Geen akkoord bij VN-onderhandelingen over plasticvervuiling

"We zullen hier in Genève geen verdrag krijgen", zo vatte een Noors delegatielid vrijdagmorgen de situatie samen.

De dagen daarvoor was al gebleken dat de standpunten nog ver uit elkaar liggen. Een ontwerpverdrag, waarin vrijwel alle bindende verplichtingen waren geschrapt, is door tientallen landen verworpen. Een aangepast voorstel heeft vrijdagmorgen opnieuw geen unanieme steun gekregen. Na tien dagen van intensieve onderhandelingen waren er nog altijd meer dan honderd punten die moesten worden uitgeklaard.

"Geen akkoord is in dit geval beter dan een akkoord dat het status quo betonneert op VN-niveau, zonder echte oplossing voor de plasticcrisis", reageert Florian Tize van milieuorganisatie WWF op de vastgelopen gesprekken.

Gebruik beperken of beter afvalbeheer?

De internationale conferentie in Genève had moeten leiden tot een juridisch bindend verdrag dat de hele levenscyclus van plastic omvat: van productie en ontwerp tot de verwerking van het afval. De onderhandelingen waren drie jaar geleden al opgestart.

De deelnemende landen zijn het eens over de noodzaak om plastic afval aan te pakken, maar er bestaat grote onenigheid over de oplossing voor het probleem. De Europese Unie en meer dan honderd landen uit Europa, Afrika, Latijns-Amerika en de Stille Oceaan willen de productie van plastic beperken tot een duurzaam niveau, wegwerpverpakkingen uit de omloop halen en inzetten op herbruikbare producten, recyclage en circulaire economie. Daartegenover staan landen als Saoedi-Arabië, Iran en Rusland die olie produceren, de grondstof voor plastic. Zij proberen de focus te verleggen naar doeltreffend afvalbeheer.

“Strijd wordt ook zonder akkoord voortgezet”

Federaal minister van Klimaat en Ecologische Transitie Jean-Luc Crucke (Les Engagés) is na de mislukte VN-onderhandelingen "onverminderd vastberaden" om de strijd tegen plasticvervuiling voort te zetten. Dat heeft hij vrijdag laten weten in een reactie op de stukgelopen gesprekken.

Ondanks het uitblijven van een overeenkomst wil Crucke de strijd tegen microplastics voortzetten, zowel internationaal als in België. "Wij moeten met voorstellen en oplossingen komen, voor ons land en daarbuiten", zo stelt hij. "De strijd stopt niet in Genève."

"Ik zal in ieder geval in de frontlinie blijven staan om de gezondheid van onze planeet en van onze ecosystemen te verdedigen", vervolgt de minister. "De strijd tegen plasticvervuiling is geen keuze meer, het is een noodzaak."

"Wij hebben gezien dat er twee werelden tegenover elkaar stonden: diegene die vooruitgang wil boeken, duurzame oplossingen wil vinden, de planeet en de volksgezondheid wil beschermen... en diegene die vasthoudt aan een achterhaald model, dat verstrikt is in kortetermijnbelangen", zo omschrijft Crucke het verloop van de gesprekken. 

De minister beklemtoont tot slot het belang van een akkoord tegen plasticvervuiling. "Tegen 2050 zal het gewicht van plastic in onze oceanen groter zijn dan dat van de vissen. Dat is niet enkel een dramatisch symbool: het gaat ook om een rechtstreekse bedreiging voor de biodiversiteit, de ecosystemen en de menselijke gezondheid."