"Hogere nettarieven fnuiken verduurzaming van de glastuinbouw"
duidingDe verhoging van de netkosten door de VREG heeft ongunstige gevolgen voor de elektrificatie in de glastuinbouw. Vooral het gebruik van e-boilers, die bij negatieve stroomprijzen elektriciteit van het net halen en omzetten in warmte voor serres, wordt hierdoor minder interessant. “Zo snijdt de overheid zichzelf in de vingers als het gaat om verduurzaming,” klinkt het kritisch vanuit de sector.
De afgelopen jaren golden e-boilers als hét sleutelwoord in de Vlaamse serreteelt. Ze zetten stroom om in warmte en bieden een alternatief voor de klassieke WKK-installaties die gas gebruiken om warmte en elektriciteit op te wekken. Daarmee zijn ze een belangrijk instrument in de verduurzaming van de sector. Daarnaast helpen de boilers het net stabiel te houden: netbeheerders Elia en Fluvius zetten ze in om overschotten van zon- en windenergie weg te werken. Telers ontvangen hiervoor een activatievergoeding.
Tarief steeg tot wel 70 procent
Buiten die vergoeding betalen tuinders ook zelf nettarieven op de stroom die ze van het net halen. Precies daar wringt het schoentje. Volgens Herman Marien, energie-expert bij wkk-coöperatie WOM, zijn de nettarieven het voorbije jaar fors gestegen. “Het gemiddelde tarief steeg met 30 procent, terwijl het maximumtarief zelfs met 70 procent toenam: van 59 naar 150 euro. Voor telers die de e-boiler slechts beperkt inzetten – minder dan zeven procent van de tijd – wordt meteen het maximumtarief aangerekend.” Volcontinu draaien is echter geen optie. “De elektriciteitsprijs ligt daarvoor te hoog. Misschien verandert dat in de toekomst, maar vandaag is dat financieel niet haalbaar”, aldus Marien.
Vorig jaar was het gebruik van een e-boiler interessant bij een negatieve stroomprijs van 80 euro per megawattuur. Dit jaar is dat 150 euro geworden en dat komt minder vaak voor
Door de hogere nettarieven is het gebruik van e-boilers minder interessant geworden. Vorig jaar werd het gebruik interessant bij een negatieve stroomprijs van 80 euro per megawattuur, dit jaar is dat 150 geworden en dat komt minder vaak voor”, aldus Marien. Hij stelt dat hierdoor het gebruik van de e-boilers is teruggelopen van vijf à tien procent naar minder dan één procent. “En hierdoor is de terugverdientijd opgelopen van drie jaar vorig jaar tot meer dan zeven jaar nu.” Dat heeft volgens hem de interesse voor e-boilers bij serretelers sterk doen afnemen.
Van no-brainer naar ingewikkelde rekensom
Dat beaamt ook Hanne Leirs, klimaatexpert bij Boerenbond. “Wat vroeger een no-brainer was, is vandaag een ingewikkelde rekensom. In sommige gevallen komt de teler zelfs tot de conclusie dat een e-boiler niet rendabel is,” zegt ze.
Marien geeft aan dat de e-boilers hun intrede maakten in 2023 en vorig jaar veel geplaatst werden. Hij schat het totale vermogen in Vlaanderen op 150 megawatt, wat gelijk staat aan 50 windturbines op zee. “Vanaf dit jaar zien we dat de vraag naar e-boilers sterk is afgezwakt.”
Dat is ook te horen bij de telers zelf. “In Vlaanderen zijn er gewoon te weinig momenten met voldoende hoge negatieve stroomprijzen. Voor ons bedrijf is het daarom twijfelachtig of een e-boiler rendabel is”, vertelt Jan Heulens die in Vremde, in de schaduw van Antwerpen, op zes hectare aubergines kweekt.
Flexibiliteit op energiemarkt voor elk bedrijf cruciaal
Tomatenbedrijf Den Boschkant uit West-Vlaanderen, dat vorig jaar twee e-boilers van samen 2.400 kW installeerde, ervaart hetzelfde. Zaakvoerder Charlotte Wils is dan ook bijzonder kritisch over de hogere nettarieven: “Daardoor stijgt de kostprijs per kWh onnodig. Precies de groene stroom die beschikbaar is op momenten van overschot, zou zo efficiënt mogelijk moeten worden benut. De keuze om daarop extra nettarieven te heffen, werkt contraproductief en staat haaks op de klimaat- en energiedoelstellingen van de overheid.”
De overheid streeft naar een CO2-reductie in de glastuinbouw, maar dit beleid werkt deze doelstelling net tegen
Ook Boerenbond en WOM kaarten dit aan bij de Vlaamse overheid. “De overheid wil CO₂-uitstoot in de glastuinbouw verlagen, maar dit beleid werkt die doelstelling net tegen,” aldus Leirs.
Ondanks de langere terugverdientijd houdt Den Boschkant vast aan de technologie. Het bedrijf plant zelfs de aankoop van twee extra boilers. “We blijven geloven in hun meerwaarde, omdat flexibiliteit op de energiemarkt in de toekomst cruciaal zal zijn voor elk bedrijf,” besluit Wils.
