Einde rampenfonds in zicht: stijgt interesse in brede weersverzekering?

In 2020 had 27 procent van de landbouwers in de verzamelaanvraag aangegeven interesse te hebben in een brede weersverzekering, in 2021 bedroeg dat 16 procent en anno 2022 heeft tot op heden nog maar zes procent aangegeven bij de verzamelaanvraag interesse te hebben in een brede weersverzekering. Dat is een voorlopig cijfer want tot 30 april hebben landbouwers de tijd om hun verzamelaanvraag in te vullen.

Arnold Rahier van KBC, die betrokken is bij de totstandkoming van de brede weersverzekering, waarschuwt voor de gevaren van het niet verzekerd zijn. “Over enkele jaren stopt het rampenfonds en staan boeren in de kou als ze door extreme weersomstandigheden hun teelt schade zien oplopen.”

Brede weersverzekering in de plaats van rampenfonds

De private brede weersverzekering is er gekomen op verzoek van de overheid die de uitgaven aan het rampenfonds wilde terugdringen. Jaarlijks werd vanuit dit rampenfonds gemiddeld 70 tot 75 miljoen uitgekeerd. De private weersverzekering moet idealiter op termijn het door de overheid gefinancierde rampenfonds vervangen.

Met de introductie van de brede weersverzekering in 2020 wordt de tussenkomst uit het rampenfonds voor de verzekerbare risico’s jaarlijks teruggedrongen om vanaf 2025 op nul uit te komen. In het eerste jaar (2020) werd nog 80 procent van de schade vergoed, dit jaar is dat 48 procent en in 2024 is het nog maar 16 procent. “En dan moet je minimaal 50 procent van je percelen verzekeren. Heb je 25-50 procent van de percelen verzekerd dan ligt dat twee keer zo laag”, vertelt Rahier die beaamt dat in de praktijk veel boeren geen verzekering hebben en daardoor op dit moment ook niet meer voor het rampenfonds in aanmerking komen.

De verzekeringsadviseur vraagt zich af of boeren zich beseffen dat het rampenfonds er in 2025 mee ophoudt. “Als er dan iets gebeurt en je bent niet verzekerd, sta je in de kou”, vertelt hij. Volgens  Rahier is dit jaar een ideaal moment voor twijfelaars om in te stappen. “Over het grootste areaal dat je in de jaren 2020,2021 en 2022 hebt verzekerd, krijg je tot 2026 gegarandeerd een subsidie van 65 procent.”

Akkerbouwer trekt viervoud aan premie terug

Akkerbouwer en varkenshouder Karel Kerstens uit het Limburgse Riemst had vorig jaar 70 procent van zijn percelen verzekerd. Achteraf is hij tevreden dat hij deze brede weersverzekering had lopen waar hij een premie van 5.000 euro voor betaald had. Door overvloedige regen leed hij op drie aardappelpercelen schade van respectievelijk 100, 80 en 60 procent. Omdat in de algemene voorwaarden van de verzekering wordt vermeld dat neerslag en droogteschade tot 50 procent worden vergoed, ontving Karel de helft van het verzekerde bedrag van deze beschadigde teelten. Bij een schade van 80 procent ontvang je dus 50 procent vergoeding. Toch trok hij een bedrag dat een viervoud van zijn premie was.

Toch is ook Kerstens niet helemaal overtuigd en twijfelt hij om de private verzekering ook dit voor te zetten. Hij moet een beslissing nemen op 30 april, dan is de deadline voor het aanvragen van de subsidie voor de verzekering in de verzamelaanvraag. In  de polis staat vermeld dat er eveneens wordt tussengekomen als de overheid de schade erkent als ramp. “Dit gebeurde slechts na enkele maanden en hoewel er een voorschot van 60 procent werd uitbetaald liet de uitbetaling van het volledige bedrag op zich wachten tot eind december”, vertelt de boer.   

Kerstens wil de komende jaren in eerste instantie aan risicospreiding doen door de gewassen beter te verdelen over zijn percelen. “Onze percelen zijn gevarieerd gelegen. We zullen bijvoorbeeld de duurdere gewassen, zoals aardappelen, niet meer op de natste percelen poten. Deze percelen behouden we voor maïs, waardoor de financiële risico’s kleiner zijn”, legt hij uit.  

Indien hij overgaat tot een brede weersverzekering dan zal hij dit jaar een andere keuze maken wat betreft de te verzekeren percelen. “Dan zullen we de goedkopere teelten, zoals maïs verzekeren. Daarvoor ligt de premie lager.” Hij wijst verder nog op een opmerkelijk hiaat in de overgangsregeling van het rampenfonds. “Hadden we vorig jaar andere percelen dan de aardappelpercelen verzekerd dan zou het rampenfonds voor de (niet-verzekerde) aardappelen zijn tussengekomen en hadden we 68 procent van de schade vergoed gekregen.” Al wordt er in de toekomst wel een aftopping voorzien in de schade-uitkering door het rampenfonds.