Kwaliteit en kwantiteit graanoogst 2021 ondermaats

Het totale graanareaal bedroeg dit jaar 313.519 hectare. Dat is een stijging met drie procent in vergelijking met 2020. In Vlaanderen was de stijging groter dan in Wallonië. “Er werd duidelijk meer voor granen gekozen dit jaar en minder voor bieten, lijnzaad en koolzaad”, klinkt het bij Fegra.

De afgelopen drie jaar daalde het koolzaadareaal met maar liefst 35 procent. Dit is volgens de federatie te verklaren door de complexiteit van de teelt gekoppeld aan zeer variabele rendementen. Daar staat een opmerkelijke stijging van het speltareaal tegenover. Dat steeg afgelopen jaar met 26 procent tot ruim 19.000 hectare. De goede speltprijs in 2020 kan hiervoor een verklaring zijn.

Oogst met hindernissen

De oogst zelf was er één met vele hindernissen. “De intense en aanhoudende buien hebben voor aanzienlijke vertragingen en onderbrekingen geleid. In vele percelen was er ook legering – het omvallen van de graanplant – door harde wind”, evalueert Fegra het voorbije oogstseizoen.

Op vlak van opbrengst zijn er grote geografische verschillen over de verscheidene granen heen. “Globaal genomen spreken we wel van een lager rendement. Maar tarwe deelde in de grootste klappen. Daar zien we een gemiddelde rendementsdaling van 10,3 procent”, weet Fegra. De federatie ziet voor spelt en wintergerst een lichtere rendementsdaling, al zijn er grote regionale verschillen. “In sommige streken was een daling van het rendement met 20 procent geen uitzondering. De lokale neerslag speelt ook hier een grote rol”, klinkt het.

Begin versus einde van de oogst

Ook de kwaliteit van het graan werd sterk beïnvloed door de natte weersomstandigheden. De kwaliteit van de tarwe varieerde sterk tussen het begin en het einde van de oogst. “De eerste oogstresultaten waren veelbelovend, maar naarmate de wind en regen aanhielden, merkten we steeds meer legering op. Dat deed de granen ontkiemen, met grote gevolgen voor de graankwaliteit”, luidt het.

Volgens Fegra lagen de gemiddelde hectolitergewichten in Vlaanderen en Wallonië duidelijk onder die van vorig jaar. Ook het eiwitgehalte van tarwe viel met een gemiddelde van 11,5 procent lager uit dan in 2020. “Een eiwitgehalte boven 12 procent is één van de voorwaarden om tarwe te mogen verkopen als baktarwe. Maar het grootste gedeelte van de potentiële baktarwe werd gedeclasseerd omwille van een te laag hectolitergewicht of een te laag valgetal van Hagberg (één van de parameters om de kwaliteit van baktarwe te beoordelen).”

Grote verschillen op wereldniveau

Niet alleen in ons land moest de graanoogst afrekenen met moeilijke weersomstandigheden. Ook in een groot deel van Frankrijk, Duitsland, Nederland, Luxemburg en Roemenië hadden die een negatieve invloed op de graankwaliteit. Ook in andere werelddelen was het weer een spelbreker. In Rusland en Noord-Amerika, twee grote wereldproducenten, was er sprake van een daling van respectievelijk 17 procent en 3 procent. Op wereldniveau daalde de productie van tarwe met 2 procent tot 776,91 miljoen ton, die van gerst met 2,7 procent tot 149,43 miljoen ton.

Al zijn er ook landen die met mooiere cijfers kunnen uitpakken. “Oekraïne kende een uitstekend groeiseizoen en zag de tarweopbrengst stijgen met 10 procent tot 33 miljoen ton. En ook in Australië ziet de tarweoogst er veelbelovend uit. Er wordt een stijging van 5 procent verwacht tot 30 miljoen ton”, weet Fegra.

“De regen in West-Europa en de droogte in Zuidoost-Europa hebben hun stempel gedrukt op 2021”, vat de graanfederatie de situatie in Europa samen. “Wereldwijd zien we een grote heterogeniteit, met regio’s die een uitstekend resultaat kunnen voorleggen en andere landen waar de weersomstandigheden de productie en de kwaliteit negatief beïnvloeden.”