Koolstofvoetafdruk Vlaamse melk daalt
De koolstofvoetafdruk van Vlaamse melk daalde de voorbije 20 jaar met 30 procent. Dat blijkt uit onderzoek van de KU Leuven, Departement Biosystemen. “De dalende emissies zijn voornamelijk toe te schrijven aan een hogere productiviteit per koe en een betere verteerbaarheid van de voeders”, klinkt het bij de onderzoekers.
De KU Leuven berekende de koolstofvoetafdruk van de Vlaamse melk aan de hand van een levenscyclusanalyse op basis van data uit 2019 die door verschillende actoren in de keten beschikbaar werden gemaakt. In 2000 kende de Vlaamse melk nog een koolstofvoetafdruk van 1,32 kg CO2-equivalent per gemiddelde liter melk die de boerderij verlaat, ten opzichte van 0,93 kg CO2-equivalent in 2019: een daling van 30 procent.
“We zien dat er voor melk vaak teruggegrepen wordt naar waarden die op wereldvlak gelden, zo’n drie kg CO2-equivalent per liter”, zegt Renaat Debergh, afgevaardigd bestuurder van de Belgische Confederatie van de Zuivelindustrie (BCZ). “We willen graag benadrukken dat - als het om Vlaanderen gaat - de uitstoot maar 0,93 kg CO2-equivalent is. Dat maakt een heel verschil.”
Daling minder sterk
BCZ reageert tevreden op de evolutie. “We zien een positieve daling”, aldus Debergh. “Al moeten we eerlijk toegeven dat de daling afneemt. Tussen 2009 en 2014 noteerden we een daling van 11 procent. Tussen 2014 en 2019 is het maar vijf procent. Dat maakt dat het laaghangend fruit geplukt is. Al is duidelijk dat de inspanningen van de melkveehouders om de efficiëntie en duurzaamheid op hun bedrijf te verbeteren hun vruchten afwerpen en onze voetafdruk verkleinen. Om die reden behoort onze zuivel ook tot de absolute wereldtop.”
De sector heeft al heel wat stappen gezet, maar het is belangrijk om inspanningen te blijven leveren. BCZ laat weten dat ze via individuele opvolging en advisering en de uitrol van extra maatregelen in het kader van het klimaatconvenant enterische emissies, de voetafdruk van Vlaamse melk nog verder willen verkleinen.
Meer melk uit evenveel voeding
De verdere daling van de koolstofvoetafdruk van Vlaamse melk is het resultaat van een aantal factoren. “Enerzijds steeg de productie per koe, door nauwere afstemming van het voeder op de koe, verbeterde genetica, bredere inzet op preventie van dierziekten,…”, weet Geeraerd. “We zien dat de bedrijven groeien en dat ze efficiënter zijn per koe. De Vlaamse koeien halen des te meer melk per kilogram voeder dat er wordt aangeboden. Hoewel de methaanuitstoot er is, brengt een koe per eenheid dus wel meer melk op. In verhouding zien we daar een sterke efficiëntiewinst.”
Renaat Debergh bevestigt de positieve trend. “Een koe gaf in 2000 gemiddeld 6700 liter melk. In 2019 lag het gemiddelde op 9200 liter melk. Dat betekent dat je voor dezelfde hoeveelheid melk in 2019 drie koeien nodig hebt, terwijl je er in 2000 vier koeien voor nodig had.”
Reststromen benutten
Ook het voeder zelf draagt bij aan de dalende koolstofvoetafdruk. Vlaamse koeien krijgen ook restproducten uit de voedingsindustrie voorgeschoteld, zoals perspulp, bierdraf en koolzaadschroot. “We zien daarnaast dat de voeding van de koe veel beter wordt afgestemd op hun behoefte”, zegt Debergh. “Melkveehouders zoeken de perfecte balans van ruw voeder, gras, maïs voederbieten en krachtvoer om de nodige nutriënten voor hun dieren te voorzien. We zien dat de melkveehouders meer en meer de voederefficiëntie verbeteren via kuilanalyses (analyseren van het ruwvoer) en rantsoenberekening. In 2014, wanneer de duurzaamheidsmonitor startte, deed 43 procent van de boeren dat. Nu doen 71 procent van de boeren dat.”
We dromen van een koolstofvoetafdruk voor elk melkveebedrijf
Carbon footprint voor elk bedrijf
BCZ ziet toekomst in de koolstofvoetafdruk en wil elk melkveebedrijf die dat wil, laten analyseren. “Zeven procent van onze leden lieten dat al doen. Onze bedoeling is om uiteindelijke alle melkveebedrijven mee te krijgen. Het Instituut voor Landbouw, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) heeft hiervoor een handige tool ontwikkeld, KLIMrek, die zal uitgerold worden bij alle melkveebedrijven. Zo krijgen melkveehouders zelf inzicht krijgen in hun milieu-impact en kunnen ze zien welke maatregelen ze kunnen nemen om die te verlagen.”
Bron: Matthias Vanheerentals
