Havenschepen dreigt met juridische actie tegen gepland boerenprotest: “tientallen miljoenen euro schade”

Hoewel de Mediahuiskranten berichtgeven dat de actie uitgaat van de Verenigde Jonge Landbouwers, wordt dit door hen formeel ontkend. “We zijn niet de verantwoordelijke, organisator of initiatiefnemer van de actie”, zegt landbouwer Stijn Zelderloo, die het woord voert voor de organisatie. “Sommige van onze sympathisanten zullen deelnemen, maar dat is hun individuele keuze."

Zelf kijkt hij tevreden terug naar hun acties in het verleden. "Want daar hebben we resultaat mee geboekt, al is er nog een hele weg te gaan. Beleidsmakers zijn met ons in gesprek gegaan, en we kijken nu wat daaruit voorkomt. Indien dit niet voldoende is, zullen we onszelf beraden om verdere acties te ondernemen. Anders ben ik bang dat men de consument onnodig zal dwarsliggen. Maar dat is mijn individuele mening, en anderen mogen het daar natuurlijk oneens mee zijn. Ik kan niet spreken voor alle landbouwers. Iedereen heeft het recht om actie te voeren. Een landbouwer gaat niet voor zijn plezier zijn werk laten liggen en naar de haven rijden, dat is steeds met een gegronde reden.”

Dubieuze modellen

Of een nieuw protest verstandig is of niet, daarover lopen de meningen uiteen. Maar de reden van de verontwaardiging is duidelijk. UGent-professor Benedikt Sas, ook voorzitter Diergezondheid Vlaanderen, schetst hun gerieven. “De insteek blijft dat boeren zeer bezorgd zijn voor hun toekomst”, zegt hij. “Het stikstofdecreet is gebaseerd op dubieuze cijfers en modellen met enorme foutenmarges. Dat 95 procent van de ammoniakuitstoot afkomstig zou zijn van de landbouw, bijvoorbeeld. Dat is onzin. Het is onverantwoord om op basis van onbetrouwbare cijfers een sociaal bloedbad aan te richten in de landbouw, laat staan om discriminerend te werken en landbouw niet op gelijke voet te behandelen als de industrie.”

In een vraag aan het kabinet van Antwerps havenschepen Annick De Ridder (N-VA), wordt er verwezen naar haar eerder commentaren in diverse nieuwsmedia. “De ongerustheid bij onze bedrijven is heel groot”, meldt het kabinet. “Het is de derde keer in zes weken tijd dat men de havens wil platleggen. De schade loopt in de tientallen miljoenen euro’s voor elke dag dat de havens worden afgesloten. Uiteraard dringen onze klanten zeer sterk aan op actie om dit te verhinderen.”

"Onwettige daden"

Wat de havenschepen betreft, mag er daadkrachtig worden opgetreden tegen de betogers. “De bevoegdheid voor die actie ligt uiteraard bij de federale overheid (politie)”, meldt ze. “Ik kan alleen maar hopen dat zij krachtdadig wil optreden en ver gaat in de identificatie van wie wegen, kruispunten en de toegang tot bedrijven afsluit. Want kritische infrastructuur afsluiten is onwettig, en heeft niets meer te maken met het recht op betogen of het recht van vrije meningsuiting. Als er onwettige zaken gebeuren, moet nadien de geleden schade verhaald kunnen worden op deze individuen.”

De schepen geeft aan dat juridische middelen niet geschuwd zullen worden. “Voor de (preventieve) aanpak van de actie kijken we naar de federale politiediensten, maar wanneer we zien dat er onwettige daden gebeuren, zoals het afsluiten van wegen en van de toegang tot bedrijven, zullen wij als havenbedrijf naar de rechtbank stappen. Dit samen met onze bedrijven. Om onmiddellijk een einde te laten maken aan dergelijke illegale blokkeringen.”

Recht op betogen

Professor Sas heeft gemengde gevoelens bij deze houding. “Ik weet niet wat ik ervan moet vinden en begrijp zeker de bezorgdheid”, zegt hij. “We zitten hier hopelijk nog altijd niet in Rusland, er is een recht op betogen. De boeren kunnen natuurlijk ook op een veld gaan staan in ‘the middle of nowhere’, maar veel aandacht gaan ze daar niet krijgen. Ik hoop dat de actie van de boeren ordentelijk en correct zal gebeuren, en een optreden zoals de schepen beschrijft niet nodig zal zijn.”

“Maar misschien hoeft de actie niet eens te gebeuren”, zegt Sas. "Mocht de politiek zich nu effectief engageren om nog eens naar het stikstofdecreet te kijken en de dubieuze cijfers en modellen waarop het gebaseerd is en de landbouw en industrie gelijk zou stellen. Mocht men nu ook nog eens stoppen met landbouwgronden op te kopen met gemeenschapsgeld en deze over te hevelen naar natuurverenigingen. Dat was ook de afspraak, maar tot nader order blijven deze praktijken gewoon doorgaan. Liever dat men deze zaken aanpakt, dan dat de boeren opnieuw moeten protesteren en men opnieuw het risico loopt dat het escaleert. Geef de boeren gewoonweg geen reden om naar de haven te trekken.”