Ferm voor agravrouwen lanceert mentale ondersteuning bij bedrijfstransitie
Vlaamse land- en tuinbouwers staan vandaag voor enorme uitdagingen. “In het huidige, onzekere ondernemersklimaat is het bijzonder lastig om knopen door te hakken over de toekomst van hun bedrijf”, klinkt het bij Ferm voor agravrouwen. Om land- en tuinbouwers mentaal te ondersteunen bij het maken van toekomstkeuzes lanceert de organisatie deze zomer een project met onder meer inspiratieavonden en lerende netwerken.
Mede door het stikstofverhaal hebben veel land- en tuinbouwondernemers vragen over de toekomst van hun bedrijf. Velen denken dat verder boeren niet mogelijk is, maar praktijkvoorbeelden wijzen uit dat er meer opties zijn”, vertelt Sylvie Decoutere van Ferm. Zij is coördinator van het demonstratieproject “Naar het uitzetten van een toekomstvisie in een veranderende context” dat vorige zomer door Ferm werd ingediend en eind 2022 werd gehonoreerd met steun van de Vlaamse overheid en het Europees Landbouwfonds (ELFPO). Boerenbond, ABS, Groene Kring, Steunpunt Korte Keten en Boeren op een Kruispunttreden treden als projectpartners op.
Doel van het project is het mentaal ondersteunen van boeren bij het maken van een toekomstkeuze. Vragen waarmee landbouwers bijvoorbeeld zitten: Moet ik blijven investeren in mijn bedrijf of is stoppen een optie? Is investeren in een nieuwe stal nog verantwoord als ik moet minderen in aantal dieren? Is starten met het zelf verwerken en verkopen van mijn producten iets voor mij? Liggen er kansen in nieuwe teelten? Stap ik mee in het bedrijf of kies ik voor een job buitenhuis?
“Welke beslissingen je ook neemt over de toekomst van je bedrijf, de impact is bijzonder groot. Niet alleen op financieel en bedrijfstechnisch vlak maar ook vlak van mentaal welzijn”, klinkt het bij Ferm. “Verandering brengt sowieso stress en vraagtekens met zich mee en wie niet over de juiste vaardigheden beschikt om hiermee om te gaan, loopt vroeg of laat vast. Daarom zetten we met dit demonstratieproject volop in op het versterken van deze vaardigheden bij land- en tuinbouwers.”
Dit was 2021: crisis in de varkenshouderij
30 december 2021Getuigenissen op inspiratieavonden
Als mentale voorbereiding van de toekomstkeuze, die niet alleen bij het bedrijf past maar ook bij de persoon, worden in juni vier inspiratieavonden georganiseerd in verschillende Vlaamse provincies waar boeren en tuinders komen spreken over de veranderingen die zij op hun bedrijf hebben doorgevoerd. “Er is vaak sprake van bedrijfsblindheid. Door naar de verhalen van andere ondernemers te horen, kan men tot nieuwe inzichten komen”, vertelt Decoutere.
Op de informatieavond in West-Vlaanderen komt bijvoorbeeld Bart Vergote spreken. De oud-woordvoerder varkenshouderij bij ABS stopte vorig jaar zijn zeugenbedrijf en ging alleen verder met vleesvarkens. Daarnaast ging Vergote werken bij een voederleverancier. “Het was geen makkelijke keuze, maar ik heb er geen spijt van”, vertelt Vergote. “Het brengt rust, stabiliteit en meer vrije tijd. Daarnaast is het werken in de toelevering ook leuk”, aldus de varkenshouder in bijberoep.
Naast de inspiratieavonden, waar steeds drie tot vier landbouwers aan het woord komen, worden er ook lerende netwerken opgezet. “Zes lerende netwerpen over heel Vlaanderen waar steeds zes tot tien landbouwers aan deelnemen”, preciseert Decoutere. In deze lerende netwerken, die onder begeleiding staan van een psycholoog, wordt er dieper ingegaan op bedrijfsniveau en wordt het behandelingsproces stap voor stap genomen. Idealiter worden hier individuele keuzes ook gezamenlijk vorm gegeven. “Welke keuze je ook maakt, het is belangrijk dat je doordacht te werk gaat. Misschien is korte keten een oplossing voor jouw bedrijf, maar dan moet je daar ook de persoon voor zijn.”
De komende weken zet de organisatie en anderen projectpartners in om zo veel mogelijk geïnteresseerde ondernemers te trekken. “Verandering roept vaak weerstand op en wordt gelinkt aan negatieve emoties. Verandering kan echter ook kansen bieden en net het verkennen en onderzoeken van verschillende opties, getuigt van goed ondernemerschap en een flinke dosis veerkracht”, aldus de projectcoördinator van Ferm.
“Som van onzekerheden”
Onderdeel van de communicatiecampagne is ook een publicatie in Boer&Tuinder. In het katern dat vier keer per jaar door Ferm uitgebracht wordt en meegaat in het ledenblad van Boerenbond, gaat het in de juni-editie over het project en vertellen 2 landbouwers hun verhaal. Een daarvan is Griet Leroy die samen met haar man de voorbije 35 jaar in Oostnieuwkerke en Westrozebeke een serre van 2 hectare uitbaatte. Het bedrijf werd achtereenvolgens geconfronteerd met de coronacrisis, de energiecrisis en twee forse loonindexeringen. “De vraag stelde zich of onze winstmarges nog wel hoog genoeg zouden kunnen blijven. Het inzicht groeide dat we niet meer voor nieuwe investeringen wilden gaan. Eerder waren we al van plan om voor de pensioengerechtigde leeftijd van Dirk te stoppen, maar de som van al de onzekerheden bracht onze beslissing in een stroomversnelling. We willen niet langer wachten om een leven te leiden waarin we de ruimte hebben om de zaken te doen waarvoor we nooit voldoende tijd hadden”, klinkt het uit de mond van Leroy.
De tuinster geeft aan met “nieuwe moed” aan een nieuw hoofdstuk in het leven te beginnen. “De sabbatperiode nu brengt rust. We gebruiken deze periode in ieder geval om onze verdere toekomst richting te geven. Wat we daarna precies gaan doen, is nog niet duidelijk.” Tips die ze aan collega land- en tuinbouwers wil meegeven. “Het is belangrijk om zowel binnen als buiten je sector contacten te hebben zodat je met een verfrissende kijk naar je activiteiten kunt kijken. Geef niet op. Blijf geloven in je kunnen. Golfbewegingen zijn eigen aan onze sector. Blijf je visie trouw, tenzij er factoren zijn die maken dat je ze moet bijsturen. Hou je kostprijsberekeningen in de gaten. Kom je in de problemen, durf dan raad vragen en blijf niet in je schulp zitten. Durf hulp vragen.”
Griet noemt sociale contacten en hobby’s belangrijke nevenactiviteiten naast de tuinbouw. “Hou in het oog wat jouw energie geeft. Voor mij zijn yoga en wandelen heel heilzaam. Ze helpen me om m’n grenzen te bewaken en dicht bij mezelf te blijven. Tijd doorbrengen met mensen die je graag ziet, is ook heel belangrijk. Het is door anders naar het leven te gaan kijken dat we beslist hebben om de stap te zetten en een nieuwe wending aan ons leven te geven. We willen een meer kwaliteitsvol leven.”
Meer informatie over het project vindt u op deze pagina.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Ferm voor agravrouwen / François De Heel
