Hooibeekhoeve toont weg naar duurzame melkveehouderij

De toekomst is duurzaam, ook voor de melkveehouderij in Vlaanderen. Maar hoe ziet die toekomst er precies uit? VLAM, het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing, organiseerde een rondleiding op de Hooibeekhoeve in Geel. Het praktijkonderzoekscentrum voor melkveehouderij, voedergewassen en plattelandsontwikkeling van de provincie Antwerpen werkt nauw samen met melkveehouders rond de uitdagingen voor een duurzame toekomst.

Ammoniak terugdringen

Minder ammoniakemissie is één van de thema’s die er onderzocht worden. “We sensibiliseren en informeren melkveehouders over hoe ze de ammoniakemissie kunnen reduceren, bijvoorbeeld op stalvloerniveau”, legt onderzoeker Nick Rutten uit. “Dat doen we door concrete oplossingen van de PAS-lijst voor te stellen in de stal en in een demoruimte op de Hooibeekhoeve. We zoeken ook mee naar oplossingen voor knelpunten bij de implementatie van PAS-maatregelen in de praktijk. Uit experimenten blijkt dat het enorm belangrijk is om stalvloeren goed proper te houden en de roosteropeningen open. Hoe hoger het percentage roosteropeningen dat dicht zit met mest, hoe hoger de ammoniakconcentratie. Een passage van een mestrobot geeft een tijdelijke verhoging van de ammoniakconcentratie, maar dat weegt niet op tegen het negatieve effect van vuile vloeren met dichte roosteropeningen.”

Optimaal rantsoen

Om de huidige melkveehouderij duurzamer te maken, zal in de toekomst ook rantsoenoptimalisatie en meer teeltrotatie nodig zijn. Op veel melkveebedrijven wordt bijna uitsluitend maïs en gras geteeld. Maïs in monocultuur heeft echter belangrijke nadelen, zoals opbrengstdaling, bodemverzuring en verhoogde onkruiddruk. Dat leidt op hun beurt dan weer tot een hoger gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en mest.

“Daarom onderzoeken we ook andere teelten, waarbij we op de Hooibeekhoeve onderzoek op het veld kunnen combineren met rantsoenonderzoek in de stal”, zegt Rutten. “Zo hebben we binnen het demonstratieproject ‘KOE: Klimaatvriendelijke ommekeer met eigen voer’ al voederproeven uitgevoerd met ingekuilde voederbieten, grasklaver en geplette gerst. En dit najaar staat er een voederproef met getoaste veldbonen op het programma, ter vervanging van geïmporteerde soja als veevoeder.”

Sensoren: een extra paar ogen in de stal

De Hooibeekhoeve doet ook heel wat onderzoek naar sensortechnologie. Onderzoekster Katleen Geerinckx: “Sensortechnologie is sterk in opmars binnen de moderne melkveehouderij. Ze vergemakkelijkt het management door het aanreiken van data en informatie op koe-, kudde- of stalniveau.”

Ondertussen is er een brede waaier aan sensoren op de markt die het mogelijk maken om dieren van dichtbij op te volgen. “Zo kunnen melkveehouders problemen vroegtijdig opsporen, wat niet alleen de productiviteit maar ook de gezondheid en het welzijn van de koeien ten goede komt”, vertelt Geerinckx.

Jongvee

Naast de 85 koeien die melk geven, lopen er op de Hooibeekhoeve ook 75 stuks jongvee rond in een aparte jongveestal. Onderzoekster Els Stevens bestudeert hoe de opfok van jongvee geoptimaliseerd kan worden.   

“Een optimale jongveeopfok is de basis voor een goede melkveestapel. Investeren in het jongvee resulteert in duurzamere melkkoeien én is beter voor de methaanuitstoot”, vertelt ze. “We onderzoeken verschillende aspecten bij de kalveren, van de biestkwaliteit over de huisvesting tot voeding en het gebruik van een kalverdrinkautomaat. De basis voor een gezonde, productieve en efficiënte koe wordt in grote mate gelegd tijdens de eerste levensmaanden van het kalf. Daarbij is het rantsoen tijdens de opfok cruciaal voor een optimale lichaamsontwikkeling, uierontwikkeling en gezonde pens. Met deze inzichten kunnen melkveebedrijven werken aan een meer economische en duurzame jongveeopfok.”

Melkveehouders zijn altijd welkom om een kijkje te komen nemen in het provinciale praktijkonderzoekscentrum De Hooibeekhoeve.