IJslandse vissers en boeren vrezen EU-lidmaatschap

Een week na de instemming van het parlement heeft de regering van IJsland bij het Zweedse voorzitterschap officieel het lidmaatschap van de Europese Unie aangevraagd. Ondanks de moeilijke onderhandelingen over visserij en de achterdocht bij de landbouwers hoopt Reykavik tegen 2012 toe te treden.

Vorige week had het parlement in Reykavik op voorstel van premier Johanna Sigurdardottir met een krappe meerderheid van 33 tegen 28 stemmen ingestemd met de indiening van de kandidatuur. De centrumlinkse regering van Sigurdardottir hoopt dat het EU-lidmaatschap het economisch fragiele eiland meer bescherming kan bieden.

IJsland is al lid van de Europese Economische Ruimte en de zone van Schengen en past derhalve reeds driekwart van de Europese richtlijnen toe. Dat kan de toetredingsonderhandelingen bespoedigen, maar Skarphedinsson houdt er rekening mee dat de gesprekken langer kunnen aanslepen dan velen voorzien.

De IJslandse minister van Buitenlandse Zaken Össur Skarphedinsson vreest lastige onderhandelingen over visserij. Sinds de implosie van de banken is de visserijsector belangrijker dan ooit voor het eiland en de vissers vrezen de Europese concurrentie. De IJslandse vissers vingen vorig jaar 1,3 miljoen ton vis. Dat bracht meer dan 550 miljoen euro op. De sector was goed voor een derde van de export.

Ook de landbouwers kijken sceptisch tegen een toetreding van hun land tot de Europese Unie aan. De circa duizend boeren, die vooral sterk gesubsidieerd vlees en melk produceren, vrezen dat ze geruïneerd zullen worden door de goedkope Europese import. De stemming bij de vissers en de landbouwers is niet zonder belang, omdat het resultaat van de onderhandelingen onderworpen zal worden aan een referendum.

Ondanks die potentiële obstakels bevestigde Skarphedinsson dat de regering zichzelf tot doel heeft gesteld om tegen 2012 het lidmaatschap in de wacht te slepen. IJsland heeft alvast de volle steun van Zweden. Volgens Bildt zal een toetreding van IJsland de noordelijke dimensie van de Europese Unie versterken. Het biedt Europa een rechtstreekse link met het Arctische gebied, dat door de opwarming van de aarde steeds belangrijker lijkt te worden met het oog op natuurlijke hulpbronnen en maritiem vervoer.

De plotse toenadering van IJsland tot de Europese Unie heeft alles te maken met de kredietcrisis, die het eiland vorig najaar op de rand van het bankroet bracht. IJsland telt ongeveer 320.000 inwoners.