Geen landbouwsubsidies zonder compromis over EU-budget?

De onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de lidstaten over de EU-begroting voor 2011 zijn mislukt. De landbouwsubsidies zouden volgens experten van de Europese Commissie niet rechtstreeks bedreigd zijn. De landbouwsteun wordt immers door de lidstaten aan de landbouwers betaald, achteraf volgt een terugbetaling van de Commissie. Die terugbetaling dreigt wel mis te lopen.

De Raad -waarin de lidstaten verenigd zijn - en het Parlement waren in principe overeen gekomen om het EU-budget voor 2011 te beperken tot 126.527 miljard euro. Dat zou een toename met 2,91 procent tegenover 2010 inhouden en neerkomen op 1,01 procent van het totaal nationaal inkomen van de EU. Het Europees Parlement klonk een akkoord evenwel vast aan de discussie over haal rol bij de onderhandelingen over de volgende meerjarige financiële richtlijnen voor de EU.

Landbouwers zullen weinig merken van het afspringen van de onderhandelingen over het EU-budget. Hun nationale overheden regelen de betaling van de inkomenssteun voor de landbouwsector. Elke EU-lidstaat beslist dus hoe het die subsidiëring organiseert. Zo zijn het in België de gewesten die bevoegd zijn voor de subsidiëring.

Doordat de lidstaten en het Parlement geen vergelijk konden vinden over de begroting van de Europese Unie voor 2011 zal de EU het nieuwe jaar hoogstwaarschijnlijk ingaan met voorlopige twaalfden, wat betekent dat elke maand een twaalfde van de begrotingsuitgaven van 2010 uitgegeven kunnen worden. Op voorwaarde dat deze bedragen het ontwerpbudget dat voorgesteld werd door de Commissie, niet overschrijden.

Deze regeling bedreigt evenwel de terugbetaling van de door de lidstaten uitgekeerde landbouwsubsidies. De lidstaten hebben voor 30 miljard euro aan directe inkomenssteun uitbetaald aan landbouwers. Zij rekenen erop dat in januari 2011 een terugbetaling volgt, maar door de regeling van de voorlopige twaalfden, heeft de Commissie slechts zes miljard euro beschikbaar in januari volgend jaar.

Het was dit jaar de eerste maal dat de nieuwe procedure uit het Lissabon-verdrag werd toegepast om het EU-budget te bepalen. Die houdt in dat lidstaten en Europees Parlement op gelijke voet onderhandelen over het EU-budget. De Commissie moet nu een nieuw ontwerpbudget voor de EU voorstellen.