Geen verlenging uitrijregeling mest, wel van inzaai vanggewassen

Het wispelturige weer met veel periodes van regen heeft ervoor gezorgd dat de tarweoogst nog steeds niet is afgerond. En op percelen waar de tarwe wel is afgereden, ligt er vaak nog stro dat moeilijk droog geraakt. Daardoor zijn veel landbouwers achterop geraakt met het uitrijden van mest en met de inzaai van vanggewassen. Vanuit de landbouworganisaties was er een uitdrukkelijke vraag om de uitrijperiode voor mest uitzonderlijk te verlengen tot en met 10 september, zoals in de mestwetgeving is voorzien. Ook werd gevraagd om een versoepeling voor de inzaai van vanggewassen.

Twee weken uitstel voor vanggewassen

Minister Demir gaat slechts op het tweede deel van die vraag in. “De waterkwaliteit in Vlaanderen blijft slecht en het laattijdig uitrijden van mest resulteert onvermijdelijk in uitspoeling van de nutriënten naar het oppervlakte- en grondwater”, laat de minister weten. Ze wijst er ook op dat het uitrijden van mest op zeer natte gronden absoluut te vermijden is om de bodemstructuur niet te schaden. Het mestdecreet laat volgens de minister niet toe dat mest wordt uitgereden op drassige gronden.

Toch wil ze enigszins tegemoetkomen aan de bezorgdheden van de landbouwsector. “Uitzonderlijk staan we toe dat in heel Vlaanderen mest mag worden uitgereden op een zondag, namelijk op 29 augustus, en dat als de omstandigheden het toestaan”, aldus Demir. “Dierlijke vloeibare mest die door omstandigheden niet op het veld kan worden gebracht, moet worden afgevoerd naar mestverwerkingsinstallaties.”

Op de vraag om uitstel voor de inzaai van vanggewassen wil de minister wel ingaan. “Hier wordt effectief het best gewacht tot de bodem- en weersomstandigheden het toelaten. Daarom willen we de deadline van 15 september voor de inzaai van vanggewassen verlengen tot en met uiterlijk 30 september.” Die afwijking geldt voor de volgende bepalingen uit het mestdecreet:

• Type 2 en type 3 meststoffen mogen opgebracht worden na de oogst van de hoofdteelt op voorwaarde dat er uiterlijk 15 september een vanggewas ingezaaid wordt.

• Op percelen in de gebiedstypes 1, 2 en 3 moet uiterlijk 15 september een vanggewas ingezaaid worden (of een andere nateelt) als de hoofdteelt uiterlijk 31 augustus geoogst is. Dat is de zogenaamde basismaatregel vanggewassen.

• Op percelen in de gebiedstypes 2 en 3 is een extra verplichting voorzien voor het inzaaien van vanggewassen. Op die percelen moet een doelareaal aan vanggewassen gerealiseerd worden. Om mee te tellen voor het doelareaal, moeten de vanggewassen uiterlijk 15 september ingezaaid zijn; uitgezonderd na de oogst van aardappelen en maïs waar de inzaaidatum 15 oktober is.

• Op derogatiepercelen wintertarwe en triticale moet uiterlijk 15 september een niet-vlinderbloemig vanggewas ingezaaid worden.

Landbouworganisaties betreuren beslissing

De landbouworganisaties reageren teleurgesteld op de beslissing van de minister en op het feit dat die beslissing zo laat valt. “Al een paar weken geleden namen we contact op met de Mestbank, maar pas vandaag – vier dagen voor het einde van de uitrijregeling – komt de definitieve beslissing”, klinkt het. “De wetgeving voorziet duidelijk in een verlenging van de uitrijregeling wanneer de weersomstandigheden daarom vragen. Die verlenging is geen gunst naar de landbouwers, maar is voorzien omdat het vanggewas beter ontwikkelt en wortelt met bemesting dan zonder”, zegt Vanessa Saenen, woordvoerder van Boerenbond.

Ook ABS benadrukt dat je een goede basisbemesting nodig hebt voor de ontwikkeling van een goede groenbemester die in de bodem zijn werk kan doen. “Bovendien levert het later toedienen van mest op een graanstoppel, zelden of nooit problemen met het nitraatresidu. Dit kan perfect op een verantwoorde manier gebeuren. Bovendien is mest meer dan alleen stikstof en fosfor. Er zitten heel wat meer waardevolle elementen in mest die gunstig zijn voor de volgende teelt”, aldus Mark Wulfrancke, beleidsmedewerker van ABS.

Dat de verlenging er niet komt, druist volgens de landbouworganisaties in tegen de goede landbouw- en milieupraktijken. “Wanneer landbouwers een langere periode krijgen om de bemestingswerkzaamheden uit te voeren, kunnen ze meer rekening houden met de bodem”, zegt Boerenbond. Ook ABS vindt het onlogisch dat een overheid die de laatste jaren van een gezonde bodem één van zijn speerpunten heeft gemaakt, nu zo’n beslissing neemt. “De kans is groot dat velden de komende dagen met onaangepast materiaal worden betreden. Vaak zijn er afspraken gemaakt tussen akkerbouwers en veehouders om mest af te nemen, die kunnen niet zomaar ongedaan gemaakt worden.”

Dat zondag 29 augustus als extra dag wordt voorzien om de mest uit te rijden, noemt Boerenbond positief. “We zijn blij dat de minister op deze vraag is willen ingaan”, klinkt het. ABS noemt het een doekje voor het bloeden. “Nu worden boeren nog maar eens verplicht om op zondag te werken, terwijl ze na alle hectiek om de oogst binnen te krijgen, ook wel nood hebben aan rust. Boeren zijn ook mensen.”