EU zal exportsubsidies niet eenzijdig afbouwen

Het zijn de EU-commissarissen Pascal Lamy en Franz Fischler die in naam van de Europese Unie onderhandelen in de zogenaamde Doha-ontwikkelingsronde, de lopende onderhandelingen over verdere liberalisering van de wereldhandel in het kader van de Wereldhandelsorganisatie.

Beide commissarissen hebben begin deze maand naar de andere WTO-leden een brief gestuurd met de melding dat Europa bereid is "te praten" over de afschaffing van exportsubsidies. Die subsidies zijn diverse derde landen een doorn in het oog omdat ze de Europese landbouw en voedingsindustrie een concurrentievoordeel geven.

De Europese ministers van Landbouw hebben vandaag/maandag van gedachten gewisseld over de intussen beroemde brief. Grofweg zijn er twee kampen te onderscheiden. Voornamelijk de zuidelijke EU-lidstaten (en België) vinden dat Fischler en Lamy te ver gegaan zijn. Europa heeft naar aanleiding van de Doha-ronde haar landbouwbeleid al grondig hervormd. Extra Europese toegevingen liggen moeilijk. De noordelijke landen daarentegen vinden dat de brief vorderingen in de Doha-ronde mogelijk maakt, en dat dit veruit het belangrijkste is.

Belgisch minister van Landbouw Sabine Laruelle (MR) betreurt dat Lamy en Fischler niet overlegd hebben met de EU-lidstaten alvorens hun brief te sturen. Nu de brief verstuurd is, kan Europa niet meer dan een gezamenlijke en duidelijke interpretatie aan die brief geven.

Voor Laruelle moet die interpretatie restictief zijn. Toch zit niet de hele regering-Verhofstadt op die lijn. De premier zelf heeft zich bijvoorbeeld al herhaaldelijk een openlijke voorstander getoond van de afschaffing van exportsubsidies. De Franstalige liberalen kiezen echter de kant van de Europese boeren en exporteurs.

De Europese ministers van Landbouw zijn het er na hun vergadering in grote lijnen over eens dat Europa de exportsubsidies geleidelijk kan afschaffen, op voorwaarde dat andere rijke landen ook hun steun aan de export van landbouwproducten afschaffen. Het gaat dan om exportkredieten, om voedselsteun (uitvoer van overschotten), om staatsbedrijven met een exportmonopolie,...

Europa zal ook meer moeite doen om de impact van de landbouwhervorming van 2003 uit te leggen. Die grootschalige hervorming maakt het landbouwbeleid minder handelsverstorend. Europa wil ook minder nadruk leggen op kwantiteit en meer op kwaliteit.

De Europese Commissie toonde zich na afloop van het gesprek met de ministers tevreden. Alle ministers zouden begrip opbrengen voor het argument dat de brief een noodzakelijk aanbod was. Iedereen wenst dat de Doha-ronde slaagt. Door de brief raakt Europa uit het defensief en wordt meer naar de subsidiëring door andere landen gekeken.

De Commissie hoopt binnen de WTO tegen juli een akkoord te bereiken over de "modaliteiten" van een akkoord over landbouw. De eerste en de laatste week van juni zijn er in Genève belangrijke onderhandelingen. Minister Laruelle deelt het optimisme van de Commissie niet.