Landbouwsector verontwaardigd: masterplan Taxandria wordt ingediend

Boze boeren hebben zich donderdag verzameld voor het gemeentehuis van Oud-Turnhout om hun protest tegen de kandidatuur van Taxandria als nationaal park kenbaar te maken. Door het vele voorjaarswerk was de opkomst beperkt, maar de zorgen zijn er niet minder om. Het protest lijkt weinig uitgehaald te hebben. In de gemeenteraad van Oud-Turnhout, trekker van het Taxandria-dossier, werd donderdag gestemd voor indiening van de kandidatuur voor de status van nationaal park. Dertien gemeenteraadsleden waren voor, negen tegen. Dit wordt bevestigd door de burgemeester van Oud-Turnhout, Bob Coppens (N-VA). In een gesprek met VILT geeft hij aan dat het masterplan inmiddels bij de drukker ligt en één dezer dagen ingediend zal worden. De deadline voor indiening is 31 mei.

Boeren en landbouworganisaties reageren verbouwereerd op het nieuws. Zij wijzen in eerste instantie op het feit dat er vorig jaar al een ongunstig juryrapport was opgemaakt over de kandidatuur van Taxandria, dat als kandidaat nationaal park onder meer de gemeenten Oud-Turnhout, Turnhout, Arendonk, Mol, Dessel, Retie en Ravels bestrijkt en ook het Turnhouts Vennengebied omvat.

“De jury was van mening dat de situatie in dit te gebied te woelig was door de stikstofplannen in het Turnhouts Vennengebied en dat er een gebrekkige draagkracht heerste”, stelt Coppens. Het negatieve juryrapport werd uiteindelijk overruled door Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) waarna Taxandria, samen met vijf andere kandidaten, toch doorging naar de volgende ronde.

Ook Gunter Klaasen, van de Stuurgroep Turnhouts Vennengebied, reageert ontsteld. “Alles wordt boven ons hoofd beslist. Landbouwers in het gebied zijn op geen enkele manier gehoord.” Hij benadrukt de onzekere positie van boeren in het Turnhouts Vennengebied. “Met het stikstofakkoord wordt de landbouw al gekortwiekt in de regio. Door de komst van een nationaal park zou het ook voor de weinige overblijvers onmogelijk worden om verder te boeren. Dit betekent de doodsteek aan de landbouw in de regio.”

Vantemsche: Ontwikkeling Taxandria moet on hold

In hun ontsteltenis kunnen de landbouworganisaties ook op de uitspraken van Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) rekenen. Deze liet eerder dit jaar weten dat de komst van het Nationaal Park niet wenselijk is in het licht van de uitwerking van de stikstofplannen in het Turnhouts Vennengebied. Daar is oud-Boerenbondvoorzitter Piet Vanthemsche als intendant aangesteld om een ontwikkelingsplan op te stellen dat “landbouw en natuurdoelstellingen verenigt”. Brouns: “Vanthemsche heeft laten verstaan dat het ontwikkelingsplan voor stikstof prioriteit moet krijgen op de Taxandria-plannen.”

Vanthemsche op zijn beurt gaf eerder dit jaar in een interview met VILT al persoonlijk aan tegenstander te zijn van de kandidatuur van Taxandria. “Voor de ontwikkeling van Taxandria vind ik dat dit niet kan samensporen met het ontwikkelingsplan in het kader van stikstof. Dat plan moet on hold gezet worden totdat het ontwikkelingsplan in het Turnhouts Vennengebied is opgesteld.”

Bob Coppens zegt de eerste gesprekken tussen Vanthemsche en de boeren in het Turnhouts Vennengebied in de zomer van vorig jaar te hebben afgewacht. “Wij zijn daarom pas in oktober begonnen met het opmaken van het masterplan.” De burgemeester is het niet eens met de stelling dat Taxandria en de stikstofmaatregelen in het Turnhouts Vennengebied niet samengaan. “Beide dossiers zijn niet verweven. Wij zien juist kansen voor boeren in het Turnhouts Vennengebied die in het kader van de stikstofplannen denken aan verbreding van hun landbouwactiviteiten. Zo ontstaan er met de komst van Taxandria als nationaal park meer mogelijkheden voor bijvoorbeeld landbouwtoerisme.”

Boeren hopen op jury

De N-VA-burgemeester zegt begrip te hebben voor de onrust onder de boeren. “Wij hebben donderdag aan de protesterende boeren ook proberen uitleggen dat een nationaal park geen impact heeft op de landbouw. Zo staat het ook uitdrukkelijk in het parkendecreet dat wel nog door het parlement moet worden goed gekeurd. Wij hebben begrepen dat er met amendementen nog extra garanties komen voor de landbouw en hebben er alle vertrouwen in dat dit zal goedkomen.”

Lommelen is niet overtuigd dat Taxandria geen negatieve impact zal hebben op de landbouw in het gebied. “Juridische experten hebben tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement vorige week bevestigd dat een masterplan wel degelijk impact kan hebben op de vergunningsverlening. Dat is juist de reden waarom heel wat actoren alsook de betrokken gemeenten dit dossier niet meer ondersteunen. Daarnaast staat in het operationeel plan van Taxandria geschreven dat het de ambitie is om door te groeien tot 17.000 ha natuurkern. Bij de operationele doelstellingen staat letterlijk “de aankoop en verwerving van gronden aansluitend op natuurkernen” geschreven.”

De gemeente Oud-Turnhout wordt gesterkt door de provincie Antwerpen waar eveneens donderdag op de deputatie steun geuit is voor het indienen van de kandidatuur van Taxandria als nationaal park. De verantwoordelijke gedeputeerde van de Provincie Antwerpen, Jan De Haes, was niet beschikbaar voor commentaar, zijn perswoordvoerder verwees ons door naar Bob Coppens. Deze bevestigt de steun van de provincie Antwerpen voor het indienden van de plannen.

In de deputatie waar 3 N-VA’ers en 1 CD&V’er zetelten, zou ook steun uitgesproken zijn voor het masterplan van Grenspark Kalmthoutse Heide. Dit park trok eerder deze maand echter al haar kandidatuur in wegens een gebrekkig draagvlak. Met uitzondering van de gemeente Brasschaat waren alle gemeenten daar gekant tegen de komst het nationaal park.

Koen Lommelen heeft er weinig begrip voor dat de provincie Antwerpen haar steun voor de plannen heeft uitgesproken. Ondanks provinciale goedkeuring en het doorzettingsvermogen van Oud-Turnhout om het masterplan toch in te dienen, heeft hij alle vertrouwen op de afwijzing van de plannen door de jury. “Brede gedragenheid is een belangrijke voorwaarde voor de goedkeuring en dat ontbreekt hier volledig. Bovendien voldoet het park nog steeds niet aan de selectiecriteria van 3.000 hectare aaneengesloten natuurkern. Dit waren dezelfde redenen vorig jaar voor de jury om een negatief advies uit te vaardigen en dat zou ook nu leidend moeten zijn.”