Europese Groenen willen landbouwplannen van tafel

In een brief aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen pleiten de Europese Groenen om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) om te gooien en om met een nieuw en duurzamer plan op de proppen te komen.

“Er zijn voldoende redenen om dat te doen”, zo staat te lezen in de brief, die mee ondertekend werd door Philippe Lamberts (Ecolo). “Het (huidige) voorstel is niet in lijn met de nieuwe doelen van de EU, belastinggeld dreigt verkeerd te worden besteed en burgers worden niet afdoende beschermd tegen klimaatverandering en milieuschade.” 

Vorige week werden de plannen voor het nieuwe GLB zowel door de Europese Raad, waarin de 27 landbouwministers zetelen, en het Europees parlement goedgekeurd. Nu moeten de lidstaten, samen met het parlement nog knopen doorhakken.

De Europese Commissie heeft in dit stadium van het besluitvormingsproces de mogelijkheid om de oorspronkelijke voorstellen te herroepen als ze denkt dat de uitkomst te ver zal liggen van wat er in de voorstellen stond. In zo’n geval begint het hele proces van nul.

Die stap moet de Commissie-von der Leyen nu zetten, zo stellen de Europese Groenen. “Een groot deel van het probleem is dat de originele hervormingsvoorstellen van de Europese Commissie zwak en gedateerd zijn”, schrijven ze. Die kwamen nog uit de koker van de Commissie onder leiding van Juncker in 2018. De Groenen zijn ervan overtuigd dat het GLB, zoals het nu voorligt, nooit de ambitieuze doelstellingen van de Green Deal zal kunnen waarmaken.

Kritiek uit groene hoek

Verschillende milieuorganisaties reageren teleurgesteld op de GLB-plannen. Natuurpunt heeft het over een zwarte dag voor de boerennatuur. “Met de klimaat- en biodiversiteitscrisis op ons platteland was een groene omwenteling broodnodig. Haaks op de eigen ‘Green Deal’ en ‘Farm-to-Fork strategie’ torpedeerde zowel het Parlement als de Raad van landbouwministers het initiële plan om 10 procent ‘Space for Nature’ op landbouwbedrijven te voorzien. Ook de zogenaamde eco-regelingen, de verhoopte groene motor van het GLB, werden gekortwiekt in budget en slagkracht”, klinkt het. Volgens Natuurpunt heeft een politieke achterkamerdeal van het GLB opnieuw een subsidiesysteem gemaakt dat catastrofaal zal uitdraaien voor natuur en milieu op het platteland.

Greenpeace lijstte 6 redenen op waarom het nieuwe landbouwbeleid “suckt”. Zo blijft er nog steeds publiek geld voor vervuilende megastallen, is er weinig bescherming voor veengebieden en permanente graslanden, wordt er geen extra ruimte voor natuur voorzien en worden milieumaatregelen zonder echte milieuwinst genomen. Daarnaast vreest de organisatie dat de eco-regelingen een lege huls zullen worden en dat lidstaten zelf niet ambitieuzer mogen zijn op milieuvlak.

Ook de biologische sector is niet tevreden met de geplande hervorming. IFOAM Organics Europe, de Europese koepelorganisatie van de biosector, spreekt van gemiste kansen.

“Kleine stapjes naar een groener GLB volstaan niet”, zegt IFOAM-voorzitter Jan Plagge. “Om een ramp op het vlak van klimaat en biodiversiteit te vermijden, zouden we de volgende tien jaren een echte transitie moeten zien. Het is nu aan de Europese Commissie om ervoor te zorgen dat het Europese geld goed besteed wordt door de lidstaten en dat de lidstaten bij het bepalen van hun nationale landbouwstrategie ook rekening houden met de uitdagingen op het vlak van biodiversiteit en klimaat. De biologische beweging zal alle initiatieven steunen die het landbouwbeleid nauwer doen aansluiten bij de groene ambities van Europa."