Insectenkweek en -onderzoek leeft in Vlaanderen
Hoewel consumenten in onze contreien nog wat terughoudend zijn om insecten effectief op het menu te zetten, worden ze steeds meer gezien als een innovatieve eiwitbron. Ook Vlaanderen blijft inzetten op de kweek van en onderzoek naar insecten. “Het initiatief dat collega Schauvliege in 2015 nam, namelijk de oprichting van het strategisch platform insecten, heeft duidelijk al zijn vruchten afgeworpen”, reageert minister van Landbouw Hilde Crevits op een vraag van Vlaams parlementslid Emmily Talpe (Open-Vld). “Ik zou deze werking in de toekomst dan ook willen behouden en versterken.”
In de zoektocht naar duurzame alternatieven voor (eiwitrijke) voedselbronnen komen ook insecten in het vizier. Voormalig minister van Landbouw Joke Schauvliege kondigde in 2015 de oprichting van een stuurgroep aan om alle onderzoek en kennis rond insectenkweek voor voedselproductie te bundelen. De minister zag toekomst in het gebruik van insecten voor veevoeder, maar er waren nog een aantal obstakels. “Voor voeder van vissen en huisdieren is de teelt van insecten, onder bepaalde voorwaarden, toegestaan. Voor de andere landbouwdieren, in de eerste plaats voor pluimvee en varkens, zijn er nog hindernissen in de Europese regelgeving", luidde het vijf jaar geleden.
Belangrijke alternatieve eiwitbron
Volgens Vlaams parlementslid Emmily Talpe (Open-Vld) zal het belang van insecten als bron van alternatieve eiwitten de komende jaren naar alle waarschijnlijkheid toenemen. “En dit niet alleen voor dierenvoeding maar ook voor menselijke consumptie”, aldus het parlementslid. Ze vroeg dan ook een update over de stuurgroep en de projecten die in Vlaanderen lopen rond insectenkweek.
“In nieuwe eiwittoepassingen voor diervoeder en humane voeding spelen insecten inderdaad een belangrijke rol”, beaamt minister van Landbouw Hilde Crevits. “Insecten worden hierbij gezien als innovatieve eiwitten, die naast de plantaardige en dierlijke eiwitten een belangrijke categorie zijn om het eiwitaanbod in Vlaanderen te verbreden en vergroten. Ook op vlak van duurzaamheid en dierenwelzijn scoren insecten, mits voldaan is aan een aantal randvoorwaarden, relatief goed.”
Onderzoek speelt een cruciale rol in de uitdagingen op gebied van kweektechniek, opschaling en efficiëntie en voedselveiligheid
Cruciale rol voor onderzoek
De kweek van insecten kent, samen met andere nieuwe eiwitbronnen zoals algen of microbieel eiwit, echter nog heel wat onbekenden en uitdagingen op gebied van kweektechniek, opschaling en efficiëntie en voedselveiligheid. “Onderzoek speelt hierbij een cruciale rol”, aldus de minister. “Via het strategisch platform insecten kunnen deze onderzoeksresultaten efficiënt vertaald worden richting wetgeving en praktijk.”
Sinds 2016 heeft het strategisch platform insecten volgende zaken verwezenlijkt:
inventarisatie van onderzoeksprojecten. De lijst wordt continu up-to-date gehouden door het Departement Landbouw en Visserij.
inventarisatie van de Europese, federale en Vlaamse regelgeving die van toepassing is op insectenkwekers en –verwerkers. De juiste contactpersonen per materie zijn hier terug te vinden.
verduidelijking van de van kracht zijnde regelgeving, door:
opmaak van een regelgevend schema rond het restsubstraat van insecten
opmaak van een Q&A voor insecten als Novel Food door de FOD Volksgezondheid
opmaak van een aparte webpagina op de website van het FAVV voor het gebruik van insecten in diervoeders
opmaak van een aparte rubriek rond vergunningen en de wettelijke vereisten voor insectenkwekers op de website van het Departement Landbouw en Visserij
uitbouwen van een netwerk tussen beleidsmakers, onderzoekers en de sector via de tweejaarlijkse vergaderingen en tussentijdse contacten per mail of, indien nodig, aparte thematische werkgroepen. Dit zorgt bovendien voor nieuwe samenwerkingsverbanden door bijvoorbeeld het indienen van onderzoeksprojecten, waardoor meer budget kan binnengehaald worden voor onderzoek rond insecten;
organisatie van drie stakeholdersmeetings voor in totaal meer dan 400 deelnemers. Hier werd het brede publiek, zoals landbouwers, beleidsmakers en andere geïnteresseerden, geïnformeerd over de resultaten van de platformwerking, de resultaten van afgelopen onderzoeksprojecten, nieuwe projecten en nieuwe of komende beleidsontwikkelingen.
opmaak van een handleiding voor insectenkwekers en –verwerkers die alle praktische kennis van overheden, onderzoekers en kwekers/verwerkers bundelt (via overheidsopdracht van het Departement Landbouw en Visserij uitbesteed aan VIVES). Deze handleiding zal in 2021 gepubliceerd worden;
inventarisatie van onderzoeksnoden (lopende oefening);
zoeken naar methodes om onderzoeksresultaten beter en sneller te laten doorstormen naar de praktijk (lopende oefening).
“Het initiatief dat collega Schauvliege in 2015 nam, namelijk de oprichting van het strategisch platform insecten, heeft duidelijk al zijn vruchten afgeworpen”, reageert minister Crevits. “Ik zou deze werking in de toekomst dan ook willen behouden en versterken.”
Focus ook op eetbare insecten leggen
Volgens de minister kan ook de toepassing van insecten voor humane consumptie nog meer in de aandacht gebracht worden. “Dit door het faciliteren van kennisoverdracht met betrekking tot de Novel Food-wetgeving enerzijds en relevante onderzoeksprojecten en –resultaten anderzijds”, klinkt het. “ Zo zal de focus van de stakeholdersmeeting insecten in 2021 liggen op eetbare insecten. Hier worden de laatste ontwikkelingen op vlak van wetgeving en onderzoek toegelicht aan een groot publiek, en worden in het kader van het project Valusect een aantal workshops georganiseerd.”
Uit cijfers van de minister blijkt dat er in België negen insectenkwekers bekend zijn, waarvan er zeven gevestigd zijn in het Vlaamse Gewest. Daarvan zijn er vijf kwekers die enkel voor diervoeding kweken, en één kweker die zowel voor humane als diervoeding kweekt. Eén kweker kweekt voor humane voeding.
“Het stemt me hoopvol dat er in Vlaanderen heel wat onderzoeksprojecten lopen omtrent insectenkweek”, reageert Vlaams parlementslid Emmily Talpe. “Vandaag is het echter niet evident om breed uit te rollen. Vlaamse onderzoeksprojecten kunnen ons dan ook nog heel wat leren.”
Bron: Eigen verslaggeving
