Een nieuwe munt voor biodiversiteit: EU lanceert natuurkrediet dat boeren vergoedt voor inspanningen
nieuwsDe Europese Commissie wil meer privékapitaal naar natuurprojecten laten stromen. Naar analogie met koolstofkredieten komt er een systeem van ‘natuurkredieten’, waarmee landbouwers vergoed kunnen worden voor natuurbevorderende inspanningen, gefinancierd door bedrijven die er op hun beurt ook economisch voordeel uit halen. Zo wil de EU een deel van het huidige tekort aan biodiversiteitsfinanciering opvangen.
Met het systeem van ‘nature credits’ of natuurkredieten kunnen natuurbevorderende acties gecertificeerd worden en een economische waarde krijgen. Dat opent de deur voor investeringen van bedrijven, burgers, overheden of financiële instellingen in biodiversiteitsprojecten. In ruil kunnen zij hun productie milieuvriendelijker maken, hun kredietwaardigheid verbeteren, makkelijker financiering verkrijgen en mogelijk lagere verzekeringspremies bekomen. Ook kan het hen helpen bij het behalen van biodiversiteitsdoelen en het beperken van risico’s in de toeleveringsketen.
Ruilsysteem voor natuurwinst
Niet alleen investeerders kunnen voordeel uit het systeem halen, het kan ook opbrengen voor de landbouwers en landbeheerders. Hun inspanningen voor de natuur worden vergoed, terwijl ze hun blootstelling aan natuurgerelateerde risico’s reduceren.
“We moeten de natuur op de balans zetten. Als de kredieten goed ontworpen zijn, vormen ze een efficiënt, marktgestuurd instrument dat de particuliere sector aanmoedigt om te investeren en te innoveren”, aldus Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.
“Met de lancering van het stappenplan zetten we alvast een gedurfde stap om de natuur te erkennen als een strategische troef voor de toekomst van Europa”, reageert ook EU-commissaris voor Milieu Jessika Roswall. “Ons doel is duidelijk: hand in hand werken met de natuur en dit omzetten in een kans voor een veerkrachtige en concurrerende economie.”
Een ecologische investeringskloof van miljarden
Volgens de Europese Commissie is er een jaarlijkse investering in biodiversiteit van 65 miljard euro nodig. De EU heeft zich ertoe verbonden om tegen 2026-2027 tien procent van haar begroting daaraan te besteden en haar externe uitgaven te verdubbelen tot zeven miljard euro. Toch blijft er elk jaar nog een investeringskloof van 37 miljard euro. Door privaat kapitaal aan te trekken kunnen natuurkredieten helpen om die te overbruggen. “De combinatie van publieke en private financiering is essentieel om snel en op grote schaal resultaten te boeken”, aldus de Commissie.
Overlap met carbon credits
Carbon credits en nature credits hebben heel wat gemeen met elkaar. Het systeem voor natuurkredieten zal op vergelijkbare wijze worden opgebouwd als dat van koolstofkredieten: een onafhankelijke certificeringsinstantie zal het projectplan en de verwachte effecten beoordelen. Voldoet het initiatief aan de vereisten voor biodiversiteitscertificering, dan kunnen natuurkredieten worden toegekend.
De voorgestelde acties die de Commissie nu bij de lancering van het natuurkredietsysteem benoemt, zoals bosuitbreiding en herstel van veengebideen, zijn ook acties die een rol spelen bij koolstofprojecten. Krijgen we straks een dubbele markt van kredieten voor dezelfde maatregelen?
In een eerste reactie geeft de Commissie mee dat beide kredieten “complementaire maar verschillende instrumenten zijn”. “Koolstofcredits zijn primair gericht op koolstofvastlegging en het verminderen van emissies, terwijl natuurcredits activiteiten omvatten die biodiversiteit en ecosystemen beschermen en herstellen. Er zijn wel duidelijke synergieën, zeker bij koolstoflandbouw met bijkomende voordelen voor biodiversiteit”, klinkt de uitleg voorlopig nog vaag.
De verdere uitrol van het stappenplan zal moeten uitwijzen hoe beide systemen naast elkaar kunnen bestaan zonder elkaar te ondermijnen. Ook de administratieve lasten en de aanpak om greenwashing te voorkomen bij de aankoop en toekenning van natuurkredieten zullen onder de loep genomen moeten worden.
Oproep om mee te werken
Om het systeem stevig te verankeren en later betrouwbaar te kunnen uitrollen, nodigt de EU alle betrokken partijen uit om mee te bouwen aan het initiatief via een open oproep die loopt tot 30 september 2025. “Daarnaast zullen we ook een nieuwe deskundigengroep oprichten die zal bestaan uit lidstaten, belanghebbenden en technische experts. Zij zullen de certificeringsmethoden en governancebeginselen voor natuurkredieten gezamenlijk ontwikkelen”, klinkt het. “De eerste resultaten worden verwachten tegen midden 2026.”
Landbouworganisatie Boerenbond benadrukt dat de concretisering in overleg met de landbouworganisaties moet gebeuren. "Zo mogen deze initiatieven niet leiden tot extra druk op het agrarisch gebied of tot rechtsonzekerheid en moet het een administratief licht systeem worden", luidt het.
“Realistisch” Vlaams Kimaatplan brengt optimisme bij boeren en ondernemers, maar niet bij natuur
nieuwsBron: Eigen berichtgeving
