijzen op het probleem van nitraatvervuiling in Vlaanderen. Het concept-derogatiebesluit van het Nitraatcomité voor Nederland schrapte onder meer de derogatie voor melkveehouders tegen 2026. Daarnaast zou er een bemestingsvrije bufferstrook van drie meter komen langs waterwegen. Ook wil het Nitraatcomité de Nederlandse stikstofproductie met 6 procent omlaag en fosfaten met 10 procent.

 “De goedkeuring van de resolutie van het Europees Parlement maakt de context waarin het mestbeleid, ook in Vlaanderen, verder moet evolueren heel scherp en duidelijk. Vlaanderen moet, net zoals Nederland en Denemarken, een omslag maken naar duurzame landbouw binnen de grenzen van de draagkracht van de leefomgeving. Een ambitieus mestactieplan is een van de noodzakelijke instrumenten om de milieudoelstellingen te bereiken. Aangezien MAP 6 op zijn einde loopt heb ik mijn administratie de opdracht gegeven om een ambitieus nieuw mestactieplan voor te bereiden”, citeren ze Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) bij de VLM. Op het kabinet Demir klinkt het dat de Europese contouren streng zijn en het huidig mestbeleid zijn doel niet bereikt. Bij het kabinet Brouns wilde men gisteren nog niet reageren.

Gedragen mestbeleid

Zowel de Boerenbond als het ABS vragen ondertussen dat ze betrokken worden bij het overleg om tot een gedragen mestbeleid te komen. “Dankzij de inspanningen sinds MAP 6 er opnieuw in meer meetpunten een goede waterkwaliteit wordt vastgesteld. En ok, we zijn er uiteraard nog niet. De doelstellingen worden nog niet gehaald, maar deze cijfers tonen wel dat er engagement is bij de landbouwers om  effectief te werken aan een betere waterkwaliteit”, zegt Lode Ceyssens, “Als we de waterkwaliteit echt willen verbeteren, dan zal het mét de boeren moeten gebeuren. We zijn bereid onze verantwoordelijkheid te nemen, maar dan is echt overleg en betrokkenheid van de sector een eerste voorwaarde.”

“Als landbouworganisatie hebben we altijd constructief maar kritisch-opbouwend onderhandeld in aanloop naar de opeenvolgende  mestactieplannen. […] We verwachten op zeer korte termijn de uitnodigingen voor de overlegvergaderingen met tweerichtingsverkeer, geen monologen waarbij de beslissingen meegedeeld worden of bruutweg geen input gewenst blijkt. Daar hebben we al genoeg staaltjes van gezien!”, besluit Hendrik Vandamme zijn voorwoord.