EU-Commissie snoeit verder in administratieve verplichtingen

Zoals eerder beloofd, heeft de Europese Commissie de eerste ‘omnibus’-pakketten gepresenteerd om de EU-regels te vereenvoudigen en de concurrentie te bevorderen. “De voorstellen zullen de complexiteit van de EU-vereisten voor alle bedrijven verminderen, in bijzonder voor kmo’s en kleine bedrijven”, klinkt het. “Het regelgevingskader zal meer gericht worden op de grootste bedrijven die wellicht een grotere impact op het klimaat en het milieu hebben. Daarnaast moeten de nieuwe veranderingen bedrijven verder toegang geven tot duurzame financiering voor hun schone transitie.”

Duurzaamheidsrapportering en zorgplichtwet

Eén van de grote veranderingen die de Commissie voorstelt, is een aanpassing aan de duurzaamheidsrapporteringen CSRD en de zorgplichtwet CSDDD. Om te voldoen aan CSRD moeten bedrijven vanaf 2025 jaarlijks verslag uitbrengen over de sociale en de milieu-impact van hun volledige waardeketen. Deze rapporteringsverplichting zou volgens het voorstel nu beperkt worden tot bedrijven met meer dan 1.000 werknemers, in de plaats van 250 vandaag. "Daardoor vermindert het aantal ondernemingen die onder de rapporteringverplichting vallen met 85 procent”, berekende werkgeversorganisatie Unizo. Volgens de EU zorgt dit ervoor dat de rapportageverplichtingen voor grote bedrijven geen last meer vormen voor kleinere bedrijven en hun ketenpartners via doorsijpeleffecten.

De zorgplichtwet verplicht dan weer bedrijven met meer dan 1.000 werknemers en een omzet van meer dan 450 miljoen euro om alle wetgeving rond mensenrechten en milieu in hun volledige waardeketen na te leven, inclusief dochterondernemingen en zakelijke partners. De Commissie wil die verantwoordelijkheid nu beperken tot rechtstreekse partners en de aansprakelijkheid van bedrijven verlichten.

Daarnaast wil de Commissie ook het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie (CBAM) herzien. Enkel de bedrijven die meer dan 50 ton aan producten met een grote CO2-uitstoot importeren, zullen certificaten moeten inleveren. Hoewel zo 90 procent van de importeurs (vooral kmo's en particulieren) worden vrijgesteld, zal volgens de Commissie toch 99 procent van de CO2-uitstoot gecoverd worden.

Rapporteringsneurose

Milieuorganisaties vinden het positief dat de duurzaamheidsdoelstellingen overeind blijven in de 'Clean Industrial Deal' en dat er verder ingezet wordt op een koolstofarme industrie, maar vrezen dat de duurzaamheidsmaatregelen al meteen stevig worden ondergraven door de 'Omnibus'-pakketten. De Klimaatcoalitie wijst erop dat de rapportage een "cruciaal onderdeel van de Green Deal" vormde.

De kritiek dat de simplificatiepakketten zoveel is als een deregulering op EU-niveau, werd woensdag door verschillende eurocommissarissen weerlegd. "We zijn nog steeds toegewijd om de doelstellingen van de Green Deal te halen", zei Eurocommissaris voor Economie en Productiviteit, Valdis Dombrovskis. "Maar we zijn tegen zaken rapporteren enkel om te rapporteren."

Eenzelfde boodschap is te horen bij Unizo. “Er moet grondig nagedacht worden over de instrumenten om de duurzaamheidsdoelstelling te bereiken. De enorme kosten aan rompslomp wegen in de meeste gevallen niet op tegen de eventuele baten. Europa en de Europese ondernemingen zijn slachtoffer geworden van een rapporteringsneurose. Veel rapporten zullen niet of nauwelijks gelezen worden", klinkt het.

Volgens Vlaams minister-president Matthias Diependaele (N-VA) worden de klimaatdoelstellingen niet in vraag gesteld, maar is het wel de bedoeling om ze in evenwicht te brengen met ons economisch welvaartsmodel. "Want als onze bedrijven verhuizen, verliezen we zowel de welvaart als de ambitieuze klimaatdoelstellingen. In het buitenland gaan ze immers nooit aan dezelfde normen produceren.”

Boerenbond is tevreden dat de Europese Commissie de problemen rond vergunningverlening erkent en wil aanpakken. De organisatie benadrukt dat dit niet alleen voor industrie en hernieuwbare energie moet gelden, maar ook voor de landbouw. De landbouwsector wil verder verduurzamen maar groene investeringen worden geblokkeerd door rigide vergunningenkaders. Dit terwijl de land- en tuinbouw een strategische sector is, als voedselproducent, als producent van andere grondstoffen voor industriële toepassingen, maar ook zeker zijn steentje nog meer kan bijdragen als energieproducent met onder meer de productie van biogas met pocketvergisters. Een vlotte vergunningverlening moet het speerpunt zijn in het beleid van de komende jaren. Anders zal de omslag naar een duurzamere en competitievere toekomst onmogelijk zijn. Het is dan ook belangrijk dat de EU een volledige screening van zijn wetgevingspakket houdt en daarin een vlotte én minder kostelijke vergunningverlening voor alle ondernemers meeneemt als cruciale toetssteen.”

Het grootste deel van de aanpassingen aan de huidige regels die de Commissie voorstelt, moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de lidstaten in de Europese Raad.