Blue Deal: “Minstens 100 miljoen per jaar nodig om ons te wapenen tegen klimaatextremen”
nieuwsAls Vlaanderen zich wil voorbereiden op meer perioden met overstromingen en droogte, dan moet er meer geïnvesteerd worden. Dat hebben verschillende experts gezegd in het Vlaams Parlement. Volgens hydroloog Patrick Willems moet er jaarlijks "minimaal 100 tot 150 miljoen euro" gaan naar de Blue Deal, het plan dat Vlaanderen beter moet wapenen tegen droogte en waterschaarste. Dat is een pak meer dan de regering voorlopig voorziet voor die deal.
De uitdagingen zijn bekend. Door de klimaatverandering maakt onze hydrologische huishouding bokkensprongen en krijgen we niet alleen te maken met meer droogtes, maar ook met perioden met intense neerslag. Dat we meteen na het natste jaar in de metingen (2024) het op een na droogste voorjaar hebben gekregen, hoeft dan ook niet echt te verbazen.
Blue Deal mist concrete doelen en financiering
12 juni 2025Geen Europees relancegeld meer
Experts dringen al langer aan op een geïntegreerd waterbeleid met een heel pakket aan maatregelen, gaande van betere waterbuffering en het beter opvangen van hemelwater tot een efficiënter hergebruik van water en een verminderd (drink)waterverbruik.
Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) timmert al een tijdje aan een Blue Deal 2.0, de opvolger van de Blue Deal, het plan dat de vorige Vlaams regering in 2020 lanceerde. Dat Brouns het met minder middelen moet doen dan zijn voorganger Zuhal Demir (N-VA), is al langer geweten. Zij kon rekenen op middelen uit het Europese relancefonds dat in het leven was geroepen na de coronacrisis. Zo is er deze legislatuur (voorlopig) 285 miljoen voorzien voor de Blue Deal, maar gaat het in 2025 en 2026 maar om 14 miljoen euro extra.
Natuurpunt wil 1.500 hectare vernatten via Wetlandplan
4 februari 2024"Eén euro investeren in waterweerbaarheid levert er tien op"
"Dat is te weinig. Zeker die eerste twee jaar", zegt professor Patrick Willems. Hij schat dat er jaarlijks "minimaal 100 tot 150 miljoen euro" nodig is voor de Blue Deal alleen. Ook professor Marijke Huysmans, gespecialiseerd in grondwaterhydrologie, noemt het "geen geheim" dat de voorziene budgetten niet volstaan. "Om ons te wapenen tegen wat op ons afkomt, zijn er grotere investeringen nodig."
Voor Henk Ovink, voormalig VN-watergezant en gewezen voorzitter van het expertenpanel dat het rapport 'Weerbaar Waterland' opstelde, is het duidelijk: "Je moet wel gek zijn om niet te investeren in weerbaarheid. Cijfers tonen aan dat investeren in weerbaarheid een factor één op tien benefit heeft (één euro investeren in waterbescherming levert er dus tien op, red.). Het voorkomt niet alleen verlies, maar het creëert ook meerwaarde en kansen", aldus Ovink. "Ik erken dat de euro's niet door de straten stromen. Maar niet investeren in weerbaarheid is een verlieslatende business. Het heeft allerlei kosten, met in het ergste geval ook mensenlevens. Die kosten komen nadien keihard terug."
"Wel budget voor defensie en luchthaven"
Het pleidooi van de experts is koren op de molen van Groen-parlementslid Mieke Schauvliege. "Deze Vlaamse regering is heel creatief in het vinden van geld voor defensie en om onze nationale luchthaven te regionaliseren, maar als het over de bescherming van de Vlaming gaat tegen overstromingen en droogte, zien we alleen maar minder budget en besparingen", aldus Schauvliege. "Momenteel voorziet de Vlaamse overheid 285 miljoen euro. Er is volgens Patrick Willems minstens 500 miljoen euro nodig voor de komende legislatuur. Tijd dus dat Vlaanderen hier ernstig werk van maakt en investeert in wat echt telt: de Vlaming".
Ook PVDA-parlementslid Debby Burssens dringt er bij de regering op aan "niet te besparen" op waterbeleid. "285 miljoen euro is ook veel te weinig om ons voor te bereiden op de weersextremen die er zitten aan te komen", aldus Burssens. Volgens Open Vld-parlementslid en gewezen minister Lydia Peeters kan de oprichting van een Waterzekerheidsfonds - een legislatuuroverschrijdend fonds dat voorziet in structurele middelen - helpen om de financiering transparant en haalbaar te maken. Een dergelijk fonds was ook één van de tien aanbevelingen van het expertenpanel 'Weerbaar Waterland'.
N-VA-parlementslid Andy Pieters blijft erbij dat de nieuwe Blue Deal - ondanks het wegvallen van een pakket Europees relancegeld - de ambitie moet hebben om "meer te doen dan de vorige Blue Deal" en dat er sprake moet zijn van een "steviger budget".
Bron: Belga
